Demokrasi Parkı Tespih Pazarı

İslâm âleminde tespih, Allah’ın Esmaü-l Hüsnâsını yâni Güzel İsimlerini ibadet amacıyla ve belirli bir sayıda zikretmek için kullanılan ve hemen hemen her sofu Müslümanın cebinde taşıdığı pratik bir araçtır.

"Tespih çekmek": baş ve işaret parmaklarının orta parmak üzerine yerleştirilen tespihin tanelerini bileğe doğru hareket ettirmesiyle senkronize olarak Allah’ın Güzel İsimlerinden birini hafî (içinden) ya da cehrî (sesli) olarak her bir tanede tekrarlamak anlamındadır. Fakat tespihin muhtelif parçalarının tornada çekilerek yapılmasından ötürü bu imâlât işlemine de "tespih çekmek" denilmektedir.

Tespihin taneleri genellikle kürevî (küresel, yuvarlak), beyzî (elipsoidal), şalgamî, üstüvânevî (silindirik) ve armudî olur. Çokyüzlü kristal gibi fasetalı ya da farklı estetik biçimlerde oymalı, daha fantezi biçimlerde olanları da vardır.

1. Akik, altın, cam, elmas, firûze, gümüş, kantaşı, katalin (plâstik), lâpis lazuli, lületaşı, malekit, necef, Oltu (Erzurum)taşı, şahçerağ, şahmaksut, yâkut, yeşim, yıldız (kedigözü), zebercet, zümrüt, vs… gibi mâdenî;

2. Deve kemiği, fildişi, gergedan boynuzu (zergerdân), inci, kaplumbağa kabuğu (bağa), manda boynuzu, mercan, naka (deniz fili dişi), sedef, toynak, vs… gibi hayvânî ve

3. Abanoz, demirhindi, düveydârî, gül ağacı, hindistan cevizi, kehribar, köknar, kuka, mâverd, narçıl, öd ağacı, pelesenk, sandal ağacı, sırçalı kuka, sakız ağacı (nebik), yılan ağacı, zeytin ağacı, vs… gibi nebâtî  (Hastesbih.com sitesinden alıntıdır)

Bu bilgilenmeden sonra, şimdi Adıyaman Demokrasi Parkı’ndaki tespih satıcılarından bahsetmek istiyorum.

Parkın hemen girişinde, kimi zaman yerde açılan muhtelif sergilerde, kimiz zaman kapalı olan ufak bir masa üzerine konulan camlı bir sergide, Kehribarlar, akikler, oltular, kuvarsla daha niceleri yan yana dizilmiş… Önceleri ayaklı satıcılar şeklinde, bir ara Oturakçı Pazarındaki Mansur Çayevinde satışı yapılan tespihlerle beraber, uzun bir süredir de Demokrasi Parkı girişinde kurulan stantlarda hararetli tespih satışları yapılmaktadır.

Tezgâhlar üzerindeki tespihleri inceleyen, almaya çalışan, seyirci olan her yaştan tespih satıcıları gibi, tespihler de cinsine, renklerine, boylarına göre yan yana sıralanmaktadır.

Çevre il ve ilçelerden bile tespih meraklıların geldikleri bu sergilerde, taşların bu rengârenk büyüsüne kapılmamak mümkün değil. Her yaştan, her meslekten insanın hararetli konuşmaları, dikkatli ve titiz incelemeleri, çok farklı bir pazarlama teknikleriyle tespih meraklısı olmayanların bile ilgilerini çekebiliyorlar. 10 liradan tutun da, milyon liralara varan tespih fiyatlarıyla, tabiri caizse bir tespih borsası oluşturulmuş durumda.

Doğrusunu isterseniz, renk cümbüşü sergileyen, çeşitli tip ve özellikleri olan tespihlerden gözünüzü almanız mümkün değildir. Tezgâha yaklaşıp da bazı tespihlerin küçük kilitler arkasında saklı olduğunu gördüğünüzde, o tespihlerin çok pahalı olduğu izlenimini edinebiliyorsunuz. Eğer beğendiğiniz tespih olunca, ancak satıcı tarafından kilidini açıp gösterebiliyorlar.

Tespih meraklısı olmayan ve tespihten anlayamayanlar için, pek bir anlam ifade etmese de; meraklı olanlar için, tespihe baktıklarında gözlerinin için ışıl ışıl olduğunu gözlemleyebilirsiniz.

Eğer o ortamın insanı büyüleyen havasına girdiyseniz, gayr-ı ihtiyarî beğendiğiniz ya da ilginizi çeken bir tespihi incelemek amacıyla elinize alırsınız, hatta fiyatını bile sorabilirsiniz.

Hasbelkader tespih meraklılarının o hararetli konuşmaları arasına girmişseniz, o büyülü havayı teneffüs etmemeniz mümkün değildir. Hemen cebinizde paraya bakarak ya da bütçenizin hesap kitabını yaparak, “ya sabır” çekerek, sizi yıpratmayacak bir tespih alışverişi bile yapabilirsiniz.

İl dışından bile birçok insanı Adıyaman Demokrasi Parkı’na çeken böylesi bir satış ortamını daha da geliştirmek adına, kalıcı bir yer tahsis edilerek, daha rahat ve nezih bir ortamda devam ettirilmesinin ilimize faydası olacağı kanaatindeyim.

Eğer Demokrasi Parkında geziniyorsanız, sabır ve dayanmanın çözümü, zikir amaçlı, stresi giderici, çeşitli hastalıklara iyi geldiği söylenen envayi çeşit tespihlere bakmanızı, incelemenizi ve o hararetli, koyu sohbetlere dâhil olmanızı öneririm. Ne kaybedersiniz ki?

Kerim BAYDAK

kbaydak61-artan@hotmail.com