18 takımlı lig için canlı fikstür önerisi

Takımları ilk devredeki sıralarına göre gruplandırarak ikinci devre uygulanacak bir fikstür modeli öneriyorum. Bu yazıda modeli neden önerdiğimi ve çalışma yöntemini anlatacağım. 5 yıl önce yalnızca ilginç bir düşünce olarak yayınladığım modelin uygulama şansı olabileceğini görünce yeniden yayınlamak istedim.

Sezon sonu yaklaştığında ligde hiç bir iddiası kalmamış takımların ilk sıralardaki veya düşme durumundaki takımlarla yaptığı maçlar belirleyici olmaya başlayınca ligde sevimsiz tartşmalar oluyor. Her sezon sonu futbol dünyamız şike söylentileriyle çalkalanıyor. Önlem olarak getirilen ikili averaj uygulaması yeterli olamıyor, yalnızca averaja dayalı şaibeleri engelliyor. Bu söylentilere tamamen son vermek için başka önlemler gerekiyor.

Ligden düşmesi kesinleşen bir takım figden kopuyor ve bu takım şampiyonluk iddiası olan veya düşme tehlikesi olan rakibine farklı yenilerek ligdeki dengeleri bozabiliyor...

Ligde kalma savaşı veren iki takımdan biri son haftalarda şampiyonluk hedefleyen bir takımla, diğeri orta sıralarda hiç bir iddiası olmayan bir takımla karşılaşınca, orta sıralardaki takımın yenilmesi üzerinde şaibeler oluşuyor.

Bunlara benzer durumların önüne geçebilmek için Canlı Fikstür Modeli öneriyorum. Bu model, fikstürün kurayla değil, hesaplamayla oluşturulmasına dayanıyor. Canlı fikstür modeliyle hangi hafta hangi maçın oynanacağı sezon başından bilinmiyor. Ligde aynı yerler için oynayan takımların son haftalardaki maçlarını kendi aralarına oynamalarını sağlayacak düzenlemeler yapılmasını sağlıyor. Şampiyonluk yarışındaki takımlar son hafta maçlarını kendi aralarında yapıyorlar. Aynı şekilde düşme hattındaki takımlar da birbirleriyle oynuyorlar.

Canlı Fikstür Modeli iki devreli lig için kullanılıyor. İki devreli ligin esası olan her takımın birbiriyle iki maç yapmasını sağlıyor.

İlk Devre

İlk yarı fikstürü daha önce olduğu gibi kuraya göre hazırlanıyor. Oynanma sırası için iki seçenek sunuluyor

Seçenek 1: Aynen şu anda uygulandığı gibi 17 hafta daha önceden belirlenen fikstüre göre oynarlar.

Seçenek 2: Kurayla belirlenen ilk yarı fikstürünün haftaları önceden belirlenmez. 17 maç kümesi A, B, C.... harfleriyle adlandırılır. Her hafta ertesi hafta hangi harfin tanımladığı maç kümesinin oynanacağı kurayla belirlenir. Takımların kendi saha iç saha / deplasman sırasının bozulmaması için bu kümeler tek-çift olarak gruplandırıp, bir hafta tek küme,diğer hafta çift küme maçları oynanabilir.

Birinci devre bitimindeki sıralama ikinci devre için gerekli veriyi oluşturur.

İkinci Devre

İkinci yarı fikstürü takımların ilk yarıdaki sıralarına göre hesaplanarak belirlenir. Bu hesaplama yönteminin temelinde takımların ligin son haftalarında kendi sıralamalarına yakın takımlarla maç yapmasının sağlanması vardır.

Ligdeki ilk yarı sonucu oluşan puan sıralamasına göre eşit sayıda takımlardan oluşan gruplara ayrılır. Yüksek puandan başlayarak 3'er takımlı 6 grup oluşturulur.

A (1,2,3)
B (4,5,6)
C (7,8,9)
D (10,11,12)
E (13,14,15)
F (16,17,18)

İkinci yarının ilk haftalarında takımlar kendilerine uzak gruplardaki takımlarla maçlarını yaparlar. İlk üç hafta A grubunun 3 takımı F grubunun 3 takımı karşılaşır. B grubunun 3 takımı C grubunun 3 takımı ile, D grubunun 3 takımı E grubunun 3 takımıyla oynarlar. Bu haftaların fikstürleri ilk hafta en uzak iki takım oynayacak şekilde belirlenir. Yani fikstür belirlemede takımların o periyodun başındaki yeri de değerlendirmeye alınır. Modelin adının “Canlı Fikstür“ olmasının nedeni budur.

Daha sonraki haftalar da bu şekilde 3’er haftalık periyotlarla sürer.

4-6. Haftalar: A-E, B-D, C-F

7-9. Haftalar: A-D, B-F, C-E

10-12. Haftalar:A-C, B-E, D-F

İkinci devrenin 12. haftası sonunda üçerli altı grup aralarındaki maçları (A-B), (C-D), (E-F) çiftleri dışında tamamlamış olurlar. İlk 6, ikinci 6 ve son 6 takımlar diğer 12 takımla tüm maçları tamamladıkları için son beş hafta bu altışarlı üç grup kendi aralarında oynarlar.

Son beş haftanın fikstürü belirlenirken en üste yer alan altı takım (A1, A2, A3, B1, B2, B3) o andaki sıralamalarına göre AB1, AB2, AB3, AB4, AB5, AB6 olarak adlandırılır ve beş haftanın fikstürü bu sıralamaya göre belirlenir. İlk hafta sıralamadaki en uzak takımlar karşılaşır. Son haftaya yaklaştıkça daha yakın takımlar oynar. CD ve EF grupları için de benzer işlem yapılır.

Bu modelin mükemmel çalışmasını beklemiyorum, çünkü top yuvarlak. Ancak uygulamada halen kullanılan klasik fikstürden daha iyi olacağını tahmin ediyotum. Hem ligde şaibelerin önünü kesecek hem de lige renk getirecektir. Her hafta “gelecek hafta hangi maç olacak” heyecanı yaşanacaktır.

Avantajlar:

1. Bu yazıda karmaşık gibi görünse de takım adlarıyla kullanıldığında çok kolay uygulanabilecek bir model olduğu görünecektir. Bilgisayarda küçük bir yazılımla herşey hesaplanabilir.
2. İlk yarıda Seçenek 2’de önerdiğim fikstür uygulanırsa, ertesi hafta hangi takımla oynayacaklarını ancak Pazar gecesi öğrenecekleri için, kırmızı kart veya sarı kart cezası alan futbolcunun ertesi hafta hangi maçta oynamayacağını henüz bilinmiyor olacaktır. Bu konuda hakemler ve futbolcular üzerinde yapılan spekülasyonlar sona erecektir.
3. İkinci yarıda uygulanan model sonucunda ligde çok istikrarsız takımlar olmazsa, son haftalarda şampiyonluk veya küme düşmemek için final maçları olacaktır.
4. Şikeyi önlemek için iyi bir çözüm olduğu uygulamada anlaşılacaktır.

Dezavantajlar:

1. Takımların hangi deplasmana gideceği ancak bir hafta önce bilineceği için rezervasyon ve ulaşım sorunları yaşanabilir.
2. Ertelenen maçların özellikle ikinci yarı modelinin tam canlı yapılmasında sorunlar çıkartabilir.
3. Ligdeki takım sayısı değiştiğinde 18 takım için önerilen model yerine başka model geliştirilmesi gerekir

Sonuç

Futbol Federasyonun bu modeli incelemesini ve uygulama olanaklarını araştırmasını öneriyorum. Modelle ilgili eski yılların ilk yarı sonuçlarına göre testler yapılabilir. Bu modelin uygulanmasında FIFA veya UEFA’nın bir zorluk çıkartacağını sanmıyorum. Hatta başka ülkelerde de uygulama şansı bulursa Türkiye Futbol Federasyonu öncü kuruluş olacaktır.

Futbol medyamızı da bu modeli tartışmaya çağırıyorum.