Zamanla anlaşmak

Zaman hareketin göstegesidir. Saat hareketinden başlayıp yıllara dönüşüm ölçümü olan zamanı tüm dünya olarak günümüzde ortak kullanıyoruz. Şimdi, geçmiş ve gelecek üzerine bu ortak zaman diliminden bakıyoruz. Evrenin her yerinde zamanın farklı olduğunu biliyoruz.

Faust " Dur ey zaman, ne güzelsin " dedi mi ? Mona Lisa tablosuna bakarken gülüyor mu ? Yoksa üzülüyor mu ? gibi bir durum var ortada. Kimi insan der, kimi de demez. Hayatı tümüyle sıkıntı, üzüntü, çile, sorun yumağı olarak algılamış insan demez. Hayatı anlamaya çalışmış, başkalarına ve kendine zarar vermeyen mutluluk reçeteleri hazırlamış, kendisi, çevresi ve insanlığa ait iyi planları olan insanlar der. Faust'un bilgi, zevk ve güçle dolu zaman anlaşmasının günümüze uyarlanması şöyle olduğu söylenebilir. Bencilce; ihtiras, aldatmanın her türlüsü, zevk düşkünlüğü, insanlığı ve kanunları hiçe sayma, kuralsızlık gibi bir çok kötü durumun anlaşmaları.

" Bize en az beş bin kişiyi öldürmemiz gerektiği söylendi." Bir teröristin ağzından çıkan bu itiraflar nasıl da önemsiz bir alışveriş sıradanlığına benziyor. Bu zavallı insanın zamanla anlaşmak bir yana onun daha farkında olmadığı ortaya çıkıyor. Zavallı diyorum, çünkü insanlığını kaybetmiş bir durumda olduğu için.

Zaman ne iyi ne de kötüdür. Biz insanların algısına göre değişir. Göreceli olması da mekanâ ve harekete göre değiştiğindendir. "Genç yaşa, erken öl. Cesedin yaşıklı olsun" deyimi genç aktörün film çekimi sırasında aşırı hız yapması sonucunda oluşan trafik kazasıyla ölmesiyle oluştu sanırım. Kötü bir faust anlaşması.

Zamanla anlaşmak, hareketle anlaşmaktır. Zaman harekettir. Hareket tek başına zaman değildir. Hareket etki-tepkiyle oluşur. Buradan sıcaklık- soğukluk kavramlarına ulaşırız. Madde ve enerji ikilemine geldik. Biz insanlar her ikisininde kapsama alanındayız. Doğa kanunu "büyük balığın küçük balığı yemesi" değildir. Bu olsa olsa beslenme çantasını anlatmaktadır. Gerçek doğa yasası madde ve enerji arasında oynanan çarpma, bölme, toplama ve çıkarmadır. Bu işlemler sonuncunda yeni madde türleri ve enerji biçimlerini oluşma, oluşturma deneyi veya planı gibi görünmektedir.

Zamanla anlaşmanın kötü örnek olan Faust'unkine benzemesi gerekmiyor. Daha iyi bir şekilde mütevazi, sakin ve yararlı bir ruh hali içinde zamanla anlaşmak da mümkün. Zamanı veya hareketleri algılamak bize bu şansı verebilir. Sayın Yaşar Nuri Öztürk'ün deyimiyle "kaderimiz olan doğa kanunları" ile birlikte insan ve toplumların hareket prensiplerini kısacası kültürünü bilmek bize zamanla anlaşma konusunda bir çok ipuçları vermektedir.

Gelin, hareketle barışık olalım. Barışçıl hareket edelim. Kötü amaçlı kavga, tartışmaların kötü hareket demek olan savaşların kaynakları olduğunu unutmadan.

Zamanla barışalım.