20'lik Diş problemi ve tedavisi

Halk arasında akıl dişleri de denilen 20'lik dişler çoğu insanın başına gerçekten büyük problem olabiliyor. Nasrettin Hoca'nın acısını anlayamayan ama kendisine yardımcı olmak isteyen kalabalığa söylediği meşhur deyişi ''Bana damdan düşeni getirin!'' sözündeki gibi bu acıyı ancak çeken bilir tabi ki. Ben de bu 20'lik dişlerden maalesef epeyce acı çekmiş biri olarak, toplum içinde de sık karşılaşılan bu problemi sizler için araştırdım ve bu konu hakkında bildiklerimi sizlerle paylaşmak istedim. 

Hepimizin bildiği gibi ağzımızda en son çıkan dişler üçüncü azı dişlerimiz olan bu 20'lik dişlerimizdir. Genellikle 17 ila 25 yaşları arasında çıkmaya başlarlar. Ancak çeşitli nedenlerle ağızda diğer dişlerimiz gibi yerini alamayan bu dişler gömülü şekilde kalırlar. Ve kişide zaman zaman ağrılara neden olurlar. Bu ağrılar kimi zaman, o bölgede oluşan enfeksiyon, şişme, çürüme, dişeti rahatsızlıkları ile dayanılmayacak boyutlara ulaşabilir. Bu dişlerin ağızda bırakılıp bırakılmaması konusu tartışmalıdır. Eğer uygun pozisyonda çıkıyor ve çevre dokulara zarar vermiyorsa bu dişin yerinde kalmasında bir sakınca yoktur. Ancak çene kemiğine kaynaşmış yada en arkadaki darlık durumundan dolayı anormal pozisyonla gelen bir dişin ileride yol açacağı zararlar göz önüne alınarak çekimine karar verilebilir. 

Peki nedir bu dişin derdi? Hiç merak etmediniz mi? Neden çıkmaya çalışıyor, zaten kullanışlı değil, çıkmasa olmaz mıydı? Eminim ki siz de benim bir dönem yaşadığım bu problemden dolayı cevabını merak ettiğim bu soruları soruyosunuzdur. Nedeni ise insanoğlunun çene yapısındaki yıllar içindeki geçirdiği değişimle açıklanıyor. Yüzyıllar önce atalarımızın yeme alışkanlıkları bizim çağımızdaki gibi değildi elbette. Çeneleri ve dişleri daha sert yiyecekleri yemeye uygundu . Be nedenle çene kemikleri daha büyük dişleri daha güçlüydü. Ancak yüzyıllar geçtikçe çene kemikleri gittikçe küçülmeye başladığı halde azı dişlerinde sayıca bu azalma tam olarak gerçekleşememiştir. Bunun sonucu olarak günümüz insanının ağzında son çıkan bu dişlere genellikle yer kalmamaktadır. Ve ne yazık ki bizlere de kendisine de sıkıntılar çektirmektedir. 

Peki nedir bu sıkıntılar? Önceden de söylediğim gibi, bu dişlerin gömük kaldığı o bölgede basınçtan dolayı yarattığı şiddetli ağrı en büyük şikayettir. Ayrıca 20'lik dişler, fırça ve diş ipiyle ulaşılması zor alanlarda bulundukları için zamanla çürümeye yol açan bakteri, asit ve yiyecek artıkları bu bölgede toplanır. Dolayısıyla ağrının yanında dişeti problemlerine, komşu dişlere zararlara, apselere ve kötü ağız kokularına yol açabilirler. 

Çoğu diş hekimi, bu gömülü azı dişlerinin çekilmesi için mutlaka problem yaratmalarını beklemenin yanlış olduğunu düşünmekte. Şikayete yol açmayan gömülü üçüncü azıların erken dönemde alınması ile; nedeni tespit edilemeyen çene ağrıları ve diş eti hastalıkları gibi bazı riskler de ortadan kalkacaktır. Benim görüşüme göre de; tabi ki dişhekiminizin de önermesi koşuluyla, erken dönemde yapılacak çekimlerin ileride doğabilecek pek çok problemi önleyeceğini unutmayınız. Çünkü, genç yaşlardaki operasyonlar teknik olarak daha kolaydır ve iyileşme daha çabuk olur. Yaş ilerledikçe operasyonlar da epey zorlaşır. İleri yaşlarda kemik yapısı yoğunlaştığı ve esneklik azaldığı için çekim zorlaşır, yan etkiler artar ve iyileşme dönemi uzar. 

Aktif enfeksiyonun olduğu durumlarda ise, enfeksiyonun çevreye yayılma riskine karşı çekim ertelenmelidir. Eğer ertelenmezse yara iyileşmesi de geç ve güç olacaktır. Lokal ağız hijyeni, antibiyotikler ve bazen de karşı çenedeki yirmilik dişin çekimi ile enfeksiyon kontrol altına alınır. Çekim kişinin çene yapısı ve mevcut gömülü dişin pozisyonuna göre bazı kişilerde çok kolay bazı kişilerde ise zorlu olabilmektedir. Gömülü dişin üzerindeki dişeti dokusu açıldıktan sonra kemik ve diş üzerindeki bağlayıcı dokular uzaklaştırılır. Ardından diş çekilir ve açılmış olan dişeti dikilir. Bu operasyondan sonra hastanın dişhekimi tarafından önerilecek ağrı kesici, antibiyotik gibi bazı ilaçları alması gerekebilir. Genellikle 5-7 günden sonra dikişler alınır. 

Çekim sonrası size önerebileceğim bazı detaylar; 

- Yara yeri kurcalanmamalıdır. Yoksa ağrı, enfeksiyon veya kanama gelişebilir,
- Çekim sonrası o bölgeye konulan tamponu eğer kanama devam ediyorsa ikinci bir steril tamponla değiştirin,
- Çekim sonrası doktorunuzun önerdiği belli bir süre zarfında sıvı ve katı yiyicekleri ertelemeliyiz. Amaç çekim boşluğundaki pıhtının korunarak yara iyileşmesini hızlandırmaktır,
- Kanamayı arttırabilecek aspirin gibi ilaçları kullanmayın,
- Diş hekiminiz önerdiyse, çekimden belli bir süre sonra ağız gargaraları ile ağzınızı çalkalayabilirsiniz,
- Şişliğin ve ağrının azaltılması için, yine diş doktorunuzun önerisiyle soğuk tampon kullanılabilir. 

Evet değerli okuyucular, umarım sizlere fayda sağlayacak beğendiğiniz bir yazı kaleme almışımdır. Dilerim bilgi olarak faydalandığınız kadar okurken keyif de almışsınızdır. Diş hekimi değilim ama yorum ve sorularınız olursa tıp doktoru olarak elimden geldiğince cevaplamaya çalışırım. Yazıma son verirken şunu da belirtmeden geçemeyeceğim, bu yazı bu problem hakkında ilgilenen kişiler için paylaştığım bir bilgi yazısıdır. 20'lik diş problemi olan kişilerin öncelikle diş hekimlerine başvurup, mevcut gömülü dişleriyle ilgili problemleri için onlardan bilgi ve tavsiye almaları elbette daha doğru olacaktır. 

Selamlar, sevgiler... 

Emre1