Dağa kaçtım ~~ Sonbaharda Bafa çevresi 2

İşte Paulos’un hikâyesi;

Paulos, Elaia’lı (Çandarlı) fakir bir çobanken, Latmos’a gelip sekiz ay Theotokos Mağarası’nda kalıyor. (şimdiki Arap Avlusu civarında bir yer) Bölgede daha önceden mevcut bulunan Soteros Manastırı’nın başrahibinin gösterdiği kayanın içine çekilerek burada Stylos Manastırı’nın temelini atıyor. Bu manastırın kalıntıları, bugün Karakaya Köyü’nün üstünde Arap Avlusu diye anılan mevkide yer alıyor. Buraya Bafa Gölü kıyısından başlayan Kral Yolu’nu takiben 5-6 saatlik bir yürüyüşle ulaşılabiliniyor. 

 

 Beşparmaklarla bütünleşmiş bir yapı, Yediler Manastırı

 

Paulos, zamanında Hristiyan dünyasında o kadar nam salmış ki, Miletos, Girit, Bulgaristan ve Rusya’dan ziyaretçiler Bafa’ya kadar gelmişler. Vatikan’dan gelen bir rahip ise, papanın selamını bile getirmiş. Bir Bulgar prensi mektup göndermiş. Çilehanesinde bir çoban ona kandil, bir testi zeytinyağı ve yiyecek vermiş. 

Paulos, yıllar sonra bu ziyaretlerden bıkıp aniden ortadan kaybolmuş. Latmoslular, Paulos’u aramışlar ve onu Samos’da bulmuşlar. Bafa’ya geri döndükten sonra, Samos’a yeniden ikinci kez gitmiş. Döndüğünde çilehanesine çıkmaya gücü yetmemiş ve 15 Aralık 955’de ölmüş. Mucizeleri arasında bir çoban için pınar akıtması, fırtınalı bir gecede mağarasına yırtıcı bir pars gelmesi anlatılıyor.

 

11.yy.da Batı Anadolu’ya yönelen Türk akınları yöreyi de etkiler. Bizans İmparatoru Aleksios Komnenos devrinde bölge, yeniden bir durulma evresine yönelse de, 14.yy.dan başlayarak manastırlar yok olma sürecine girer ve 17.yy.da keşişler bu toprakları tamamen terk ederler. Bu anlamda; bölgedeki manastırların varlığı, 17.yy.a kadar tam 7 yüzyıl kadar sürer.

Yediler Manastırı, Latmos’un en önemli manastırı olarak biliniyor. Manastır diğerleri gibi kale formatında yapılmış. Bir dış ve iç avlu var. Altından geçen bir su kanalı olduğu söyleniyor. Bu kanal zaman zaman yeryüzüne çıkan küçük bir dere görünümünde. Sur içinde üç şapel, bir ana kilise (katolikon) , ispitalya ve inziva hücreleri ile trapeza yer alıyor. Kalesi iki bölümlü, aralarında geçiş merdivenle. Keşiş odalarının duvarlarında nişler bulunuyor. 10.yy.dan önce inşa edilmiş olmalı. Adının Kellibarion olabileceğine dair rivayetler var. 

Manastırın hemen dışında, Hz. İsa’nın hayatından sahneleri içeren resimlerin de bulunduğu kayanın yer aldığı düzlük alanda, keşişler herhalde buğday ekmişler, zeytin toplamışlar, küçük ölçekli tarımsal faaliyetlerde bulunmuşlar, iaşelerini sağlamış olmalılar. Tavanı resimlerle kaplı bu kaya, aynı zamanda keşişlerin inziva ortamı olarak da işlev görmüş.

Kaynaklarda bölgede 12 civarı manastırın varlığından söz ediliyor. En öne çıkanlar, Yediler Manastırı, Arap Avlusu olarak da bilinen Stylos Manastırı, ondan daha eski olan ve ona komşu konumdaki Soteros Manastırı, Söke-Milas karayolundan görülebilen ve karaya çok yakın bir adanın üzerinde yer alan ve halkın Kahve Asarı dediği manastır yapıları sayılabilir. Ayrıca Kapıkır Köyü’nün kıyısındaki Kapıkırı Adası’ndaki kiliseler, Kapıkırı’na göre kuzey batıda yer alan Menet Adası üzerindeki kilise ve diğer yapılar da o günlerden günümüze ulaşmış dini yapılar arasındadır.⁽¹⁾

 

Aynı manastır gibi, ana kayaya oturmuş tipik bir Gölyaka evi

 

Hava oldukça sıcaktı. Sıcaklık, yaklaşık 27 derece civarındaydı. Göl kıyısındaki ılgın ağaçlarından birinin gölgesine sığınıp, yanımızda getirdiklerimizi öğle yemeğinde, gölü seyrederek afiyetle yedik. 

 

Bu yol, neredeyse bir günlük yorucu bir yürüyüşle bizi aslında Arap Avlusu’na götüren bir rotanın üzerinde yer alıyor. Ancak Arap Avlusu’na en kolay ulaşma yolu ise, Myus Antik Kenti üzerinden, Avşar ve Azap Gölleri’nin kenarından geçerek giden karayolunu takiben ulaşılan Karakaya Köyü’nden. Bu rotayı bu yılki yürüyüş programımız içinde değerlendirmeyi düşünüyoruz. 

 

 

 Kral Yolu'nda yürüyoruz.

Yol boyunca, zeytinlik sınırlarını belirleyen ağaç dallarından yapılmış ilkel kapılarla karşılaştık; kural olarak son gelen kapıyı kapatmalıydı. Çünkü arazi sahipleri, arazide otlayan hayvanların kendi arazilerine girmelerini istemiyorlardı. Bu şekilde yaklaşık 3 km kadar yürüdük. Arkamızda ise gölün yine ışık oyunlarıyla bezenmiş, son derece güzel manzaraları vardı. Yürüyüş boyunca zaman zaman durup bu doyumsuz görüntülerin keyfini çıkardık. 

 

 Eski Latmos'un savunma sistemlerinden olan burçlarından biri

 

 

Yaklaşık saat 5 gibi Kapıkırı Köyü’nden hareket ettik. Akşamın serinliğinde; dönüş yolunda, Bafa’ya son kez baktık. Milas-Söke karayolu çalışmaları daha yeni bitmişti. Mola verdiğimiz Kahve Asarı karşısındaki seyir yerinde manzara ne yazık ki pek iç açıcı değildi. Seyir yerinin ahşap çatısının izolasyon malzemesi etrafa saçılmıştı. Aramızda yanlış malzeme seçilmiş olabileceğini konuştuk; ihtimal ki, bu malzeme buranın rüzgârını kaldıracak güçte değildi. Ama bunu 2013 yılının müteahhit ve mühendisleri her nedense(!) düşünememiş ve ayrıca bu seyir tepesine bir çöp kutusunu bile koymayı akıl edememişlerdi. Bundan dolayı da burada mola verenlerin bıraktıkları çöpler, her yana saçılmış durumdaydı. Biraz önce 2500 yıllık döşeme taş yolun üzerinden yürümüş bizler, mahkûm edildiğimiz bu ilkel müteahhitlik hizmetlerine bir kez daha iç geçirerek İzmir’e doğru yola çıktık.

Dipnotlar

(1)   Manastırlar konusunda kaynak; Latmos’da bir Karya Kenti, Herakleia ; Anneliese Peschlow-Bindokat; Homer Kitabevi, 1.Baskı, 2005