Yüksek Lisans Deyip Geçme ! Yüksek Lisans Tezi Belirleme ve Tez Projesi Hazırlama Stratejileri

Türkiye’de yüksek lisans tezi belirlemek ve çalışmalara başlamak çok kolaydır. Danışman hoca devam eden ya da üzerinde çalışma yaptığı bir konunun ufak bir kısmını yüksek lisans öğrencisine yüksek lisans tezi olarak verir. Sistem zaten rutin olarak devam eden bir çalışmanın analiz kısmı, laboratuvar test kısmı, arazi kısmı ya da farklı bir uygulama alanı olarak değerlendirilir ve tez konusu belirlenir. Tez konusu belirlendikten sonra projelendirilir (üniversite projesi olarak ilgili üniversiteye sunulur), diğer projelerde ihtiyaç olan malzemeler de dahil alet-ekipman ve malzeme alımları yapılır. Eğer tez teorik bir çalışmayı ya da anket çalışması gibi bir konuyu içermiyorsa, yüksek lisans ders aşaması ile birlikte normal koşullarda 2 yıl içinde tamamlanabilir. Konusunda uzman gerçek bilim adamlarıyla çalışan (bu tip insanlar koskoca ülkede her bilim dalında iki elin parmaklarını geçmeyecek kadar azdır) yüksek lisans öğrencisi yüksek lisansta doktora döneminde yapacağı çalışmanın ilk aşamasını yaparak doktorada son derece yeni ve çığır açacak ya da farklılık ortaya koyacak çalışmaya hazırlık aşamasını tamamlamış olur.

Konusunda uzman olmayan ve iktidardaki hükümet desteğiyle hoca olmuş bir danışmanla çalışan yüksek lisans öğrencisinin işi hem kolay hem de zordur. Hocasıyla aynı kafa yapına sahipse ise hocasını hoca yapan hükümet eğer iktidarda ise çok kolaydır. Uyduruktan ve kolaydan bir yüksek lisans tezi hazırlanıverir (örneğin koparıldıktan sonra saksıda bekletilen gerbera çiçeğinin boyun kısmını eğilmesine ya da dik durmasına farklı bitkisel hormonların etkisinin belirlenmesi ile ilgili bir tez çalışması planlanır. Çalışma için saksılara konulan kesme çiçeklerin boyun kısmına farklı hormonlar farklı miktarlarda ve sürelerde uygulanarak beklenir. Bitkilerin boyun bükme durumlarına göre en etkili uygulama dozu ve süresi seçilerek tez çalışmasının uygulama kısmı tamamlanır). Tez 1.5 yılda bitiriliverir. Doktora 3 yılda tamamlanıverir ki yeni bir hükümet değişikliği olmadan sistemin ihtiyacı olan iktidar yanlısı öğrenci de kadro alabilsin, üniversitede makam mevki sahibi olabilsin.

Eğer yüksek lisans öğrencisinin hocasının rektörlükle ve hükümetle arası iyi değilse, birincisi hoca yardımcı doçent ise doçent olamaz, doçent ise profesör olamaz. İktidarın değişmesini beklemek ve uzun süre mevcut akademik seviyesinde kalmak zorundadır. Önce hocasının sonrasında da öğrencisinin önüne her türlü engel çıkartılır. Hoca akademik olarak yükselemezse stresini yüksek lisans öğrencisinden çıkarır, öğrencisinin ne teziyle ne de çalışmalarıyla ilgilenir. İşi gücü bölüm başkanı, dekan ya da rektörle uğraşmakla geçer. Yüksek lisans öğrencisi çoğu zaman tez savunmasında danışman hocasından başka ihtiyaç olan diğer iki hocayı bile bulmakta zorlanır. Çünkü diğer hocalar iktidara uzak olan hocanın öğrencisiyle uğraşmak ve tez sınav jürisinde yer almak istemezler. Yüksek lisans öğrencisi; ne olduğunu anlayamadan ve günümüzde %80-90 oranında eğer danışman hocası bir başka projeden kendisi burs ayarlamazsa normal bir öğrenciymiş gibi cepten para harcayarak yüksek lisansı tamamlar. Artık yüksek ihtisas mezunudur (Yüksek mühendistir, yüksek lisanslı iktisatçıdır, yüksek maliyecidir, biyologdur vb.). Kapı gibi yüksek diploması vardır ama ülkemizde çoğunlukla hiçbir işe yaramaz ve başka kapıları açamaz maalesef.