Atlanta enstantaneleri 2

Bir hafta boyunca Dünya Yönetim Kongresi (Academy of Management 2006) için Atlanta’da idik. Eşim Sertaç ile kente dair izlenimlerimizi paylaşmaya kaldığımız yerden devam ediyoruz.

Yeni Güney’in başkenti. Kapitalizmin kalbinin attığı yer. 1996 Olimpiyatlarının ev sahibi. Amerika’nın güneyindeki en yoğun iş merkezi. Coca Cola’nın icat edildiği ve dünyaya yayıldığı şehir. Şeftali eyaletinin başkenti. CNN’in merkez stüdyolarının ev sahibi. Martin Luther King’in memleketi. Güneyin kozmopolit metropolü. "Rüzgar Gibi Geçti"nin şehri. Hip hop kültürünün merkezi. Siyah nüfusu ve ilintili problemleriyle Amerika'nın gündeminden düşmeyen bir megakent. İç savaşın küllerinden çabuk sıyrılmış ve hızla atılım yapmış bir Güney şehri. Dünya çapında sporun, sanatın, eğlencenin, aktivitelerin, festivallerin, restoranların, turizmin merkezi. İçi boş, parlatılmış, cilalanmış, biraz tatsız tuzsuz, allı pullu, hormonlu, şişkin bir şeftali: Atlanta!

KAPİTALİZMİN İKİ İKONU: COCA- COLA VE CNN

Onlar adeta Kapitalizmin İkiz Kuleleri. Onlar kardeşleri McDonalds ve Nike ile beraber dünya patronları. Onlar küresel görünürlüğün simgeleri. Onlar uluslararası gücün ve etkinin sembolleri. Onlar iletişim kanallarına hakimiyetin timsali. Onlar küresel pazarlama, reklam ve markalaşmanın öncüleri. Onlar küresel yayılmacılığın ikonları. Onlar Atlanta’nın gözbebekleri. Onlar Coca- Cola ve CNN. Görsel şölene hazır olun. Buyurun bakalım.

DÜNYA COCA COLA MERKEZİ VE MÜZESİNİN ÇAĞRIŞTIRDIKLARI

“Coca- Cola Dünyası” adı verilen müze Atlanta’nın en çok turist çeken yerlerinden biri. Üç kattan oluşan bu müzede yok yok: Dünyanın her yerinden egzotik şişe ve ürün örnekleri, Amerika’da sunulmayan uluslararası tatlar ve yerel kola çeşitleri, Coca- Cola’nın dünya kültürlerindeki yansımaları, sınırsız Coca- Cola tadım olanakları, Coca- Cola’nın tüm dünyadaki reklam, afiş ve film örnekleri; interaktif Coca- Cola videoları, radyo ve TV programları, Coca- Cola logolu ve markalı yüzlerce farklı hediyelik eşya ve ürün... Coca- Cola tarihi müzede üç evrede inceleniyor ve sergileniyor: a) bir klasiğin doğuşu: kolanın 120 yıllık tarihçesi ve evrimi, b) Coca- Cola’nın 1920- 50 arası dünyaya yayılışı ve uluslararası marka haline gelişi, c) 1960- 2000 arası Coca- Cola’nın gerçek küresel marka olma öyküsü.

İKONLAŞMIŞ VE BÜYÜLEYİCİ FENOMEN: KÜRESEL MARKA COCA-COLA

Coca- Cola Müzesi bu fenomenin doğuşu, gelişimi, yayılması, küreselleşmesi, başarı sırları, reklam ve marka stratejileri açısından önemli ipuçları sunuyor.

1886’da formülü geliştirilen ve icat edilen Coca- Cola ilk olarak Atlanta Underground’da küçük bir ecza dükkanında sodalı içecek olarak satılmaya başlanmış. Bir düşünün: Meyan kökünden yapılan, uydurulan, garip, alabildiğine sağlıksız gazlı bir sıvı. Şu anda 200’den fazla ülkede her gün 1 milyar adet satılıyor! İnanılır gibi değil ama gerçek. Evrensel ve efsanevi bir marka hikayesi. Yüzyılın pazarlama başarı öyküsü. Yıllık 400 milyon doları aşkın bir pazarlama bütçesi.

Satılan şey artık basit bir içeceğin çok çok ötesinde: Küresel olarak inşa edilmiş 67 milyar dolar değerinde dünyanın en güçlü markasından (“global brand”) bahsediyoruz. Bilinirliği ve değeri en yüksek olan dünya nüfusunun yüzde 94’ünün tanıdığı bir markadan söz ediyoruz. Popüler kültürün küresel sembolünden, tüketime dayalı bir yaşam tarzından (“global life style”), bir hayat görüşünden (“hayatın tadı”, “Coca- Cola tadında hayat”), kapitalizme uygun yüzeysel ama büyülü bir varoluş felsefesinden (“şişedeki mutluluk”) bahsediyoruz. Markanın da ötesine geçmiş, ikonlaşmış ve büyüleyici bir fenomen Coca- Cola.

Coca- Cola yüzyılın en enteresan öykülerinden biri ve bize şu gerçeği fısıldıyor: Sömürünün niteliği değişti. Coca- Cola tarzı yeni sömürü formülü: (Patent + ARGE + Kapital + Kültür + Yaşam Tarzı + Finansman + Hayat Felsefesi + Tasarım + Pazarlama + Akıllı Üretim + Aptal Tüketim + Teknoloji + Reklam + Rekabet + Psikolojik Etkileme + İletişim + Dağıtım + Yerel Renkler + Global Marka + Promosyon + Halkla İlişkiler + İmaj + Stil + Küresel Güç + Görünürlük + Medya)

CNN MERKEZİ VE ATLANTA STÜDYOLARI

Atlanta CNN’in merkezi. “Inside CNN” adı verilen 55 dakikalık CNN Atlanta Stüdyoları Turu, buranın en çok turist çeken turu. Bu turda 24 saat canlı yayın yapan küresel bir haber ağının nasıl çalıştığını görüyor ve canlı haber sunan spikerleri gözlemliyorsunuz. Ayrıca CNN Özel Müzesinde son 20 yılın en önemli 100 olayının haber videolarını izleyebiliyorsunuz. Turner Yayıncılık ailesinin diğer elemanları TBS, TNT, ve Cartoon Network de burada bulunuyor. Ayrıca Amerika’nın, belki de dünyanın, bina içindeki en büyük asansörü burada yer alıyor.

Burası dünyanın en önemli haber merkezlerinden biri. Burası CNN. Yeryüzünün medya devi ve haber ağı. Küresel iletişim ağının nabzı bu merkezde tutuluyor. Küresel iletişim kanallarına hakimiyetin sembolü burası. Delicesine bir tempo. Ne de olsa dünyanın takip ettiği haberler burada “imal ediliyor”, süzülüyor, sansürleniyor, paketleniyor, boyanıyor ve dünyaya sunuluyor. İddiaya göre “Inside CNN” turunda haber odalarında haberlerin toplanış ve hazırlanış süreci, haberlerin perde arkası gösteriliyor. Ancak, asıl perde arkasını, yani haberlerin seçilmesi, süzülmesi, paketlenmesi, boyanması, şekillendirilmesi süreçlerini bu turda göremiyorsunuz. Perde arkasında dönen dolapları, edilen pazarlıkları, güç oyunlarını, strateji satrancını, kirli çatışmaları, çıkar mücadelelerini, küresel hırsı, kamuoyunu yanlı yönlendirme politikalarını göremediğiniz gibi. Ne de olsa CNN bu. “The most trusted name in news”. Tarafsızlığın, masumiyetin, güvenilirliğin, objektifliğin sembolü CNN. Öyle değil mi? Günde ortalama 2 saat El Kaide, Usame Bin Laden ve “İslami terör” yayını yapan, saygıdeğer Bush’un bahsettiği şer eksenini tüm çıplaklığıyla gözler önüne seren, gözümüzün açılmasına ve gözümüzden perdenin inmesine vesile olan mübarek yeryüzü kanalımız. CNN olmasa doğru, tarafsız, objektif, dürüst, sansürsüz, güvenilir ve etik yayıncılığı ve haberciliği nerede bulabilirdik ki, söyler misiniz? Ne kadar şükretsek azdır. Dünya barışına katkılarından dolayı başta CNN’e, Turner amcamıza, Fox TV’ye, Robert Murdoch’a, George Soros’a, Sayın Bush’a, Sayın Rice’a, Sayın Cheney’e şükranlarımızı ve teşekkürlerimizi sunuyoruz. İyi ki varsınız (!)

ATLANTA’NIN DİĞER TURİSTİK MEKANLARI

Atlanta’nın gökdelenlerle ve plazalarla dolu iki metropol merkezi var: Güneyde “downtown” (Five Points ve Peach Tree) asıl şehir merkezi. Kuzeyde “midtown” ise (Buckhead) yeni gelişen plaza, iş, eğlence ve kültür merkezlerini kapsıyor. Midtown’da Jewish Heritage Müzesi yanından geçtik. Bu Holocaust müzesinin önünde dev bir “We stand with Israel” afişi gözümüze çarptı. Şaşırdık ve Ortadoğu’da, Lübnan’da ve Filistin’de olup bitenler o anda film şeridi gibi gözümüzün önünden şimşek hızıyla geçti.

1996 ATLANTA OLİMPİYATLARI VE OLİMPİYAT PARKI

Downtown’da şelaleleri ve fıskiyeleriyle Olimpiyatlara ev sahipliği yapan meşhur Olimpik Park yer alıyor. Burada hemen her gün caz, blues, hip hop konserleri, ses, ışık ve su gösterileri yer alıyor. Atlanta’nın üç spor takımı var ve üçü de sahasında çok güçlü: Atlanta Braves Beyzbol takımı, Atlanta Falcons Futbol takımı, Atlanta Hawks Basketbol takımı.

GEORGIA AQUARIUM: Dünyanın en büyük akvaryumu, 2005’te açılmış. Akvaryum, binlerce mil ötedeki okyanusu içindeki balinalar, foklar, yunuslar ve canlılarıyla beraber Atlanta'ya taşımış. Mutlaka görülesi bir görsel şölen.

SCITREK: Atlanta’da çocukların bilimi ve teknolojiyi sevmesi, onların kreatif hayal güçlerinin gelişmesi için harika bir merkez kurulmuş: “Imagine It! The Children's Museum of Atlanta”. 45,000 square feet’lik eğitim ve sergi alanı içeren, çocukların interaktif teknolojiyi kullandıkları Georgia’nın matematik, bilim ve teknoloji merkezi. Bulmacalar, makineler, mıknatıslar, elektrikli düzenekler, uçaklar, uzay alanları, çocuk sergileri ve müzeleri ile dolu olan bu merkezin misyonu geleceğin genç mucit ve yenilikçilerini yetiştirmek, motive etmek, onlara ilham vermek.

MARTIN LUTHER KING MERKEZİ: Martin Luther King’in doğup büyüdüğü yerler merkeze ve müzeye çevrilmiş. “The King Center”, sivil toplum öncüleri, aileler, gençler, ve eğitimciler için derin anlamlar taşıyor. Hayatın anlamını arayan, ideallerini bulmak isteyen, toplumsal konularda kafa yoran ve sosyal yenilik üretmek isteyen kişiler için bu merkez ve “benim bir hayalim var” diyen Martin Luther King’in hayatı önemli ipuçları taşıyor.

ATLANTA BOTANİK BAHÇESİ: Şehrin tam merkezinde Atlanta Botanik Bahçesinde yeşilin binbir tonu kaynaşmış. Zevkinize uygun bir alternatif bulabilirsiniz: Caz geceleri, aile aktiviteleri, özel çiçekler, nadide bitkiler, yaz konserleri..

STONE MOUNTAIN PARKI: Lazer şovlarıyla, aile tatil ve eğlence mekanlarıyla, nehir ve şelaleleriyle görülmeye değer.

MARGARET MITCHELL EVİ: Rüzgar Gibi Geçti (Gone With the Wind) yazarı Margaret Mitchell’in büyüdüğü ve yaşadığı bu konak, bir edebiyat merkezine ve kültürel müzeye dönüştürülmüş. Merkezde kreatif ve edebi yazma kursları veriliyor.

TURNER STADI: Atlanta Braves Beyzbol takımının ve braves müzesinin yer aldığı modern spor kompleksi.

PHILLIPS ARENA: Atlanta Hawks Basketbol takımının ve NBA maçlarının yapıldığı dev spor stadı ve kompleksi.

Atlanta’dan şimdilik izlenimlerimiz bu kadar dostlar. Sevgi ve selam ile..

Fahri Karakaş & Sertaç Sehlikoğlu Karakaş