Üniversitelerimiz daha etkin Sosyo-Ekonomik görevler üstlenebilir

Topluma hizmette üniversitelerin rolü tartışılmaz. Onlar ülkelerin politikalarından, sağlığa, teknikten, iletişim teknolojisine her konuda fikir üretmek, yenilikler sunmak ve sosyo-ekonomiye faydalar sağlamak amacı ile kurulmuşlardır. Her ülkede farklı statüleri nedeniyle onların sosyo-ekonomik katkıları da farklı olacaktır. Üniversitelerin tüm sorumluluklarının yanında yazılı olmayan bir seri görevlerinden biri de toplumu aydınlatmaktır.

Birçok yeniliğin üniversiteden çıktığı bir gerçek. Hatta ticarileştirilme şansı olanların teknoparklar kanalıyla ekonomiye kazandırıldığı da bilinir. Bu tip aktivitelere genelde ferdi başarı olarak bakılır. Üniversitelerdeki daha geniş kadroların topluma daha etkin ve fazla sayıda sosyoekonomik katkı sağlayabileceği bazı mütevazı hamleler hep var olmuştur. Bu tür hamlelerin üniversiteleri daha ileri götüreceği düşüncesiyle burada tartışılmasında yarar görülmüştür.   

Bir senaryo ile yola çıkalım: Binlerce öğretim üyesi kendi alt konularında birer internet sitesi kurmuş olsun. Şüphesiz birçoklarının zaten vardır. Ve bu portalın içini konu ile ilgili aylık haber, yurt içi ve yurt dışındaki toplantı listeleri, yeni yayınlar listeleri ve daha başka yararlı ve güncel bilgilerle dolduralım. Adeta aylık bir internet dergisi hazır. Her yenilenmeyi alt konu ile ilgili kardeş üniversitlerdeki meslektaşları, kamu, STK personeli, gazeteci ve tüm ilgililere duyuran bir sistem de devreye sokalım. Artık söz konusu alt konu ile ilgili her şey o portaldadır. Konunun sanal sahibi olması hasebiyle, o alt konuya ait tüm bilgilere oradan ulaşılır.

İki örnekle devam edelim: “AGBioWiev” ve “transgen-de”. Birincisi 1999 yılında ABD’de basit bir bilgi teknolojisi sitesi olarak ortaya çıktı. Şu anda binlerce kişiye hitap eden ve uluslar arası hizmet veren ve sosyal medyada yer alan bir portala dönüştü (https://twitter.com/AgBioWorld), (http://www.facebook.com/agbioworld). İkincisi ise Almanya’da 1997 yılında mütevazı bir proje ile  kurulan bu bilgi sistemi, zaman zaman kamuca da desteklenmiş olmasına rağmen genelde hibe ve bağışla yaşamını sürdürmektedir (https://twitter.com/transGEN_info, http://www.facebook.com/transgen.de)

Her iki elektronik sunucu tarımsal biyoteknoloji konusundaki olayları artısı-eksisiyle okuyucularını haber, toplantı listeleri, yeni yayın listeleri ve diğer yararlı ve güncel bilgilerle yıllardır bilgilendireduruyorlar. Hitap ettikleri kitleler başta bürokratlar olmak üzere politikacılar, bilim camiası, aktivistler, gazeteciler ve diğer ilgililerdi.  Üstlendikleri misyon doğrultusunda derinleşen portal sorumluları, gerek bilim ve gerekse politik arenada sürekli kapıları çalınan bilim adamları olarak öne çıkma şansını yakalıyorlar (http://www.agbioworld.org/about/prakash-bio.html). Yine o kadro sayısız idari ve bilimsel danışmanlık görevleri üstlenmeye devam etmektedirler. Tarımsal biyoteknoloji konusundaki bu hizmetlerin yalnız yurt içinde kalmayacağı aşikâr. Şu anda konularında yazılı basını arkalarında bırakarak tüm dünyaya hizmet sunmaya devam etmektedirler. 

Bu tür bilgilendirme sistemlerinin özellikle yeni konuların topluma duyurulmasında, toplumda konu ile ilgili farkındalık yaratılmasında, karar mekanizmalarına, olayların daha başlangıç aşamasında duyurulmasında büyük yararı olmaktadır. Türkiye’de de bir örneği gerçekleştirilen tarımsal biyoteknoloji konusundaki elektronik dergi (http://www.agbiyotek.ege.edu.tr/) yukarıda sıralanan hizmetlerin dışında bilimsel araştırma veya toplantı ile ilgili bursların 5000’i aşan okuyucusuna anında duyurulmasında hizmet vermiştir. 1998 yılında yayın hayatına başlayan bu elektronik dergi, stilini değiştirip, blog ağırlıklı olarak “http://nacikgoz.wordpress.com”sitesinde hizmetine devam etmektedir.

Benzer uygulamaların tıp, sosyal bilgiler ve diğer dalların alt konularında başlatıldığı herhangi bir üniversite düşünelim. Söz konusu üniversitenin hemen öne çıkacağı muhakkak. Topluma direkt hizmet verecek bu tip aktivitelerin sosyoekonomik katkılarını tartışmaya gerek var mı? O halde tüm üniversitelerimizde hemen birer proje ile tüm elemanların birer site açarak, alt konularında çevrelerine daha etken ulaşımı için bir fırsat yaratalım. Görevlendirme, teşvik, yarışma biçimlerinde başlatılacak bu uygulama, en azından üniversitelerimizin değerli mensuplarında bir hareketlenmeye neden olabilecektir.

Nazimi Açıkgöz