Müzik ve renkler

Tarihin ilk çağlarından beri insanlar müzikle renkler arasında bir ilişkinin varlığına inanmışlardır. Örneğin, Newton kırmızı, turuncu ve sarı renklerin sırasıyla Do, Re, Mi majör ile ilişkili olduğunu öne sürdü. Buna karşılık Rimsky Korsakoff gün ışığının Do majörü temsil ettiğine inanıyor, Beethoven ise Si minörün siyah rengi temsil ettiğini savunuyordu. Ancak bütün bu çalışmalar fiziksel temellere dayandırılamadığı için, öznel çalışmalar olarak başarısız oldu.

Harvard Müzik Sözlüğü'ne göre, sesler ve renkler arasında fiziksel ve psikolojik bir ilişki gerçekten olası. Ancak bu ilişki orijinal müzik tonunun sekiz aralıklarla tekrarlanan oktav sisteminin renk tayfında karşılığı bulunana dek çözülemedi.

Bu çalışmaya göre ışık ve ses dalga boyları arasında sabit bir katsayı bulunmakta. Bu katsayı yedi renk ve orta oktavla başlayan yedi notanın oluşturduğu 5040 olasılık içerisinde tek bir çözüm olarak bulundu. Bulunan bu katsayının ortalaması 1070 olup Foto Akustik Katsayısı adı verildi. Bu matematiksel ilgileşime göre, oktavlarla renk tonları arasında da doğrudan bir ilişki var. Adeta renk tonları gibi oktavlar da müziğin tonlarını vermekte. 0'dan 7'ye kadar değişen oktav kodlarıyla 7 rengin 0'dan 1'e kadar değişen parlaklık endeksi arasında logaritmik bir ilişki bulunmakta.

Müzik ve renkler arasındaki bana göre en önemli adım 19. yüzyılda Rus besteci Modest Petrovich Moussorgsky’nin ressam arkadaşı Victor Hartmann’ın resimlerini “Bir Sergiden Tablolar” adı altında bestelemesiyle atılmış.

Ben de renklerin müziği yansıttığı düşüncesiyle geçtiğimiz Mayıs ayında Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek böyle bir projeye imza attım. Ressam Nedret Yaşar’ın tablolarından esinlenerek ve renklerin yansıttığı armonileri kullanarak her bir resim için yapmış olduğum besteler, sanat dalları arasındaki kardeşlik bağına ve evrenselliğe olan inancımı dile getirdi. Ayrıca “Notalarımda Hayat Bulan Tablolar” adı altında bir CD’de toplandı.

Yaşar’ın resimlerinden aldığım ilhamla gerçekleştirdiğim bestelerimle hem resim ve müzik buluşmasını gerçekleştirmekten hem de Türkiye’de bir ilke imza atmaktan gurur duyuyorum.