Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

08 Mayıs '07

 
Kategori
Doğal Hayat / Çevre
 

Bambu korosu adını çağırır!

Bambu korosu adını çağırır!
 

Tagore bir şiirinde, "Kolunda Sepetçik, Yolun nereye?" diye sorar:

Pazar dağılmış- akşam dağlardan iniyor
Kolunda sepetin- nereye koşuyorsun
Dönen döndü yollar ıssızlaştı
Ay vurdu köyde ağaçların üstüne
Yaban ördekleri bataklığa çekildiler
Dindi kayıkları çağıran seslerin yankıları
Akşam dağlardan indi- pazar dağıldı
Uyku bulutlarla yeryüzünü sarıyor
Tek ses yok bambu yapraklarında
Kara kargalar yuvalarında sinik
Irgatlar döneli hani oldu tarlalardan
Büyük avluda döşeklerini yayıyorlar.

Akşam dağlardan indi- pazar dağıldı
Kolunda sepetçik- yolun nereye

Bazen öyledir. Ne bambu yapraklarında ne de balkonunuzdaki saksıda günler boyunca tek bir ses yoktur. Sonra yaprak uyanmaya ve çiçeklenmeye başlar.

Söz konusu bambu olunca kendinizi "pazar"da bulmanız kaçınılmazdır. Çünkü bambular birçok sektörde kullanılırlar.

Gıda sektöründe: Bambunun küçük fidanları sebze olarak yenilir, ya da sirke içinde turşusu kurulur! Evet, yanlış okumadınız, turşusu kurulur... Bambus turşusuna "Achia" ya da "Atchia" denir. Gıda olarak en uygun cins bambular Bambusa, Dendrocalamus ve Phyllostachys'dir.

Bazı bambu türlerinin hafif bir asitleri vardır, ve bu yüzden tatları acıdır. Bu acı tat kaynatılarak yok edilebilir. Japonya'da bu acı tadı yok etmek için bambusu kaynatırken pirinç unu atılır, ama Şili biberiyle de yok edilebilir.

Bambu tohumu da yenilebilir. Bazı bambu türleri ilaç olarak kullanılır; saç, tırnak, kemik için faydalı ve depresyonu kesebilen etkileri vardır.

İnşaat malzemesi olarak, büyük bambu türleri hafif ama dayanıklı olan odunları ile ev yapımı için kullanılır. Eskiden Asya'da, özellikle Güneydoğu Asya'da bütün köyler tamamen bambudan inşa edilirmiş. Siam kentinin yarısı bambu sandalların üzerinde suda yüzen evlerden oluşurmuş.

Bambu dayanıklığı nedeniyle, köprü yapımında kullanılır ve su borusu olarak kullanılıp kilometrelerce uzunlukta su hatları yapılabilir. Suya dayanıklı yapısı ile nehir ve deniz ulaşımında da kullanılan bambuların, bazıları son derece sıkı dokuluyken, bazılarının da içi boş olduğu için farklı işlev görür.

Kumaş sektöründe ise, bambular kullanılarak antibakteriyel kumaşlar üretilmektedir. Ve bambudan üretilen bu kumaşlar yurtdışında çok talep görmektedir. Fakat bambuların ülkemizde yetişme alanı çok dardır. Bunu için fabrikasyon üretime geçilmesi halinde Uzakdoğudan bambu ithal edilmesi gerekmekir.

Çinlerin ve Japonların bahçe kültürünün temel bitkisi bambu türleridir. Bambu, bahçeyi güzelleştiren bir bitki olarak Avrupa'da da yayılmaya halen devam etmektedir. Avrupa'da satılan çoğu cinsleri (Fargesie, Phyllostachys) -20 dereceye bile dayanıklıdır.

Kuşkusuz en önemli unsur mobilyadır. Bambu ile çok güzel mobilyalar ve başka ev eşyaları yapılabilinir: Sepetler, perdeler, bardaklar, şapkalar ve balık tutmak için tuzaklar. Endonezya'da bazı bambu türleri ile bir kez kullanılabilen tenceler yapılır. Tırmanabilen bir bambu türü ile hatta çuvallar ve ceketler bile yapılır.

Enstrümanlara gelirsek, Çin, Tahiti ve Yava gibi bazı ülkelerde bambudan müzik enstrümanlerı yapılır. Bunlar çoğunlukla flütlerdir, ama telli enstrümanlar ve davullarda yapılır. Japon müzik kültüründe çokça kullanılan shakuhachi olarak bilinen flüt de bambudan yapılır. Ayrıca Brezilya'lıların özellikle Capoeira'da kullandıkları berimbau adlı müzik aletinin de ana maddesi sayılabilir.

Bambunun hafif ama sağlam yapısı silah yapımı için de çok uygundur. Bambudan mızraklar ve ok-hortumları yapılır. Vietnam savaşı'nda Viet kong'un ormanlarda bambudan hazırladıkları tuzaklar Amerikalı askerlerin en büyük korkusu olmuşlardır. Samurayların çok etkili bir yayı da belli bir bambu türü ile yapılır. Bambu ayrıca Japon samurayların geliştirdikleri Kendo sporunun temel silahlarından biridir ve "shinai" olarak adlandırılır.

Vietnam ve savaş demişken, gelin Nevzat Çelik'in Müebbet Türküsü'nün 4. bölümünü birlikte okuyalım:

sabah oldu beni ağzınla sustur susturacaksan
gazeteyle uzatıldı mazgaldan dürülmüş bir yangın gibi
korkunç acılarıyla ellerime on üç yıl öncesinin vietnam'ı
pirinç tarlaları bambu evleri insanları yani kavgaları
1972 trag bang köyü ve temmuz güneşi
ve yankee ve napalm yani ölüm bulutları
yapışıyor sırtlarına çocukların çocukların bacakları tutuk
çığlıkları var fakat ağızlarında boylarından büyük
ilkokul çağında saçı kara çığlığı yangın küçücük kızın
bant çekmişler göbeğinin altına ne ayıp ne yasak
kaçıyor o güzelim çocuk bütün insanlığıyla çıplak
elinden tutmalı göğsüme basmalı göğsümde soluklandırmalıyım
benim de gözlerim yanaklarıma doğru çekilmeli acıdan
ağzımı kulaklarıma dek yırtarcasına haykırmalıyım
payıma düşeni almalıyım yedi milyon ton bombadan
işte ben her acıda böyle sırılsıklam şaşkınım
haykırılmış her çığlık burda benim ağzımı yakıyor
durma kanıyor acılarım gövdemin neresine dokunsam
kaldırmadan demir parmaklığı insanla insan arasından
canım sevgilim ben bu yaraları kabuk bağlatmam

Bambu ile, Çin ve Jamaika gibi bazı ülkelerde kağıt üretildiği de bilinmektedir.

Kullanım alanı bu denli geniş olan bambu, kuşkusuz iyi bir haikuyu hak ediyor. Bu haiku da benden olsun:

Bambu korosu -
yankılanıp durmakta
ıssız rüzgârda

*

Yaz yağmurunda
teninin bambusunda -
öyle uyudum

*

Adını bilir
mikazuki altında
bambu korusu

 
Toplam blog
: 353
: 3712
Kayıt tarihi
: 28.02.07
 
 

"29 Temmuz 1980’de İstanbul’da doğdu. Celal Bayar Üniversitesi, İşletme mezunu. Şiir, deneme, öykü, ..