"Ermenistan Azerbaycan`dan daha önemli"

Ünlü Rus “Komsomolskaya Pravda” qazetesinin 16 Haziran sayında “Rusya ve Ermenistan – bir-birimize neden gerekiyoruz?” makalesi yer almış. Rus gazeteçi Ermenistana sefer ederek, Ermeni uzmanların görüşlerine yer vermiş.

Gazeteciye ilk konuşan Taşnak Partisi Yönetiçilerinden Vagan Oganesyan “ilginç” bir değerlendirmede bulunarak, Türkiye-Ermenistan sınırının açılmasında çıkarı olan Amerikanın böylece Afganistana daha kısa yol bulmak istediğini kaydetti.

Taşnak Yönetiçisinin değerlendirmesi hakikaten “ilginç”. Amerika Afganistana Merkezi Asiya ve Pakistan üzerinden ulaşırken, Güney Kafkasya onun neyine gerek?

Ermenistan Eski Savunma Bakanı Vatarşak Arutunyan ise Amerikanın Rusyanı Güney Kafkasya bölgesinden sıkıştırmağa çalıştığını bildirdi. Arutunyan Yukarı Karabağın kimin kontrolünde olmasının Amerikanı asla ilgilendirmediğini, Washington için önemlisinin bölgede yerleşmek olduğunu söyledi.

Gazeteçi yazısında “Ermenistan Rusyanın neyine gerek” sorusuna yanıt bulmağa çalışmış: “3 milyon nüfuzu olan fakir bir ülke Rusyanın neyine gerek? Ermenistan diaspor ve Amerikadan gelen yardımlar hesapına ayakta”. Eski Savunma Bakanı Arutunyan bunun yanıtını yine jeopolitikada bulmağa özen göstermiş: “Rusya Ermenistanı kaybedeceği halde Güney Kafkasyayı terketmek zorunda kalacak. Moskova Gürcistanı kaybetmiş, Azerbaycan Batı ve NATO`ya entegre olmağa çalışıyor. Rusya Azerbaycana istediği her şeyi verse bile, bu ülke hiç zaman Türkiyeden vazgeçmeyecek. Azerbaycan Türkperest bir ülke olarak kalacak. Ona göre de Rusyanın Ermenistana ihtiyacı var. Örneğin Belarus. Rusya Belarusu kaybederse, NATO sınırları Rusyaya daha fazla yakşalır. Bu stratejik ortak kaybetmenin yanı sıra Rusyanın daha fazla mali harcaması anlamına da geliyor”.

“Komsomolskaya Pravda” gazetesenin muhabiri yazısının sonunda Kremlindeki çevrelere yakın ünlü Rus siyaset uzmanı ve yorum yazarı Vitaliy Tretyakova müraciet etmiş.

Tretyakovun değerlendirmesinden: “Ermenistan tüm tarihi acılardan Rusyanın ortağı. Ermenistan Rusyanın Güney Kafkasyada tek durağı. Azerbaycan Rusya için finansman acıdan meraklı, orada petrol var. Ancak Rusya biri ile savaşa başlarsa Azerbaycan Rusyayı desteklemez. Moskova şimdi hem Ermenistanı, hem de Azerbaycanı destekliyor. Ancak bir gün Bakü Yukarı Karabağ uğrunda savaşa başlarsa, Moskovanın tavrı nasıl olacak? Ona göre de tercihimiz belirlenmelidir. Ayni zamanda iki masada oturmak zor. Rusya için hayırlı olan Ermenistanla sıkı ilişkilerdir. Rusyanın kendi petrolü var, ona göre de Azeri petrolüne ihtiyacımız yok. Petrol bula bileriz, askeri ortak bulmak ise çok zor”.

Tretyakov tamamen haklı. Rusyanın hedef seçtiği ülke Azerbaycanın ortağı ola bilir. Rusya 2008 Ağustos ayında Gürcistan savaşa açtıkta, Bakü mesafeli davrandı, savaş sonrası ise ortağının ayakta durması için ona fazla pertol ve doğalgaz verdi.

Ayrıca, nasıl ki Ermenistan tarihen Rusyaya bağlıysa, Azerbaycan da Türkiyeye bağlı. Moskova hiç zaman Azerbaycanın yanında yer almadı, hakkını savunmadı. Ne yazık ki, Azerbaycanda halen bunu anlamayanlar, Rusya ile stratejik ortaklığı Türkiye ile ilişkilerden üstün tutmağa gayret gösterenler var...