19 MAYIS 1919

19 Mayıs 1919

-Osmanlı Devleti, yer aldığı İttifak grubu ile birlikte I. Dünya Savaşında (1914-1918) yenilmişti.

-Savaşı kazanan İtilaf Devletleri ile Osmanlı arasında 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır.

-İtilaf devletleri, bu antlaşmanın bazı maddelerinin uygulanmadığı bahanesiyle Osmanlı topraklarının savaş bitiminde işgal edilmemiş geri kalan topraklarını da işgal etmeye başlamışlardır.

(Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7.Maddesi gereğince, “İtilaf devletleri kendi güvenliklerini tehdit eden herhangi bir durum ortaya çıkarsa, stratejik noktaları işgal edebileceklerdi”.)

-Osmanlının savaş bitiminde kaybetmediği tek yer ANADOLU idi.

-İtilaf Devletleri, “Avrupa ve Rusya’nın kışkırtmalarıyla son yüzyılda iyice azıtan Rum ve Ermeni azınlığın Anadolu’da istediği topraklarda”, bizzat kendi ajanları ve yine bizzat bu azınlıkların eliyle karmaşa çıkartıyor, ortalığı iyice karıştırıyorlardı.

-Kendi çıkarttıkları bu karmaşa ortamının suçunu; yenilgiyi koşulsuz şartsız kabul etmiş Osmanlı üzerine atarak işgallerine hukuki dayanak oluşturuyorlardı.

-Bu hukuki dayanağın belgelerini de bizzat Osmanlı hükümetine hazırlatacaklardı.

-Bu durumun uygulamalarından birini de Karadeniz Bölgesinde bir Pontus Devleti kurmak için başlatmışlardı.

-Osmanlı devletinin yenilmesinden ve koşulsuz şartsız teslim olmasından cesaretlenen, Avrupa’nın da desteği ile iyice şımaran Pontus Rum çeteler, özelikle Türk köylerinde katliamlar yaparak, ortalığı kan gölüne çevirmişler, bir de bunu kara bir propagandaya dönüştürerek Türklerin üzerine atmışlar, işgallere zemin oluşturmaya çalışmışlardır.

-İstanbul’daki İngiliz İşgal Komiseri, Osmanlı Damat Ferit Paşa Hükümetinden bölge için bir soruşturma yapılmasını istediler. Bunun için bir heyet oluşturuldu. Heyet Padişah Vahdettin’in de onayını alarak Bandırma Vapuru ile 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan Samsun’a hareket etti.

-Bu heyetin başına olağanüstü yetkilerle donatılmış 9. Ordu Müfettişi olarak tanımlanan görevle, Anafartalar Kahramanı MUSTAFA KEMAL PAŞA seçilmiştir.

-Mustafa Kemal Paşa, Mondros Antlaşmasına karşı çıkmış, bunun için İstanbul’da Padişah ile görüşmek dahil tüm girişimlerde bulunmuş, fakat vatanın kurtuluşu için kimseden destek görememiştir.

-9. Ordu Müfettişliği ona altın tepside sunulmuş bir fırsat olarak elini güçlendirmiş, vatanın kurtuluşu için planladığı düşüncelerini, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastığında uygulamaya başlamıştır.

-Burada yaptığı incelemeler sonucu hazırladığı Samsun Raporu ile de amacını belli etmiştir.

-İşte; 19 Mayıs 1919; Anadolu’nun küllerinden yeniden doğuş hikayesi bu şekilde başlamıştır.

-Sonra bu şahlanış, genelgeler, kongreler ile planlanıp, Kurtuluş savaşının kazanılmasıyla taçlandırılmıştır.

-19 Mayıs ilk defa 1926 yılında Gazi Günü adı altında Samsun'da kutlanmıştır.

-24 Mayıs 1935'te Atatürk Günü adı altında resmiyet kazanmıştır.

- Beşiktaş'ın girişimleriyle Fenerbahçe Stadı'nda kutlanan bu ilk 19 Mayıs, Galatasaray ve Fenerbahçe'li yüzlerce sporcunun da katılımıyla bir spor günü haline gelmiştir.

-Bu organizasyondan bir süre sonra gerçekleşen Spor Kongresi'nde söz alan Beşiktaş Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri Aşeni kutlanan Atatürk Günü'nün tüm gençliğe mal edilebilmesi için "19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı" adı altında her yıl yapılmasını teklif etmiştir.

-Kongrede oylanan bu öneri kabul edilmiş ve Atatürk'ün de onayıyla yasalaşmıştır. 20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak kutlanmaya başlamıştır.

-Bu ulusal bayramın adı 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1981’de  "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.