Ayastefanos ve İmralı

1878'de Osmanlı ve Rusya temsilcileri arasında imzalanan Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşmasına göre;

- Osmanlı Devleti'ne bağlı bir Bulgaristan Prensliği kurulacak, Prensliğin sınırları Tuna'dan Ege'ye, Trakya'dan Arnavutluk'a uzanacak,

- Bosna-Hersek'e iç işlerinde bağımsızlık verilecek, 

- Sırbistan, Karadağ ve Romanya tam bağımsızlık kazanacak ve sınırları genişletilecek,

- Kars, Ardahan, Batum ve Doğu Beyazıt Rusya'ya verilecek,

- Teselya Yunanistan'a bırakılacak,

- Girit ve Ermenistan'da ıslahat yapılacak,

- Osmanlı Devleti Rusya'ya 30 bin ruble savaş tazminatı ödeyecekti.

                                                              *     *     *

Hükümetin başlattığı ikinci Kürt açılımı kapsamında MİT Müsteşarı Hakan Fidan'ın İmralı görüşmelerinin hemen ertesinde DTK Eşbaşkanı Türk ve BDP'li Akat, İmralı'ya gitti. Terörist başı ile görüşmelerin sürmesi bekleniyor. Terörist başının ve devletin karşılıklı şu adımların atılmasını tasarladıkları belirtildi:

- 4. yargı paketi ya da bir başka kanuni düzenleme ile terör suçlarına “şiddet eylemlerine karışma” kriteri getirilerek öncelikle KCK tutuklularının bırakılması daha sonra da eylemlere katılmayan PKK’lıların sosyal yaşama adapte edilmesinin sağlanması (nasıl olacaksa? M. A.).

- “Pişmanlık” ya da “af” ifadesini içermeyen bir düzenleme yapılması. (halkın karşısında biz af çıkarmadık diyebilmek için sanırım. M. A.)

-  Yeni anayasada, Kürtleri de memnun edecek bir vatandaşlık tanımının yer alması.
 

-  Yeni anayasanın Türklüğü ön plana çıkartan unsurlarının değiştirilmesi.

-  Yeni anayasada yerel yönetimlere geniş yetkiler tanınması.

-  Bir takvime bağlı olarak Kürtçe eğitimi yerine okullarda tüm derslerin Kürtçe verilmesine olanak sağlanması.

-  AB’nin de şerh konulmadan onaylanmasını istediği Avrupa Yerel Yönetimler Şartı’nın imzalanması.

-  İlerleyen dönemde atılan adımların geri alınmamasına yönelik güvence sağlanması.

Terörist başının “özerklik” statüsüne benzer bir statü üzerinde yoğunlaştığı yol haritasının öncelikli adımının ise cezaevi koşullarının iyileştirilmesi olduğu belirtildi. İyileştirmenin “ev hapsi” ya da gündelik yaşamını rahatça sürdüreceği benzeri bir statüye kadar uzanan talepleri içerdiği ancak öncelikle istediği avukatlar ve isimlerle görüşmesinin sağlanmasını talep ettiği öğrenildi. (04 Ocak 2013, basından)

                                                              *     *    *

93 harbi ile büyük bozgun yaşayan Osmanlı devleti savaş sonrasında Rusların anıt talebiyle karşı karşıya kaldı. Savaş sırasında ölen yaklaşık 5 bin Rus askeri dağınık bir biçimde ve çeşitli mezarlıklara gömülmüştü. Bunların bakımı ise oldukça zor bir konuydu. 1893 yılında iki devlet arasında yapılan görüşmelerde gündeme gelen anıt ve mezarlıkların bir araya toplanması talebini Osmanlı devleti kabul etti. Ruslar her ne kadar insani gerekçelerle bir anıt yapmak istemişlerse de aslında, savaş sırasında geldikleri en uç nokta olan Ayastefanos’a (Yeşilköy) zaferlerini simgeleyecek bir anıt dikmek istiyorlardı.

Anıt  3 yıllık bir inşaat süresinin ardından  18 Aralık 1898’de, Rus Çarının kuzeni Grandük Nikola Nikolayeviç, Fener Rum Patriği ve Osmanlı devlet görevlilerinin hazır bulunduğu bir tören ile açıldı. 

Bu anıt, 1914 yılında Osmanlı devletinin I. Dünya savaşına girmesine kadar bulunduğu yerde İstanbul halkına 93 harbinin ağır mağlubiyetini hatırlattı. Rusya’ya savaş ilanından 13 gün sonra yani 14 Kasım 1914 günü anıtın çanları indirilip, dini önem taşıyan diğer objeler kaldırıldıktan sonra tahrip kalıpları ile anıtın yıkımı gerçekleştirildi.

                                                         *     *     *

Bu arada hükümet, suni gündem yaratılarak hepimizin gözünden kaçan bir anlaşma imzaladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 3 Aralık’taki İstanbul ziyaretinde bir dizi anlaşma arasında iki ülke topraklarına defnedilmiş askerlerin anısına yapılacak anıt mezarlar da yer aldı.

Rusya’nın Krasnoyarsk kentinde 1915’te inşa edilen Troitski Mezarlığı’nda yatan esir Türk askerlerinin anısına inşa edilen anıtın düzenlenmesine karşılık...

Rus tarafı da 1877-1878 Türk-Rus savaşında ölen askerlerinin anısına Ayastefanos’ta (Yeşilköy) yapılan San Stefano anıt kilisesini yeniden inşa edecek. (Ne anlaşma ama. M. A.)

                                                        *     *     *

Diyelim ki Ayastefanos anlaşmasını hak ettik, savaşta yenildik, ya şimdi? Terörist başı ile görüşülen maddelere bakarsanız, korkarım sıra Diyarbakır’a dikilecek anıta geliyor.

BDP Iğdır Milletvekili Pervin Buldan: "…Son gelinen aşamada yapılan görüşmelerin mutlaka olumlu bir şekilde sonuçlanacağına inanıyorum. Dün İmralı'da neler konuşuldu bilmiyorum. Ama görüşmeye giden arkadaşlarımız Ahmet Türk ve Ayla Akat'ın gözlerindeki ışığı gördüm…"

Siz ışık görüyor musunuz dostlar? Yoksa siz de gözü kamaştığı için hiçbir şey göremeyenlerden misiniz?