Çağdaş Aile Neye Tepkidir?

Çağdaş aile oluşumunun hangi koşulların ve nedenlerin sonucu olduğuna, nasıl bir aile düzenine, evlilik ve cinsellik anlayışına, hangi ahlâki değerlere karşı bir tepki olarak belirdiğine şöyle bir göz atarsak...


19'uncu yüzyıldan 20'nci yüzyıla geçildiğinde o zamanın "çağdaş aile"si "tutucu burjuva ailesi" idi. Bir başka deyişle, kadının aile içerisinde ikincil bir yer tuttuğu, ömrünü kocasına ve çocuklarına verdiği, iffetini korumaya özen gösterdiği bir aileydi...


Bu durum şüphesiz ki, toplumsal düzenin bütününden kaynaklanıyordu. Köylü ve işçi kadınlar bir yana bırakılırsa kadınların çalışması diye bir şey yoktu. Bu nedenle kadın ister istemez kocasına bağımlı olmak durumundaydı.


Kadının cinselliği ile bu alandaki gereksinme ve hakları, düşünülemeyecek derecede tabu konulardı. Evlilik öncesi bekâret, evlilik sırasında kocaya kesin sadakat, üzerinde tartışılamayacak kurallardı. Boşanma yasaktı; bu yasağın kaldırılmış olduğu toplumlarda da dul kadın olmak hiç de iyi gözle görülmüyordu...


Bu toplumsal baskı kadını, evliliği ne pahasına olursa olsun zorla sürdürmek durumunda bırakıyordu. Üstelik evlenmelerin çoğu da aşk evliliği değildi. Eşler birbirlerini genellikle ailelerinin uygun görmesiyle ve onların aracılığıyla bulmaktaydı. Eş seçiminde karşılıklı sevgi, anlaşma gibi unsurlar çoğu kez maddi hesapların gerisinde kalıyordu.


Hamileliği önleyici araçlar günümüzdeki ölçüde yaygın olmadığı gibi, onların da kullanılması zaten hoş karşılanmıyordu. Çocuk aldırma kesinlikle yasaktı. İstenmeyen gebelikler önlenemiyor, ya son derece sağlıksız koşullara ve çoğu zaman yetkisiz ellerde kaçak, yasa dışı kürtajlara başvuruluyordu, ya da bakımında çok büyük zorluklarla karşılaşılacak olmasına rağmen çocuk çaresiz doğuruluyordu...


Bu ortamda ve egemen Hıristiyan ahlâk anlayışı altında özellikle kadınlar için cinsellik üreme ile, "çocuk yapma ödevi" ile özdeş tutuluyordu. Bu sebeple cinsel doyum kadınlar için bütünüyle şansa kalmış bir olaydı.


Soruna erkekler açısından bakıldığında, genel tutucu-baskıcı anlayışın onları da belli ölçülerde kapsadığı, lâkin her şeye rağmen toplum içerisindeki egemen yerleri ve rolleri sayesinde kadınlara kıyasla oldukça özgür ve geniş haklara sahip oldukları görülür.