TEMEL GELİR

TEMEL GELİR TEMEL İNSAN HAKLARININ EN ÖNEMLİLERİNDEN BİRİDİR.

Temel gelir güvencesini haklı göstermek için herkesin vergi vermesi örneği kullanılıyor. Bu yaklaşımın doğru olmadığını düşünüyorum. İş bulamayan ve geliri olmayan yurttaşlar gelir transferi ile kendilerine aktarılan gelirleri kullanarak vergi verirler. Ama vergi vermelerini sağlayan gelirleri fiilen çalışan ve vergi ödeyen yurttaşlardan elde edilen vergilerden karşılanmaktadır. Yani bu yurttaşlar (başkalarının) vergilerini harcayarak vergi vermektedir. Temel gelir hakkına karşı çıkan aktörler bu durumu (zayıflığı) kendi fikirlerini desteklemek için kullanabilir. Temel gelir hakkının gerekçesi verilen vergiler olamaz.

(modern) İktisat teorisinde değerin kaynağı emek ve sermayedir. Fakat sermayenin de daha önce üretilen değerin biriktirilmesi sonucunda ortaya çıktığına düşünürsek, ilke olarak bütün değerlerin kaynağını (Marksist iktisatta olduğu gibi) emeğe indirgeyebiliriz. Emeğin ürettiği değer ise niteliğiyle üssel orantılıdır. Nitelik arttıkça, emeğin yarattığı değer katlanarak artar.

Emeğin niteliği(yetenek) ise (yeterince büyük popülasyonlarda) normal dağılıma uyar. Normal dağılıma göre kitlenin(nüfusun) %66’sı ortalama etrafında toplanır. %17’si ortalamanın altında, diğer %17’si ise ortalamanın üstündedir. Ortalamanın üstünde olan %17 içinde daha küçük yüzdelere doğru çıktıkça emeğin niteliği, dolayısıyla bu dilimdeki nüfusun üretime katkısı katlanarak artar. Toplumun ürettiği değerlerin çok büyük bir bölümü, oldukça küçük bir kısmı tarafından üretilir.

Giderek gelişen yapay zeka ve robot teknolojileri “düşük” yetenekli emeğin yaptığı işlerin daha büyük bir kısmını yapar hale gelecektir. Yapay zeka ile donatılmış robotlar kas gücüne dayalı işleri rahatlıkla yapmaya başlamıştır. Hatta yeterince yetkin yapay zeka yazılımları nispeten daha yüksek yetenek gerektiren yaratıcı olmayan işleri de yapmaya başlamıştır. Çin’de bir yapay zeka yazılımı doktorlar için yapılan uzmanlık sınavını ortalama puanın epey üstünde bir puanla geçmiştir. Yapay zeka teknolojisi geliştikçe normal dağılımın yüksek yeteneğe ait %17’lik kısmı dışında kalan %83’lük kitlenin yaptığı işler yapay zeka ve robotlar tarafından yapılır hale gelecektir.

Yapay zeka ve robotların iş gücü piyasasındaki rekabeti bu işleri yapan insanların ücretleri üstünde aşağı yönde baskı yapacaktır. Böylece hem daha çok insan işsiz kalacak hem de daha çok insan daha düşük ücretlerle çalışmaya zorlanacaktır. Bu durum satın alma gücünün ve talebin de zayıflaması anlamına gelecektir. Bu gelişmeler henüz öngöremediğimiz disütopik bir kapitalist krize dönüşme potansiyeli barındırmaktadır.

Emeğin her türlü değeri, yüksek nitelikli emeğin de toplam üretimin aslan payını yarattığını görüyoruz. Ama yetenek normal dağılıma, normal dağılım da popülasyonun bir arada bulunmasına bağlıdır. Yani yüksek nitelikli emek, diğer düşük nitelikli emek sayesinde hayat bulmaktadır. Dolayısıyla normal dağılımın ezici kısmını oluşturan ortalama nitelikteki emek bölümü de yüksek nitelikli emeğin ürettikleri üstünde hak sahibidir. O yüzden temel gelir her yurttaş için haktır. Ayrıca kapitalist sistemin arz-talep dengesini sağlama açısından da kritik öneme sahiptir.

YETENEK/EKSİKLİK DE NİMET/KÜLFET DE BİREYE DEĞİL TOPLUMA AİTTİR

1. Emek yeteneğin aktif olarak kullanımıdır(Tanım)

(Acı/Azap da eksikliğin aktif halidir diyebiliriz.)

1.1.Zeka bir yetenektir(Tanım)

1.2 Kas gücü bir yetenektir.(Tanım)

1.3.Dayanaklılık bir yetenektir.(Tanım)

(Yorgunluğa dayanma , dolayısıyla (çok) çalışma da yeteneğin sonucudur)

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

1.i Güzellik bir yetenektir. (Tanım)

1.j Ses güzelliği bir yetenektir. (Tanım)

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

2.Meşru bir değerin aktif kullanımı ve pasif kullanımı sonucu elde edilen değer meşrudur.

(Liberal postulat)

(Emeğin aktif kullanımı ücret ve kar üretir)

(Birikmiş emeğin kullanımı rant ve faiz üretir)

(Aslında kar hem aktif hem de pasif emek kullanımınından doğar)

(Bu tanımlara göre emek ve birikmiş emek meşru ise ücret, kar, rant ve faiz de meşrudur)

2.1.İnsanın kendi meşru değerinin aktif kullanımı sonucu elde edilen değer meşrudur.

2.2.Bir insanın gönüllü olarak devrettiği (birikmiş)meşru değeri meşrudur.

2.3 Bu kurallara göre (2.1 , 2.2) biriktirilmiş değer meşrudur.

2.4.Biriktirilmiş meşru değerin kullanımı sonucu elde edilen değer meşrudur.

2.5.Başka hiçbir değer meşru değildir.

3.Yetenek bireyin meşru değeri değildir.

3.1.Yetenek insanın kendi meşru değerinin aktif kullanımı ile elde edilen bir değer değildir.

(Bireyin yeteneği elde etmek için aktif olarak kullandığı meşru bir değer yoktur)

3.2.Yetenek bir insanın gönüllü olarak devrettiği meşru bir değer değildir.

(Yetenek ana baba tarafından gönüllü olarak devredilmiş olsa bile , onların meşru bir değeri değildir)

3.3.Yetenek biriktirilmiş meşru bir değer değildir.(2.3 , 3.1 , 3.2)

3.4.Yetenek (bireye ait)meşru bir değer değildir.(3.1 , 3.3)

3.5.Yeteneğin kullanımı ile elde edilen değer meşru değildir.(2 , 3.4)

4.Yeteneğin kullanımı ile elde edilen değer topluma aittir.

4.1.Yetenekten elde edilen değer ya bireye ya da topluma/türe aittir.

4.2. Yetenekten elde edilen değer topluma/türe aittir.(3.4 , 4.1)

5.Gelir eşit dağılmalıdır.

5.1. Gelir yetenek ile elde edilen bir değerdir.(Tanım)

5.2. Gelir topluma/türe aittir.(4.2 , 5.1)