2023 Türkiyesi: Dünün “Hasta Adam”ı nasıl Avrupa’nın umudu oldu ve ekonomisini üç kat büyüttü (16)

İlahi adalet bu olsa gerek! Avrupa’nın en büyük korkusu, “Göç ve Enerji” nin geleceği değil midir? Ve bunların çözümü de Türkiye’nin kontrolünde olduğu…

Avrupa’nın bu iki çıkmazı, Türkiye’ye karşı giderek hırçınlaşmalarının ana sebebidir.

Bu konuda dış politika konusunda uzman olan Tassinari, “Avrupa Komşularından Neden Korkuyor? Kitabında bakınız Avrupa’nın içine düştüğü vahim durumu nasıl özetlemektedir:

“…Avrupa’nın güç ve enerji bağımlılığı konusunda artan endişeye karşı, AB'nin mevcut durumunu ancak komşularıyla daha derin bağlantılar kurarak tersine çevirebileceği sonucuna, geleneksel akla meydan okuyarak varıyor:Kitaba adını veren duygu, yani komşulara yönelik korku bu ortamda giderek yaygınlaşıyor. Korku son dönemin küresel gelişmelerini belirleyen en önemli unsurlardan birisi oldu. Batık devletlerde, ekonomilerini neredeyse çökerten finans ve ekonomi krizleri ardından, dünya hegemonyasının elden kaymakta olduğu korkusu hâkim.

Toplumsal düzeyde güzel günlerin geri gelmeyeceğini gören orta sınıflar, anne-babaları gibi müreffeh bir hayat yaşayamayacaklarını anlayan gençler, korkularının güttüğü siyasal pozisyonlar alıyor. Birleştikleri ortak payda eldekini yitirmemek, Bunun için de yeni göçe ve göçmenlere kapalılık…1989 devrimleri ardından Avrupa’ya hâkim olan kendine güvenin yerinde yeller esiyor. Zira Avrupa’nın, kendi projesinin doğruluğuna ve başarısına güveni sarsılmış halde. Geçmişiyle hesaplaşarak oluşturduğu çoğulculuktan korkuyor. Kendisine olan inancı zayıfladığından dışında kalanlara kapanarak bugüne kadar elde ettiklerini koruyabileceğini sanıyor.”

Bunlar, 10-15 yıl evvel dile getirilseydi neredeyse bir kara mizah olur: “Muhterem sıyırmış, hayal aleminde yaşıyor?” denilmez miydi?

Bu nedenle öngörülerimiz, bir ham iddia değildir.

Türkiye, 10 yıl sonra Avrupa’nın yeni lider kadrosu arasında yerini alacak: Nükleer santrallerimizin devreye alınması ile birlikte; sadece Avrupa’nın değil, Dünyanın Birinci Lig ülkesi olacaktır.

…

“..Enerji konusu öyle bir noktaya geldi ki, neredeyse uluslararası tüm siyasi ve ekonomik ilişkilerin kilit noktasını oluşturuyor. Üstelik eski dönemdeki “enerji kaynaklarına sahip olma üstünlüğü” ne dair ortak kabul söz konusu değil artık.

Enerji kaynaklarına sahip olmak kadar, hem bu enerjiyi satın alacak pazarların bulunması, hem de enerji arz güvenliğini sağlayacak koridorların veya rotaların kurulması önemli.

Özellikle son dönemde yaşananlar, yeni dönemde enerji paradigmasının bu eksende gelişeceğini kanıtlıyor. Eski dönemdeki enerji paradigmasının kırılması ilk olarak Rusya ve Ukrayna kriziyle yaşanmıştı. Rusya’nın özellikle doğalgazda AB ülkelerine kurduğu üstünlük, ilk kez Ukrayna krizi sonrasında ciddi bir biçimde tehlike olarak algılandı.

Bu tarihten itibaren de, enerjide yeni alternatif arayışları ve enerji arz güvenliği ciddi bir şekilde konuşulmaya başlandı.

Bu süreçte Türkiye, AB, ABD ve Rusya arasında yaşananlara taraf olmadan, kendi ulusal menfaatleri ne gerektiriyorsa ona göre davrandı. Batılı ülkelerin Rusya’ya ambargo uygulamasına karşılık, siyasi konularda birbirlerine göre taban tabana zıt olmalarına rağmen Türkiye, Rusya’yla olan enerji ve ekonomik ilişkilerine devam etti.

Diğer yandan, Rusya’nın ABD ve AB ülkeleri tarafından ağır bir ekonomik ambargo altına alındığı bir dönemde, Rusya Güney Akım projesini iptal ederek Türk Akımı projesini gündeme aldı.

TÜRKİYE’NİN AB İLİŞKİLERİNE “ENERJİ” DOPİNGİ

Ancak, Türkiye’nin Rusya’yla uçak düşürme sonrasında yaşadığı gerginlik bölgede yeni bir denklemin kurulmasına neden oldu. Bu durum, Rusya’nın bölgede yalnızlaşmasına ve Rusya’ya enerjide bağımlı olan ülkelerin Türkiye üzerinden Rusya’ya yeni alternatifler geliştirme sürecini de hızlandırdı.

Çünkü, Türkiye’nin jeopolitik konumu, Rusya için bir dezavantaj oluştururken AB ülkeleri için ise enerji konusunda avantaj anlamına geliyor.

Son dönemlerde Türkiye, enerjide cesur denilebilecek ve birilerini rahatsız eden adımlar atıyor. “Enerji merkezi” olma hedefinden bahsettiğimizde, bu hedefin ütopik, yani gerçekçi olmadığına dair yapılan eleştirilerin haksızlığı, bugün geldiğimiz noktada ortada.

AB Enerji ve İklim Komiseri Canete’nin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrakile gerçekleştirdiği görüşme sonrası yaptığı açıklama, Türkiye’nin enerji merkezi olma hedefinin AB düzeyinde de karşılık bulduğunu gösteriyor.

Canete, “Türkiye, bu bölgede enerji merkezi oluşturulabilecek çok iyi bir nokta. Hem LNG alımı hem de boru hattı gazı için çok elverişli bir pozisyonda” ifadesiyle AB’nin Rusya’ya doğalgazdaki bağımlılığını azaltmada Türkiye’ye ihtiyaçları olduğunu ilan etmiş oldu.

TANAP’la başlayan Türkiye’nin enerjide merkez olma hedefi, artık uluslararası düzeyde kabul edilmiş durumda. Güney Gaz Koridoru’nun esas damarı TANAP ve bu gaz boru hattının başlıca aktörleri Türkiye ve Azerbaycan. İran’a yaptırımların kalkmasıyla Güney Gaz Koridoru’na dâhil olacak paydaşlardan birisinin İran olma olasılığı ise artıyor.

Diğer taraftan, Türkmenistan’ın bu koridora katılım konusunda ne kadar istekli davrandığı da biliniyor. Doğu Akdeniz ve Kuzey Irak Kürt Bölgesikaynakları da bu koridor için önemli potansiyel.

Görünen o ki, Rusya’nın doğalgazdaki tekel gücünü azaltma hedefinde özellikle AB ülkeleri çok kararlı. Ancak bunu yapabilmek için, yani Rusya’ya enerjideki bağımlılıklarını azaltmak için AB ülkelerinin Türkiye’ye ihtiyaçları var. Türkiye’nin yalnızca jeopolitik konumu değil öne çıkan.

ENERJİ FASLI AÇILIYOR

Diğer yandan, Türkiye’nin enerjide üstleneceği rol aynı zamanda AB’yle olan ilişkilerine, başta da Enerji Faslı’nın açılmasına doping etkisi yapabilir.

Enerji arz güvenliğinin sağlanması, Güney Gaz Koridoru’nun geliştirilmesi, entegre ve ortak Avrupa enerji pazarının oluşturulması ve enerji verimliliği konusunda atılan ve atılacak adımlar, siyasi nedenlerle bekleyen Enerji Faslı’nın açılma sürecini hızlandırabilir.

AB’nin enerji arz güvenliğini sağlayan ülkeler olan Norveç, Cezayir ve ABD ile devam eden yüksek düzeyli diyaloglarına Türkiye’nin de dâhil edilmesi, Türkiye’ninde enerji arz güvenliğinin sağlanmasında vazgeçilmez bir aktör olduğunun da ispatıdır.

Bu süreç aslında, Türkiye’nin sahip olmadığı “enerji” de jeopolitik konumuyla enerjinin merkez olacağının da habercisi. (1)

…

TÜRKİYE NÜKLEER İLE LİG ATLAYACAK

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, nükleer enerjinin Türkiye ekonomisi için büyük tasarruflar getireceğini belirterek, ‘Türkiye, dünyada 442 nükleer santralin 30 ayrı ülkede yapılandığını biliyor.

Dolayısıyla büyüyen Türkiye’nin küçülen enerji sektörü olmaz. İlerleyen Türkiye’nin nükleerde geri kalan bir yapısı olamaz” dedi.

Dünya Ekonomik Forumu’nda “Bölgesel Enerji Dinamiklerini Anlamak” konulu panelde konuşan Yıldız, jeopolitik gelişmeler, yenilenebilir enerji ve nükleer enerji konusunda değerlendirmelerde bulundu. Büyüyen ve kalkınma düzeyini artıran Türkiye’nin nükleer enerji yatırımlarından ayn düşünülemeyeceğini belirten Yıldız, şunları kaydetti:

-“Türkiye nükleerden enerji (elde) etmiş olmakla beraber yalnızca enerjisini değil sanayileşmeyle ilgili kısmı da lig atlatmış olacak. Türkiye bütün enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye inşallah devam edecektir.”

Fiyat politikası Yıldız, Türkiye’nin çizdiği enerji politika ve stratejileri ile önemli noktayı yakaladığını belirterek, şunları söyledi:

-“Doğu Akdeniz gazlarının siyasi fizibiliteler düzeldiği halde ekonomik fizibiliteye ulaşacağını, Güney Kıbrıs yerel yönetimi ile beraber Kuzey Kıbrıs denkleminin çözüleceğini, İran’a yaptırımların ortadan kalkmış olmasıyla beraber adım adım İran’dan Avrupa’ya akacak doğal gazın realize ediliyor olmasını, bizim geliştirdiğimiz TANAP projesi gibi ve 10 gün önce temelini attığımız Hazar’daki projeler gibi ve yine Rusya ile beraber geliştirdiğimiz projeleri de düşünürsek aslında yapılacak çok fazla iş var. Türkiye’nin fiyat politikalarının belirlendiği bir enerji üssü olmaması için hiçbir sebep yok. “(2)

...

Başbakan Yıldırım: Türkiye enerjide Avrupa'nın en hızlı büyüyen ülkesi

"Enerji ile ilgili kurulu kapasitemizin 2.5 kat artmasının amacı şudur; Türkiye 3 kat büyüdü"

Başbakan Binali Yıldırım, Türkiye'nin enerjide Avrupa'nın en hızlı büyüyen ülkesi olduğunu söyledi. Yıldırım Türkiye'nin büyüme hedeflerine ilişkin de " Önümüzdeki yıllarda yüzde 5'in üzerinde büyüme hedefliyoruz" diye konuştu.

Ankara'da Elektirik Santralleri Açılış Töreni'nde konuşan Yıldırım'ın açıklamalarından satır başları şöyle:

...Az önce Enerji Bakanımız da enerji konusunda 14 yılda nereden nereye geldiğimizi anlattı. Enerji ile ilgili kurulu kapasitemizin 2.5 kat artmasının amacı şudur; Türkiye 3 kat büyüdü.

Türkiye büyümeseydi ne enerjide yenilenebilir enerji, alternatif enerji kaynakları ne de kapasitenin bu ölçüde büyümesinden söz edebilirdik. Enerjideki kurulu gücümüzün büyümüş olması tabiatıyla çok önemli, ama bu büyümenin şekli daha da önemli. Orada da 10 yıl önce devletin yapıp işletti enerji tesisleri toplam tesisin yüzde 65 iken bugün yüzde 35'in altına düşmüştür. Kamu - özel sektör iş birliğinin en güzel model olarak kendini ortaya koymuştur.

Arz açığı, özel sektörün imkanlarıyla kapatılmış, Türkiye önemli bir konuma yükselmiştir. Hükümetimizin gündeminde şimdi enerjide çeşitliliği artırmak var. Türkiye olarak, enerjide hala büyük oranda dışa bağımlı bir ülkeyiz. Dolayısıyla 2023 yılına kadar enerjideki dışa bağımlılığımızı azaltacak, çeşitliliğimizi artıracak projeler üzerinde çalışmaya devam edeceğiz.

…Enerjide Türkiye sadece kendi enerji arz güvenliğini sağlayan bir ülke olmanın yanında aynı zamanda Avrupa için Balkanlar için ve bölgemizdeki birçok ülke için enerji geçiş güzergahını oluşturuyor. Üretici değil, tüketici olmakla beraber diğer ülkelere de enerjinin güvenli bir şekilde aktarılması için büyük projelere ev sahipliği yapıyoruz..”(3)

Devam edecek

-İnanırsan ve çalışırsan oluyor

www.canmehmet.com

Resim: Web ortamından alınmış ve düzenleme tarafımızdan yapılmıştır.

Kaynaklar:

(1) Erdal Tanas Karagöl / Yeni Şafak:  http://enerjienstitusu.com/2016/02/01/yorum-abnin-enerjide-umudu-turkiye/

(2)http://www.eud.org.tr/2017/02/27/turkiye-nukleer-ile-lig-atlayacak/

(3) http://t24.com.tr/haber/basbakan-yildirim-turkiye-enerjide-avrupanin-en-hizli-buyuyen-ulkesi,369497