Alkolün kadın ve erkek fertilitesine etkileri

Alkol tüketiminin fertiliteyi ne derece etkilediği hakkında farklı görüşler mevcut. Bugüne kadar bu konuda yapılan çalışmaların pek çoğu tutarsız sonuç vermiş. Böyle olmasını normal buluyorum çünkü alkol her insanı aynı şekilde etkilemez. Eğer bütün kadınların yaşları, kiloları, metabolizmaları, sağlıkları ve alkole reaksyonları aynı olsaydı belli bir miktar alkolün fertiliteyi ne derece etkilediği hakkında kesin bir sonuca ulaşabilirdik.

Literatürde şu şekilde bir kıstasa rastlayabilirsiniz:

- Az derecede alkol:  haftada 4 kadehten az
- Orta derecede alkol tüketimi:  haftada 4-6 kadeh
- Aşırı akol tüketimi:  günde 2 kadehten fazla

Bu noktada kritik soru şu olmalı: Alkol tüketimi fertiliteyi etkiler mi etkilemez mi? Cevap: evet! Etkiler. Aşağıda aşırı tüketildiğinde zehirli bir maddeye dönüşen alkolün  neden olabileceği sorunları sıralıyorum:

    Infertilite (kısırlık)
    Düşük riski
    Sağlıksız bebek gelişimi
    Ovulasyon eksikliği
    Rahim çevresinde problemler
    Amenore (adetten kesilme)
    Erken doğum/ölü doğum
    Yumurtalıklarda problem
    Fetal alkol sendromu olasılığının artması. Fetal alkol sendromu, “annenin hamileliğinde alkol kullanmasına bağlı olarak oluşan vücut deformasyonu veya gelişimsel ya da zihinsel gelişimde oluşan gerilikle karakterize tıbbi durum” olarak tanımlanır
    Bebekte kalp ve beyin problemleri
    Jinekolojik ameliyat ihtimalinin artması
    Östrojen ve progesteron seviyelerinde anormallik ve başka hormon problemleri

Aşırı alkol tüketimi sadece kadının değil erkeğin fertilitesini de olumsuz etkiler. Karaciğer fonksyonlarının bozulması ve hormonların düzensiz çalışması (yüksek östrojen gibi) kaliteli ve sağlıklı sperm oluşumunu engeller,  bu da infertiliteye neden olur. Ayrıca testislerde sperm oluşumunu sağlayan hücreleri öldürebilir. Alkol aşırı tüketildiğinde bunların yanısıra:

    Testislerde atrofi (zayıflama, körelme) yaratır
    Alkolün yarattığı jinekomasti sorunu yüzünden cinsel istekte azalma meydana gelir
    Sperm yoğunluğunu azaltır, spermlerin şeklini ve boyutlarını değiştirir
    Sperm morfolojisini (kalitesini) olumsuz etkiler

Eğer aşırı miktarda alkol tüketiyorsanız ve sperm kalitenizden şüphe duyuyorsanız bir üroloğa görinüp sperm kalitenizi ve sayınızı test ettirmenizde fayda var.

Alkol, sadece doğal yolla hamile kalma olasılığını değil, aynı zamanda tedaviyle hamile kalma olasılığını da ciddi anlamda düşürür. Bu konuda daha fırından yeni çıkmış Ocak 2011 tarihli bir çalışma mevcut. Eğer makalenin kendisini okumak isterseniz Obstetrics and Gynecology dergisinin 117. Sayısı, 136 ve 142 sayfaları arasını okuyabilirsiniz. Çalışmayı yapan doktorlar 2.500’den fazla çiftin 4.700 tüp bebek işlemini takip etmişler. Sonuca göre tüp bebek tedavisine başlamadan önce haftada 4 ya da daha fazla kadeh alkol tüketildiğinde (kadın ya da erkek farketmez) sağlıklı döllenme elde etme olasılığı neredeyse yarıyarıya, sağlıklı bebek olasılığı da yaklaşık %21 düşüyor. Bu rakamların ne kadar yüksek olduğuna dikkat çekmeme gerek yok sanıyorum. Ülke olarak çok fazla alkol tüketen bir toplum değiliz fakat yine de tedaviye başlayacak çiftleri bu konuda doktorların muhakkak uyarması gerektiğini düşünüyorum. Tavsiye edilmesi gereken; tedaviden önce ya hiç ya da az alkol almak, tedavi sırasında ise hiç almamak olmalı sanırım.

Pek çok uzman aksini iddia eder ama ben doğal yolla hamile kalmaya çalışırken alkolden tamamen uzak durulması gerektiğine pek katılmıyorum. Elbette hiç içmeyen bir insansanız en güzeli ama arada bir 1-2 kadeh içmenin herhangi bir zararı olmayacağı fikrindeyim. Hatta stresli bir dönem yaşıyorsanız biraz rahatlamanıza faydası bile olabilir. Herşeyin olduğu gibi alkolün de azı karar çoğu zarardır. Sadece fertiliteye değil genel anlamda sağlığınız için de zararlıdır aşırı alkol. İçeceğiniz zaman kırmızı şarapta karar kılmanız isabetli olacaktır. Tavsiyem; votka viski gibi ağır içkilerden uzak durmanız ve asla ortama uyum sağlamak ya da uyuşturucu etkisini hissetmek için içmemeniz. Yalnızca gerçekten istiyorsanız, 1-2 kadehle iyi hissedecekseniz için.

Eren Kaya