Bayram yazısı yerine bir bayram şiiri (Haluk'un Bayramı)

1867- 1915 yılları arasında yaşamış Tevfik Fikret düşünce gelgitlerini çok sık yaşamış bir şairdir. Öyle bir coğrafyada ve öyle bir fikir dünyasında yaşamaktadır ki tutarlı olmakta epey zorlanır. Kâh iyi bir baba, kâh bir ahlâk öğreticisi, kâh inançsız ve kindar bir kişi, kâh keskin bir heccav (hicveden, yeren), kâh duygulu bir yürek taşıyan şair... 48 yaşında (erken bir ölümdür) hayata gözlerini yummamış olsaydı duygu dünyası ve şiiri nasıl bir evrim geçirirdi bilinmez ama bu haliyle bütün çelişkilerine rağmen, Tevfik Fikret, şiir kumaşı olan sağlam şiirler kaleme almış bir Türk şairidir.

Belki de (şiirlerinin okunması açısından) en büyük handikabı şiirinin dilidir. Türk dilinin evrim geçirdiği bir geçiş döneminde yaşadığı için "dil"i çok çabuk "eski"miştir. Ama buna rağmen Tevfik Fikret'in şiirlerinde "Türkçe mısralar"a da sık sık rastlarız.

Bayram vesilesiye aşağıya aldığım şiir Tevfik Fikret'in oğlu Haluk'a yazdığı bir metindir. Oğlu bayram gününde süslü giysiler içinde bayram sevincini yaşarken diğer yanda Haluk'un yaşlarındaki bir "yetim" için bayram, yas günüdür. Şair oğluna (günümüzde çok konuşulan) "empati"yi, hatta bir adım daha ileri giderek "paylaşma"yı öğütlüyor:

Haluk'un Bayramı

“Baban diyor ki: Meserret çocukların, yalnız
Çocukların payıdır! Ey güzel çocuk dinle;
Fakat sevincinle
Neler düşündürüyorsun, bilir misin?... Babasız,
Ümitsiz, ne kadar yavrucakların şimdi
Siyah-ı mâteme benzer terâney-î idi!

Çıkar o süsleri artık, sevindiğin yetişir;
Çıkar, biraz da şu öksüz giyinsin, eğlensin;
Biraz güzellensin

Şu rûy-ı zerd-i sefâlet... Evet, meserrettir
Çocukların payı; lâkin sevincinle
Sevinmiyor şu yetim, ağlıyor... Halûk dinle!”

Kelimeler:

Meserret: Sevinç
terâney-î id: Bayram nağmesi
rûy-ı zerd-i sefâlet: Yoksulluğun sarı (solgun) yüzü

Not: Herkesin Kurban Bayramı'nı tebrik eder; herkese sağlıklı, huzurlu, mutlu, başarılı bir hayat dilerim.