Birleşik oy pusulasıyla seçimi kilitlerlermiş

Bağımsız adayların birleşik oy pusulasında yer almasıyla ilgili Anayasa değişikliğine ilk tepkiler geldi. DTP Başkanı Türk “İstersek seçimleri kilitleyebiliriz!” demiş (1). Diyarbakır’da 5-10 bin aday gösterip bu adayların adlarının birleşik oy pusulasına sığmamasıyla bunu yapabilirleceklerini iddia etmiş. Teorik olarak yapılabilir ama uygulamada şansı olmayan bir iddia olduğunu düşünüyorum.

DTP’nin bu seçimlerde ne yapacağını tahmin ediyorum. Örneğin Diyarbakır’da yüzde 60 dolayında oyuyla 7 milletvekili kazanabilir. Bir milletvekili kazanmak için gerekli oyu hesaplayıp ilde 7 aday gösterecekler. İlçeler ve semtlerdeki seçmen sayıları oy potansiyellerine göre seçmeni bu 7 adaydan birine yönlendirecekler. Partiye oy vereceği düşünülen her seçmen önceden kendisi için belirlenmiş adaya oyunu verip bağımsız aday gösterilmiş partili adayları seçecekler. Bu organizasyon bağımsız adaylar birleşik oy pusulasında olmasaydı çok kolay olacaktı. Bağımsız adayların oy pusulaları potansiyel seçmenlerine dağıtılacak, onlar da kapalı yerde zarflara koyacaklar ve herşey garanti olacaktı. Şimdi yine aynı planlama yapılabilir ama biraz daha çok çalışmaları gerekecek.

Geçen seçimlerde %10 ülke barajı olmasaydı Diyarbakır’da o zamanki adıyla DEHAP 7, AKP 2, DYP 1 milletvekilliği kazanırdı. DTP şimdi 7 milletvekilliğini bağımsız adaylarla kazanmaya çalışacak. 7 adayı garanti kazanmak için 7’den fazla adayı olmaması gerekir, o nedenle DTP başkanının söylediğin bırakın 5-10 bin bağımsız aday göstermeyi 8. aday çıkarsa onu engellemek için çaba göstereceklerdir. Benzer uygulama tüm illerde yapılacaktır.

Ancak, DTP’nin seçimi kilitleme için yaparız dediğini başkaları oy pusulasını kalabalıklaştırmak için yapabilirler. Örneğin Ahmet Türk’ün aday olduğu ilde Ahmet Kurt, Ahmet Kuru, Ahmet Türe adında 3 bağımsız adayın adının oy pusulasında olduğunu düşünün. Bundan kim zararlı çıkar?

Hiç kimse seçimleri bulandırmak için girişimlerde bulunmasın, bunların hepsinin benzer misillemeleri olur ve herkes zararlı çıkar. Ne DTP seçimi kilitleme girişimlerinde bulunsun, ne de başkaları oy pusulalarını karmaşık yapmaya çalışsın. Demokrasiye inanıyorsak, onu engelleyecek yöntemlerden kaçınmalıyız.

Birleşik oy pusularına bağımsız adayların yazılmasının bir reform olduğunu yazmıştım (2). Bu kilitleme iddialarına karşın hala reform olduğunu düşünüyorum. Çünkü bu sistem DTP’li bağımsız adaylar da dahil olmak üzere herkesin yararınadır. Birleşik oy pusulasına bağımsız adayları yazmak “gizli oy” ve “açık sayım” ilkelerinin uygulanabileceği tek yoldur.

Ankara 12 Mayıs 2007

(1) DTP Başkanı Türk: İstersek seçimleri kilitleyebiliriz!: http://www.milliyet.com.tr/2007/05/12/son/sonsiy11.asp
(2) Birleşik oy pusulası reformdur: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=39856