2. İstanbul Çocuk ve Gençlik Bienali'nin Ardından

İstanbul’un çocuk ve gençlere yönelik ilk ve tek çağdaş sanat etkinliği olan İstanbul Çocuk ve Gençlik Bienali’nin ikincisi 9 Kasım’da Akatlar Mustafa Kemal Merkezi'nde açıldı. Bienalin direktörlünü, geçtiğimiz bienalde olduğu gibi Gazi Selçuk yaptı. Marie Sezer, Gülçin Aksoy, Leyla Sakpınar ve Özcan Yurdalan’ın küratörlüğünü yaptığı 2. İstanbul Çocuk ve Gençlik Sanat Bienali’nin bu yıl ki teması “Düş Çocuk Gerçek Çocuk” idi. Çocuklara ve gençlere, yaratıcılıklarını konu kısıtlaması çekmeden özgürce sergileme imkânı veren bu temanın seçilmesi isabetliydi. Öyle ki sergi mekânındaki işler birbirinden bağımsız olmakla beraber, eserlerin çeşitliliği; gerek sergileme teknikleri gerekse ifade ediş materyalleri açısından fazlasıyla özgünlerdi.    

Geçtiğimiz yıl İstanbul 2010 Ajansı desteğiyle gerçekleştirilen bienal, bu yıl İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve TEGV Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı işbirliğiyle düzenlenmiş. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarının desteğini de alarak düzenlenen bienal, bu yıl ki şartlar düşünüldüğünde beklentilerin üzerinde çıkmış olsa gerek. 2010 Ajansı gibi bir destekçi ile maddi sıkıntı çekmeksizin özgürce harcamalar yapılarak hazırlanan gösterişli bir ilk bienalden sonra ikincisini sınırlı imkanlarla gerçekleştirmek, bienal ekibini bir hayli zorlamış olsa gerek. Ufak tefek eksiklikleri olsa da başarı ile gerçekleştirilmiş bir bienaldi. Umarım ilerleyen yıllarda daha çok destekçi ve gönüllü sayesinde ilk bienalde olduğu gibi tam donanımlı bir etkinlik olarak gerçekleşir.

Düzenlenen ilk bienalde sergileme tek mekânda (Antrepo)yapılmıştı. Bu yıl ise bienal, bu yıl beş farklı mekana yayılarak çocuk ve gençlerle buluşmuş. Bu mekânlar: Kadıköy Meydanı, Şehir Hatları Vapurların, Şirket-i Hayriye Sanat Galerisi, Kadıköy Merkez Sanat Galerisi ve Beşiktaş Belediyesi MKM. Özel ve devlet okullarından yaklaşık 1000 öğrencinin bireysel/grup çalışmalarına yer verilen bienal sayesinde çocuklar ve gençler sanatın ne olduğunu kavrarken aynı zamanda kendi eserlerini de üretme ve sergileme imkânı buluyorlar. Bienal, İstanbul’un küresel sanat piyasalara adaptasyon sürecinde, çağdaş sanatı erken yaşlarda anlayan –hatta icra eden- bir nesil oluşumunu desteklemesi açısından düşünüldüğünde de önemli bir etkinlik olarak görülebilinir. Kendilerini sanatla ifade edebilen bireylerin yetişmesine katkısı açısından düşünüldüğünde bienal, gerek çocukları ve gençleri sanattan haberdar etme, sanatla yakınlaştırma, sanatsal üretime olanak tanıma, sanata teşvik etme, yaşıtlarının ürettiği eserleri izlemelerine imkan verme gerekse kendi sanatsal beğenilerinin erken yaşlarda oluşmaya ve oturmaya başlamasına destek olması açısından da önemli bir etkinliktir.

Bienalde, çocukların düş dünyalarından çıkmış ifade biçimleri ile gerçekleştirilen işler arasında çok yaratıcı çalışmalar vardı. Siyah bir düş kabini içinde aydınlatmalar ve dönenceler sayesinde sihirli bir dünya oluşturulmuştu adeta. Farklı farklı öğrencilerden değişik tekniklerde işlerinin monte edildiği kolaj panosu da bienalin renkli işlerindendi. Özel bir anaokulunun hazırlamış olduğu valiz içinde, el yapımı minik bebekler yerleştirmesi de yaratıcı çalışmalardandı. Benim de desteğimle 12 yaş gurubu çocuklarının hazırlamış olduğu “Sıradan Bir Gün” isimli video artı da görmenizi tavsiye ederim yorumunu size bırakarak… Bienaldeki üretimlerde, çocukların masum oyun dünyalarından yansımlar ağırlıktayken protest eserler de yok değildi. Çocuk yaşta evlendirilen kız çocuklarını eleştiren kafes içinde çocuk gelin enstelasyonu dikkat çekiciydi. Özel okul başvurularının kanımca daha ağırlıkta olduğu bienalde özel okulların hazırladığı değişik tekniklerle sergilemeleri yapılan enstelasyon sayısı fazlaydı. Güncel sanatı takip eden öğretmenlerin ve maddi yönden destekçi olan bir okul idaresinin sayesinde yaratıcı sanatsal çalışmaların çıkmış olması çok doğal. Devlet okullarına çeşitli sivil toplum kuruluşları destek olsa, sanatsal çalışmaları destekleyen yönetici sayıları da artsa eminim ki bu okullardan da çok yaratıcı sanatsal çalışmalar çıkacaktır. Bienalde tüm imkânsızlıklara rağmen yine de sınırları zorlayan devlet okulları da yok değildi.  Mustafa Kemal Kültür Merkezi’nde sergi mekânının hemen girişinde izleyicileri karşılayan kocaman adam heykellerinin, birer devlet okulu üretimi olmuş olması, durumun o kadar da kötü olmadığının bir göstergesi.     

Plastik Sanatlar disiplinlerinin çağdaş sanat uygulama ve düzenlemeleriyle gerçekleştirilen çağdaş çocuk etkinliği panel, sanatçı sunumu, performans, video gösterimi, enstalasyon, atölye çalışmaları ve müzik grupları sunumları ile 23 Kasım 2012 tarihlerine kadar izlenilebilinir.

Sanat ve sevgi ile…

Şöhret Doğruyol