Büyük Çin, büyük dert olur mu?

Dev Çin'in kasaları ağzına kadar para dolu dev firmaları, her gün dünyanın değişik ülkelerinden ciddi ticari alımlar yapıyorlar. Yeterki gözlerine bir firmayı kestirsinler. Eğer gerçekten beklentileri varsa hemen masaya oturuyorlar. Ürettiği ucuz ürünlerden elde ettiği ihracat geliri sayesinde 2 trilyon $'a yakın çok büyük bir kaynak toplayan Çin, sanayi faaliyetlerinin ötesinde, dünyanın her yerinden ülkelerden başta otomobil ve ileri teknoloji ürünleri olmak üzere finans, maden sahalarının da dahil olduğu alanlara yatırım planlıyorlar. Aslında bunun altında büyüyen ekonomisindeki dengeyi sağlamak. Çin'in de yaptığı bu.

BİLİŞİM ve PETROL

Çin'in en büyük bilgisayar üreticisi Lenovo, 2004 yılı içinde ABD'nin en büyük teknoloji şirketlerinden biri olan IBM'in bilgisayar üretim birimini satın almıştı. Bu alım Lenovo'yu, bir anda bilgisayar üretim pazarının en büyük 3. şirketi konumuna getirdi. Çin, son çeyrek rakamlarına bakıldığında yüzde 7, 9 gibi oldukça yüksek büyüme hızına sahip. Doğal olarakta büyümeye endeksli olarak enerji ihtiyacı had safhada. Çin Milli Petrol Şirketi CNOOC, bu ihtiyacı karşılayabilmek için başta Nijerya olmak üzere bazı ülkelerde petrol sektörüne çok büyük para yatırıyor.. Şimdilik yaklaşık 30 milyar dolarlık, 6 milyar varil petrol bulunan bir petrol sahası için Nijerya hükümeti ile masadalar. Bir yanda da Brezilya'dan petrol, İran'dan doğalgaz alımı için görüşüyorlar. Brezilya petrol şirketi Petrobras'a denizde petrol aranması için 10 milyar dolar kredi, İran'da doğalgaz sahası geliştirmek için 5 milyar dolarlık kaynak ayırması enerjiye ne kadar ihtiyaç duyduğunu ve ilerisini garantiye almak istediğinin en açık örneği. Çin aslında sadece doğal enerji kaynakları ile de ilgilenmiyor. Özellikle demir madeni yatakları da Çin'in ilgi alanı.

İNŞAAT-OTOMOBİL

Çin'in inşaat alanında sağladığı büyük ilerlemeler ve Çin şirketlerinin bütün dünya genelinde yol, baraj, köprü ve havaalanı inşaatları da dikkat çeken diğer bir ayrıntı. En büyük örnek ise 2010 Güney Afrika Dünya Kupası için inşa edilen stadyum, karayolu ve demiryolu projeleri Çin'in eseri. Çin halkının yükselen gelir seviyesi ve artan talep, gelişimin en büyük sembolü olan otomobil sektörünün de hızlı gelişmesini sağlıyor. Ülkedeki yerli otomobil firmaları da artan talebe yetişebilmek için ülke dışındaki büyük otomotiv şirketlerini satın alma eğilimlerini artırıyorlar. En son örnekte Çinli Tengzhong'un, Amerikan General Motors'tan Hummer'ı 150 milyon dolara satın almış olması.

ÇİN, ARTIK DÜNYA TİCARET LİDERLİĞİNE OYNUYOR

Dünya Bankası Başkanı Robert B. Zoellick, Çin para birimi Yuan'ın dolar ve euro ile rekabetini artıracağını ve ABD'nin tek başına bir ekonomik süper güç olmasının artık zayıflayacağını söylemişti. Bu şu anlama geliyor. Yani artık ABD dolarının alternatifleri euro başta olmak üzere artacak. Ve belkide bu yeni bir sistemin oluşmasına yol açacak. Her ne kadar Çin'li finans uzmanları kendi para birimlerinin döviz kurları üzerindeki kontrollerini kaybetmemek için uluslararası kullanımını asgaride tutmayı tercih ediyorlar. Ama bir gerçek var ki, Çin'in hızlı büyümesi dünyada korku ve endileşeleri de beraberinde getiriyor.