Balıkesir'in Beylikler dönemi tarihi

13. yüzyılda Balıkesir Bölgesi artık Türklerin hâkimiyetine geçti. Doğudan gelen Türkmen aşiretleri bölgeye yerleştiler. Bu aşiretlerden bazıları şunlardır;

— Akçakoyunlu

— Burhanlı

— Caferli Çepni

— Hardal

— Karakeçili

— Kılaz

— Kubaş

— Ahmetli

— Karakoca

— Köselerli

— Sepetçi

— Söğütlü

— Şehitli

— Tekeli

— Yağcıbedir ( Yaycıbedir)

— Turhallı.

Karesi Beyliği, Karesi Bey ( Kara İsa Bey) tarafından Mysia’da 13. yüzyıl sonlarında kurulmuştur. 14. Yüzyıl ortalarında vefat eden Karesi Bey’in türbesi Fakıh Mustafa Mahallesi’nde bulunmaktadır. O’nun Ölümü ile beylik ikiye ayrılmış, birinin merkezi Balıkesir olurken diğerinin ise Bergama olmuştur. Oğullarından Demirhan Bey Balıkesir’de diğer oğlu Yahşi Bey Bergama’da hakimiyet kurmuşlar ve sonuncu olan Dursun Bey ise Orhan Gazi’ye sığınmıştır.

İyi bir devlet adamı olmayan Demirhan Bey halkını memnun edemez. Bunun üzerine halk Karesi Beyliğinin tanınmış isimlerinden olan Hacı İlbey ile anlaşarak Orhan Gazi yanındaki Dursun Bey’den yardım isterler. Dursun Bey, Orhan Gazi’nin desteğini alarak önce Rumların elinde bulunan Mihalıç, Kirmastı ( Mustafa kemal paşa) kalelerini ele geçirirler ve Sonra Balıkesir üzerine yürürler. Demirhan Bey bunun üzerine Bergama’ya kaçar. Dursun Bey ise halkın isteği üzerine Orhan Gazi’nin iradesiyle ‘ Bey ’ ilan edilir. Demirhan Bey Bergama üzerine yürümekte olan Osmanlı ordusundan haberdar olunca Bergama Kalesi’ne kapanmıştır. Kan dökülmesini istemeyen Orhan Gazi, Dursun Bey’i kardeşine elçi olarak gönderir. Demirhan Bey kendisine yaklaşan Dursun Bey’i attığı okla öldürür. Olay yöre halkını ve Orhan Gazi’yi çok üzer. Orhan Gazi, Karesi Beyliğini hâkimiyeti altına alır. Teslim olan Demirhan Bey’i bağışlar ve Bursa’ya sürgüne gönderir. Demirhan Bey yaklaşık iki yıl sonra burada hastalanarak vebadan hayatını kaybeder.

1341 yılına gelindiğinde ise Karesi Beyliği, Osmanlı Devleti’nin bir vilayeti olarak Anadolu Beylerbeyliği’ne bağlanır. Kanuni döneminde 8 zeamet 381 tımarı bulunduğunu görüyoruz. Kaynaklara bakıldığı zaman Balıkesir’in gelirinin oldukça iyi olduğunu görüyoruz. Hicri 1180 ( 1766) yılı mahkeme kayıtlarına göre Balıkesir’in ihtisabı beher ay 3000 akçe olmak üzere yıllığının 43000 akçe olduğunu görüyoruz.

Merkezi otoritenin 17. yüzyılda zayıflamasıyla devletin her yerinde görülen Ayanların güçlenmesi olgusu Balıkesir’de de gözlendi. 19. yüzyılda ise iskâna direnen göçebe Yörüklerin isyanı ve Ayvalık Rumlarının ayaklanması dışında bu bölgede başka kayda değer önemli bir olay olmamıştır. 1923 yılında Karesi Sancağı Vilayet olur.1926 da karesi kelimesi kaldırılarak, İlin adı Balıkesir olarak değiştirildi.

Yararlanılan kaynak; T.C. Balıkesir Valiliği Kültür Yayınları No.2–1998 arasında yer alan “ Türk Milli Mücadelesi’nin Balıkesir Cephesi- Doç. Dr. Mediha Akarslan

Metni kısaltarak ve sadeleştirerek hazırlayan; Aydın Akdeniz.

www.hadrianapolis.net