Vecihi Hürkuş (3)

Kutsal Kurtuluş Savaşı’nın her aşamasında yapılan sayısız uçuş, Birinci ve İkinci İnönü Savaşları, düşürülen düşman uçakları, düşen arkadaşları, yoktan var edilen malzemelerle uçakların onarımı, Sakarya Savaşı, 26 Ağustos 1922 pazartesi sabahı başlayan Büyük Taarruz, Türk Ordusu ve Türk Tayyarecileri’nin düşmanı önüne katıp İzmir yönüne sürüşü.

14 Eylül 1922 Sabahın erken saatlerinde, siyah dumanlarla örtülmiş İzmir’in üzerindeydi Tayyareci Vecihi. İşgal ettiği tüm vatan topraklarını bir enkaza çeviren düşman, İzmir’i de yakmıştı. Uçağı ile tüm şehri dolaştı Vecihi Bey, tek bir düşmana rastlamadı. Türk kuvvetleri kesin zafere ulaşmış düşmanı yurttan kovmuştu. İçi sevinçle doldu. O büyük mücadele amacına ulaşmış, Anadolu gerçek sahiplerinin elinde kalmıştı. Bu sevinçle üsse dönme kararı aldı. Kızılçullu İstasyonu’nun üzerinden geçerken, gördüklerine inanamadı. Bunca yıl havada düşman uçakları ve geçtiği yerlerde düşman havaalanları aramaya alışmış gözleri, O’nu yanıltıyor olmalıydı. Hemen istasyon binasının arkasında, Yunanlılar tarafından yapılmış bir havaalanı vardı ve alan uçaklarla doluydu. Biraz daha yaklaşınca, meydandaki uçakların gelişi güzel bırakılmış olmasından, meydanın terk edilmiş olduğunu anladı. Meydan üzerinde geniş turlar atarak, hem meydanın hem de uçakların durumunu inceledi. Hangarların çevresinden, uçakların arasından her an çıkacak birilerine hedef olmak istemiyordu. Herhangi bir hareket göremeyince, daha alçak irtifalara inerek birkaç geçiş daha yaptı. Son geçişi adeta yere sürünürcesine oldu. Meydanda tek bir hareket yoktu. Uzun pistin başına teker koydu. Her türlü tehlikeye karşı motorunu durdurmadan meydanı baştan başa geçti. Pist sonunda taksi yollarını kullanarak, hangarlarında arasında uçağı ile dolaştı. Koca meydanda kimse yoktu ve her şeyi olduğu gibi bırakıp kaçmışlardı. Uçağından indi. Onlarca düşman uçağı öylece duruyordu, hepside iyi ve hatta yakıt depoları bile dolu durumdaydı. Yunan Tayyarecileri'nin bu davranışına anlam veremedi. İzmir’le Sakız arası o kadar kısa bir mesafeydi ki, en deneyimsiz pilot için bile küçük ve basit bir uçuş olurdu. Demek ki, Kahraman Türk Ordusu’nun bu yıldırım zaferinden o kadar korkmuşlardı ki, en güvenli kaçış aracı olacak uçaklarını terk edip, çılgınca ve perişan bir halde kendilerini deniz kenarına atıp, sandallarla kaçma yolunu seçmişlerdi. Bu büyük zaferin havacılık ganimetleri olan uçakları adeta tek tek sevdi Tayyareci Vecihi. Kutsal Kurtuluş Savaşı’nın ilk uçuşu gibi, son uçuşunu yapmak ta ona kısmet olmuştu.

24 Haziran 1923 tarihinde, daha önce projelendirdiği anacak İstanbul’un işgali ile gerçekleştiremediği uçağının yapımına başladı. Vecihi K VI ismini verdiği uçağı 1924 yılının Aralık ayında tamamlayarak, ilk uçuşunu 28 Ocak 1925 de gerçekleştirdi. İzinsiz yapılan bu uçuş için 15 gün hapisle cezalandırıldı. İstifasını telefonla bildirdi Hava Kuvvetleri Umum Mifettişliğine.

16 Şubat Pazartesi günü Ankara’daydı. O günkü Adıyla Türk Tayyare Cemiyeti’nin , Türk Hava Kurumu’nun kuruluş coşkusunu yaşadı. Bolu Milletvekili Türk Tayyare Cemiyeti Başkanı Cevat Abbas Bey’in daveti ile Türk Hava Kurumun da çalışmaya başladı.Yurt hizmeti için bu gencecik havacılık kurumuna emek verdi yıllarca. Hayatı hep savaşımlarla geçti. Değişen yönetimlerle anlaşamadı. Ayrıldı bunca emek verdiği kurumden. Kendi atölyesini açtı. Kendi uçaklarını yaptı. Uçuş izni verilmedi uçaklarına, uçuş sertifikası için trenle Çekoslavakya’lara götürdü uçağını. Uçuş okulu açtı. Havayolu şirketi kurdu. Ama olmadı. Kıskançlık, çıkarcılık çemberlerini aşamadı.

Üstün yetenekli bir pilot, başarılı bir uçak mühendisi, havacılığa aşık bir yönetici olarak sürdüdürdü yaşamının geri kalan kısmını, ekonomik sıkıntılar içinde. 16 Temmuz 1969 tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastanesinde hayata gözlerini yumana kadar.

*Bir Tayyarecinin Anıları, Vecihi Hürkuş, Yapı Kredi Yayınları, 1407, İstanbul. Kitabından yararlanılmıştır.