‘Hırslı Türkiye’: ‘Türkiye imkânsızı başarmış görünüyor’

Bunu BBC’nin kıdemli Diplomasi muhabiri Jonathan Marcus müjdeliyor. (26,02,2016)

Peki, Türkiye hangi “imkânsız”ı başarmış?

Haaa, işte o kolay anlaşılamıyor.

Marcus’un BBC Türkçe’deki “Türkiye, Rusya ve Doğu Sorunu” başlıklı yazısını defalarca okudum. “Başarı”yı yakalayamadım. Acaba, “yanlış tercüme” mi diye bir de BBC’nin İngilizce sayfasına bakayım dedim. İngiliz dili uzmanı değilim ama orayı didiklerken jeton düştü… “Başarı” neymiş, çaktım!

Marcus’un İngilizce aslındaki yazısının başlığı, BBC Türkçe’dekinden farklı; “Turkey: The Eastern Question is back”! Burada Rusya’nın adı geçmiyor… “Türkiye: Doğu Sorunu geri geldi” gibi bir anlam çıkıyor. Olabilir, Türkçe metinde daha fazla ilgi çekmek için başlığa Rusya da eklenmiş olabilir.

Kıdemli muhabir, yazının giriş bölümünde, tarih derslerinde okuduğumuz “Şark Meselesi”ni özetledikten sonra, “Hırslı Türkiye” diye bir ara başlık atmış. O başlığın altında, “Ama bugün sorun Türkiye’nin zayıflığından çok kolunun uzunluğu.” demiş!

Bu cümleden ne anlıyorsunuz?

Yani, “doğu sorunu” Türkiye’nin zayıflığı değil, tam tersine “kolunun uzamasını sağlayıp”, ona yüksek dallardan meyveler devşirten bir kuvvet bahşediyor, mu demek istiyor?

Yoksa “Türkiye’nin zayıflığı meselesi yok bugün, asıl mesele, Türkiye’nin güçlü olması  ki bu da sorun yaratıyor” mu demek istiyor? Biraz karışık ama böyle yazmış, ben ne yapayım?

Ardından, muhabir başlıktaki kısa cümleyi bir paragraf olarak veriyor:

“Türkiye imkânsızı başarmış görünüyor.”

Bu kadar. Sonunda nokta var, ünlem işareti falan yok. Yani yazar mizah veya kinaye yapmıyor. Bunun altındaki iki paragraf ise şöyle:

“Birkaç yıl önce dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile röportaj yapmıştım. Eski bir akademisyen, Prof. Davutoğlu, Türkiye'nin komşularla sıfır sorun öngören yeni dış politikasının gururlu mimarıydı.

Davutoğlu artık Başbakan. Geçen yıllar içinde ise Türkiye'nin hemen hemen bütün komşularıyla ve eski bölgesel ortaklarıyla sorunları oldu. Suriye, İsrail ve şimdi daha da önemlisi Rusya ile.”

Bunların ardından, Marcus, Suriye meselesindeki Rusya-Türkiye karşıtlığını, Rus uçağının düşürülmesini, mülteci akınını ve bu akının Avrupa kapılarına dayandığını hatırlatıyor. O yazılanlarda, “başarı öyküsü” olabilecek herhangi bir nokta yok.

Bir başarı varsa, yukarıda kopyalayıp yapıştırdığım iki paragrafın içinde olmalı. İkinci paragraftaki koyu yazılı bölüm, BBC Türkçe’de de aynen koyu yazılı olarak verilmiş. İşte, Marcus’un “Türkiye imkânsızı başardı” dediği yer orası olsa gerek: “Bütün komşularıyla sorunları oldu”!