Anadolu'nun Kutsal Pazar Günleri

Durun, hemen kaşlarınızı çatmayın, asmayın suratlarınızı. O çok bilindik misyonerlik hikayelerinden birini anlatacak değilim. Hele klasik bir misyonerlik faaliyeti yapacaksa hiç değilim. Derdim başka...

Bilindiği üzere üç büyük semavi din de, inananlarına, haftanın bir gününü diğerlerine göre daha mübarek, daha kutsal, Tanrı’ya yaklaşmak ve yaranmak adına daha verimli, tabiri caizse promosyonlu kılar.

Muhammedi’lerin mübarek günü cumadır. Museviler cumartesiyi kullanırlar. İsevilerse uhrevi bonusları toplamak için pazara yüklenirler. E başlıktaki ifademle ne demek istiyorum o halde, bin yıldır İslam olan Anadolu toprakları için, değil mi?

Anadolu insanı sarsılmaz bir gelenek olarak –aslında son yıllarda sarsılmaya başladı- pazar günlerini; bir arınma, temizlenme, pir-ü pak olma, topluca necasetten kurtuluş günü olarak ifa eder. Bu yazıyı okuyanlar, kendilerine sorsunlar bir bakalım. Hangimizin ailesinde pazar günü, banyo ve çamaşır günü değildir ya da yakın zamana kadar değildi? Ben inanıyorum ki en az yüzde doksanımızda durum budur ya da buydu. Son yıllarda biraz biraz yıkılmaya başladı, haftada bir banyo yapmakla vücut temizliğimizi yerine getirdiğimizi sanma alışkanlık ve inancı.

Pazar günü sabahtan, annelerimiz banyo kazanlarını yakar, banyoyu Ali Paşa Hamamı ya da Rixos’un saunası gibi ölümüne ısıtır, sonra sulh ceza mahkemesinin koca göbekli mübaşiri edasıyla listeden ismimizi okurdu: “<ı>Ahmeeet, çabuk soyun ve gir banyoya. Ayşe sen de hazırlan kız, kardeşinden sonra hemen gireceksin. Otuz defa odun atamayacağım sobaya. Daha sırada babanla ben varım. Bey, gözünü seveyim şu veletlere bi şey söyle yaaa...”

O sırada Ahmet, her pazar sabahı saat onda yayınlanan, siyah-beyaz çizgi film “Uçan Kaz”ı seyrediyor; Ayşe de, bisikletiyle evin önünden otuz ikinci defa geçerek kendisine kur yapmakta olan İlhami’ye hülyalı gülümsüyor olurdu.

Böylece ardı ardına girilen o cehennem sıcağı banyolardan tüm aile fertleri; pespembe yüzler, pelte kıvamındaki vücutlar ve bir haftalık kir, ter ve pastan arınmış olarak çıkarlardı. E durum böyle olunca rutinin dışına çıkıp, hafta içi bir sabah banyo yap da göreyim. Damgayı yerdin tabi: “<ı>Görüyon mu Memedi, kamyonu devirmiş yine evladım. E olcak tabi canım, askerlik çağına gelmiş delikanlı adam ne de olsa. Hayırlısıyla bir evereydik şu oğlanı da böyle rüyalara kalmasaydı işi...”

Ya da gusül ve usül icabı ev ahalisinden, çoluk-çocuktan utana-sıkıla hafta içi bir sabah banyoya girip de kimsenin yüzüne bakmadan soluğu dışarıda almaya çalışan zavallı ev babaları, anlı-şanlı aile reisleri... E kuzum sizde de hata vardı be. Endekslerseniz bu banyo işini illa ki kutsal pazar gününe, bir toplu arınma ayini gibi; çoluk-çocuğa da böyle madara olurdunuz işte: “<ı>Oğlum babam yine banyoya girdi lan bu sabah, ne iş olum?”

Sırf bu hane baskısı yüzünden kaç adam cenabet gezdi bu memlekette kim bilir?

Ecnebi filmlerde, her akşam işten gelince, her sabah uyanınca duş alan, yıkanan insanları gördüğümüzde pek bir anlam veremezdik mesela. Hesapta bu “gavurlar” ne kadar pis adamlardı değil mi? Bizim anlı-şanlı hamamlarımız varken bunların sokaklarında lağımlar akar, yıkanmayı ise hiç bilmezlerdi. Geçti Bor’un pazarı, sür eşeği Niğde’ye. Hikaye bunlar, hikaye.

Sen haftada bir banyo yapmayı temizlik say sonra da elin adamına laf et. Gülerler insana. O çok bildiğini sandığın ve hesapta laf söyletmeyip, bayraktarlığını(!) yaptığın dinin var ya; en temel düsturlarından biri olarak “<ı>Temizlik imandandır” diyor. Sevaptır, şudur budur falan değil direkt imandandır, inançla ilişkilidir yani. Dinin de suyunu çıkarttık, banyonun suyunu tasarruf edeceğiz diye, hoş.

Allahtan ki yeni gelen nesiller bu işi daha bir doğru yapar oldu. Her ne kadar eski kuşak muhalefet etse de: “<ı>Kızım bu değirmenin suyu nereden geliyor, hiç düşündün mü? Ne bu böyle her gün her gün banyo yap, duş al. Su faturası kaç para gelecek bu ay haberin var mı senin? Yine babanla beni birbirimize düşüreceksiniz siz valla. Bıktım sizin bu banyonuzdan da duşunuzdan da. Ölsem de kurtulsam.”

İşte “Anadolu’nun Kutsal Pazar Günü” meselesinin aslı budur dostlar. İnanmayan varsa beri gelsin.

Ebeveyn Banyosu Yoksa İşim Olmaz

Ateşle Oynama Yatağa İşersin

İki sene önce bugün: Loto Oynamadan Mutlaka Okuyun

Üç sene önce bugün: Yaşanmış Ramazan Geyikleri - 3