10 Kasım’da Atatürk’ün evini anlattım

Bu sabah ODTÜ’ye gittiğimde çok erkendi, sabahın sessizliğinde Alle’de yürüdüm. Hazırlık binalarının önünden Rektörlüğe kadar hiç kimseye rastlamadım. İlk gördüklerim Atatürk anıtı önünde tören hazırlıkları yapan görevlilerdi.

İlk anma töreni Atatürk Anıtı önünde yapıldı. ODTÜ Atatürk Anıtı Şadi Çalık tarafından 1966 yılında yapılmış büyük bir kütleden oluşuyor. Anıtın Alle’ye bakan ön yüzünde Atatürk’ün bir maskı bulunuyor, diğer yüzeyler üzerinde Anadolu topraklarındaki çeşitli uygarlıkları simgeleyen figürler ve Atatürk’ün sözleri yeralıyor. Diğerlerinden çok farklı olan bu anıtı çok beğenirim.

Anıttaki tören TRT’in Anıtkabir’den yaptığı canlı yayın dinlenerek sürdürüldü. Saygı duruşu ve İstiklal Marşından sonra anma programı için kapalı salona yürüdük.

Bugün ODTÜ Kültür-Kongre Merkezindeki program iki bölümden oluşuyordu. Önce Atatürk’ün 1921-1932 yıllarında hem konutu hem de Cumhurbaşkanlığı olarak kullandığı binayı, yani şimdiki Atatürk Müze Köşkü’nü tanıtan bir sunum yapıldı daha sonra da Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mustafa Balbay Atatürk ve Kitap konusunda “Atatürk en çok kitap okudu” başlıklı konuşmasını yaptı.

Atatürk Müze Köşkü tanıtımını yapma görevi verildiğinden buyana topladığım fotoğraflar ve bilgilerden oluşan bir sunum hazırlamıştım. Sunumun ana teması Atatürk’ün devrimleri gerçekleştirdiği bu binanın tarihimizdeki önemiydi. Atatürk Müze Köşkü Danışma Kurulu Başkanı ODTÜ Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi Yıldırım Yavuz'un 19 Nisan 2007 günü Atatürk Müze Köşkünün restorasyonun tamamlanmasından sonraki açılış töreninde yaptığı konuşmadan bir alıntıyla bu önemi vurguladım:

“Bu basit bağ evi 1924 yılından sonra devrimlerin oluş sürecine tanıklık eden cumhurbaşkanlığı köşkü olarak çağdaş Türkiye’nin kuruluş yıllarını belgeleyen
çok önemli bir anıt yapıdır."

Anma programının ikinci bölümünde Cumhuriyet Gazetesi yazarı Mustafa Balbay “Atatürk en çok kitap okudu” başlıklı konuşmasını yaptı. Balbay’ın alışkın olduğumuz akıcı ve sözcüklerle oynayarak renklendirdiği konuşmasını büyük bir tad alarak dinledik. Atatürk’ün okuduğu ve üzerine notlar aldığı binlerce kitabın onun ufkunu nasıl genişlettiğini anlattı. Dünyanın çeşitli ülkelerinde Atatürk’ü nasıl saygıyla değerlendirdiklerinden sözetti.

Konuşmasının sonunda otuzlu yıllara ait ilginç bir olay anlattı. Soyadı yasası çıktıktan sonra halkın soyadı almak için Nüfus Müdürlüklerine başvurularda gecikmesi nedeni Cumhuriyet Gazetesi bir kampanya başlatıyor. İlk gün A harfinden, ikinci gün B harfinden, sonra sırayla diğer harflerle başlayan soyadı olabilecek sözcükler yayımlıyor. O zamanlar bu sözcüklerden soyadlarını seçenler oluyor. Cumhuriyet Gazetesinin adını Mustafa Kemal vermiş, Cumhuriyet Gazetesi de birçok kişini soyadını vermiş.

Atatürk’ü bir kez daha anarken bir şeyler yapmış olmanın gururunu yaşadım.

Ankara, 10 Kasım 2007