AİHM ve Türkiye

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2007 yılıyla ilgili istatistiklerini yayınladı. İstatistiklere göre, Türkiye'nin Rusya ve Romanya'nın arkasından hakkında en fazla şikayette bulunan üçüncü ülke olduğunu görüyoruz.

47 üyeden oluşan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi; ilk kez 1959'da kurulmuş ve ''Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'' ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, birey gruplarının, tüzel kişiliklerin ve diğer devletlerin resmi olarak başvurabileceği resmi bir yargı kurumudur. Merkezi Strasbourg'da bulunan mahkemenin kararları bağlayıcıdır ve Avrupa Birliği'nin ''olmazsa olmaz'' kriterlerinin sağlanmasının da güvencesidir.

Türkiye'nin de Anayasa'sını değiştirerek kabul ettiği maddeye göre ''Uluslararası yargı organlarının verdiği kararlar, yerel/ulusal mahkeme kararlarından üstündür.'' Avrupa Birliği'ne girmeden kendini Avrupa Birliği'ne üye hisseden Türkiye bu kararıyla da önemli bir reforma imza atmıştır. Türkiye, 2000'de ''hakkında en çok dava açılan ülke'' iken 2007'de ''hakkında en çok dava açılan üçüncü ülke''dir. Buradan, Türkiye'nin yargısal/yönetsel alanda başarılı olduğu sonucunu çıkarabiliriz. Mahkemenin iş yükünün yaklaşık olarak %9, 5'i Türkiye'den gelen başvurulardan oluşuyor.

Türkiye'den gelen davalarda en önemli değişiklik ise nitelik bazında. Artık gelen başvuruların çoğunu; faili meçhul cinayetler, işkence ve kötü muamele oluşturmuyor. Hemen aklımıza gelen örnek; Hrant Dink cinayeti ve bu cinayetin AİHM'e taşınmamış olması. 2000'den sonra Türkiye'den gelen davaların çoğunu oluşturan konular ise ifade ve örgütlenme özgürlüğü, adil yargılanma ve yargı süreci konuları.

2007 yılında incelenen en önemli konulara bakalım:

_ %10 seçim barajı konusu. 22 Temmuz 2007 seçimleri sonucunda Meclis'te halkın %80'inden fazlasının temsil edilmesi hiçbir şeyi değiştirmez. %10 seçim barajı ülkemizin ayıbıdır. ''Bağımsız adayların Meclis'e girmesi'' yoluyla da delmenin formülü bulunmuştur; bu yasanın artık hiçbir esprisi kalmamıştır. Buna karşılık; ne iktidar ne de muhalefet yasayla ilgili tartışma geliştirememektedir.

_ Kıbrıs davaları: Türkiye'yi Kıbrıs'ta işgalci olarak tanıyan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Kıbrıs konusunda Türkler'den çok Rumlar'dan yana olduğunu görüyoruz. Rumlar'ın mülkiyet sorunları için oluşturan davalar çoğunlukla Türkiye'nin aleyhine bir süreç izlemektedir.

1998'den beri Mahkeme'de görev yapan Türk yargıç Rıza Türmen'in görev süresi doluyor. Yeni atanacak olan Türk yargıcın kimliğini bu ay sonunda öğreneceğiz. Hükümetimiz, kritik atamalarda olduğu gibi bu atama için de son dakikayı bekliyor...

Kaynakça: http://www.ntvmsnbc.com/news/431706.asp

http://tr.wikipedia.org/wiki/Avrupa_%C4%B0nsan_Haklar%C4%B1_Mahkemesi