31 Mart olayı ve "Tarih Dünyası" dergisi yorumları

İngilizler'in yaptığı gibi Almanlar'ın, Fransızlar'ın ve İtalyanlar'ın da doğu halkları için girişimlerde bulunduklarını düşünmemekte gerçekçi olmaz diye düşünüyorum.

1908 ve 1909 yılları arasında yapılan destekler, aynı yıl Binbaşı enver Bey'in Almanya'ya askeri ateşe tayin edilmesiyle, Almanlar lehinde ağırlık kazanmıştı. Osmanlılar, Almanya lehine ağırlık koyunca Fransızlar ve İngilizler ve İtalyanlar farklı bir saflaşmaya gitttiler. Savaşa Almanya'nın ağabeyliğinde girilmiş, 1918 de de Osmanlı'nın ayakları suya ermişti.

Ve işte 31 Mart sabahı;

Harbiye Nezareti yaveri Kaymakam Mustafa Bey'in Abdülhamit-i Sani Ve Devri Saltanatı başlıklı yazısı;

"Meşrutiyeti korumak için ittihatçılar tarafından Rumeli'nden getirilen avcı taburlarının çavuşlarından biri, 30 Mart'ta Harbiye Mektebi'nin manejine gelip bir süvari çavuşuna; 'Biz yarın sabah Sultanahmet Meydanı'nda silahlı olarak toplanıp şeriat isteyeceğiz, sizde gelin; fakat zabitlerinize hiçbirşey söylemeyin.' demiş.
Konu, Ali Rıza Paşa'ya intikal etmiş. Paşa, Yıldız'daki ikinci fırka komutanına teskere yazıp beni göndermişti. Cevabı alıp Dolmabahçe'den Kabataş'a yaklaştığımda, süngü takmış avcı taburlarının, çavuşları idaresinde, Galataya doğru ilerlediğini gördüm. O anda vaziyetin vahametini kavradım. Çavuş sertçe 'Geri dön! İstanbul tarafına gidemezsin.' dedi. Atın başını Çevirdim, Gümşsuyu ile Beyoğlu istikametinden dörtnala giderek, asilerden önce Beyazıt'a vardım.
Askerler Ayasofya'yı kuşatmıştı. Ara yerlerde sarıklı adamlar dolaşıyor, askerin ne istediğini ise kimse bilmiyordu. Diğer yandan, ittihatçıları sindirmek için tertiplerin planlandığı söyleniyordu. Gece saat 20:00 sularında silah sesleri gelmeye başladı. Adliye Nazırı Nazım Paşa bir asker tarafından süngülenmiş, bir teğmen köprü üstünde öldürülmüştü. O gece hükümet düştü, asilerin istekleri yerine getirildi, Tevfik Paşa sadrazamlığa, gayrimüslim Naradonkyan efendi Ticaret ve Nafıa nazırlığına, Mavrokordato efendi ise Orman ve Maden nazırlıklarına getirilmişti."