'Kısaca' futbolda sistem kavramı

İşte yıllardır karman çorman açıklamalara ve diyaloglara konu edilmiş bir durum: futbolda sistem. “Nedir futbol da sistem?” sorusunu sormaktan ve bu soruyu cevaplandırmaktan ziyade kavram karmaşasının içinde boğulmayı tercih edenler ve onları yanlış öğretileriyle boğanlar. Oyun sisteminin en çok karıştırıldığı ve hatta karıştırılmaktan ziyade eş anlamlısı olarak bilinen “saha içi diziliş” olayı, aslında oyun sisteminin sadece -1- öğesidir. Saha içi diziliş bir futbol takımının, yalnızca, sahanın bölgelerine sayısal dağılımını gösterir ve bundan fazlası da değildir. Yani aslında; 4-3-3, 4-4-2, 3-5-2 ve daha nicesi bir oyun sistemi değil sadece saha içi diziliştir. Saha içi diziliş sistem ile değer kazanır ve gelişir. “sistem” kavramını bu kadar basit kullanmak öğrenme ya da öğretme noktasında yaşanan ciddi sıkıntıların göstergesidir. Asıl itibariyle sistem, takımın tüm işleyiş aşamalarını ve boyutlarını içeren bir kavramdır. Bu doğrultuda takımın oyun felsefesi üzerine bina edilen tüm çalışmalar sisteme dahildir. Sistemi kapsayan takımın oyun felsefesidir ve bu, sistemi direkt etkiler. Nasıl ki bir araba firması ekonomik bir araç yapabilme felsefesiyle yola çıkıp aracın tüm sistemini buna göre oluşturuyorsa futbol takımlarındaki durum da buna benzerdir. Tabi bu noktada başka bir sorun çıkıyor ortaya: felsefesizlik… felsefesi olmayan bir futbol takımını bir oyun sisteminin olması çok da gerçekçi ve faydalı olmayacaktır. Kısa süreli kazançlar bir sistem başarısı olarak lanse edilebilir ve hatta insanlara inandırılabilir ama gerçekte geçerliliği olmayan bir yansıtıştır bu. “Neyiz, kimiz, niçin varız, nereden geliyoruz ve nerede olmak istiyoruz?” sorularının cevapsız kaldığı ve hatta hiç sorulmadığı bir yerde oyun felsefesinden bahsetmek mümkün değildir. Bu doğrultuda, felsefesi olmayan sistemlere itibar etmek de makul sayılabilecek bir durum değildir. Örneğin, güzel, dinamik ve etki alanı geniş oyun oynayabilme anlayışını sahipseniz sisteminiz bu doğrultuda şekillenecektir. Oyun zekası yüksek, oyundan keyif alan ve enerjisi yüksek oyuncular; estetik anlamda zevk veren, gole dönük varyasyonlar; çeşitlilik arz eden taktik uygulamalar; hücum ağırlığı daha fazla olan saha içi dizilişler; sosyal etkileşime ve kaynaşmaya değer veren çalışmalar… Bunlar, çoğaltılabilecek ve sahip olduğunuz anlayışa göre farklılık gösterebilecek durumlar. Kısacası; bir futbol takımını sistematik hale getirmek ve belli bir standarta taşımak çok kolay olmayan bir hadisedir. Bilgi eksikliğinden kaynaklanan tanımlama ve açıklamaların gölgesinde uzayan giden gelişim girişimlerinin sonuçsuz kalması veya istenilen düzeye ulaşamaması da büyük oranda bundandır.