Deve Güreşi

Yeni yılın ilk pazarı Ortakent'te 'Deve Güreşleri'ni izledik. Göçerlerin varsıllığını göstermenin bir başka yolu da buymuş. Deve beslemek bakımı açısından pahalı bir uğraşmış. Hele de güreşecek bir deve sahibi olmak ayrıcalık besbelli. Güreş alanını deve sucuğu satan ve pişiren mangallar çevreliyordu. Çanakkale ya da Antalya çevresinden gelenler, Muğla yöresinden katılanlar vardı. Develer, geldikleri yörenin adını, kendi adlarının yazıldığı kuşaklarla donatılmıştı. Türk Bayrağı, nazardan koruyan ya da ‘ya Allah’ türünden sözleri taşıyan süslemelerle rengarenktiler. Güreş alanını çeviren izleyicileri etkilemek ister gibi mağrurdular. Kimi izleyicilerin önlerine kurdukları çilingir sofraları kadar ilginç bir diğer görüntü ise, izleyici ve devecilerin çoğu turuncu özel bir poşu takmalarıydı. Develerin güreşe hazırlanırken ağızlarının köpürmesi, yüksek bir sesle alana çağırılmalarının ardından bakıcılarınca çekerek getirilmeleri, alanın sınırlarında izleyicilere tanıtılırmış gibi gezdirilmeleri sonunda koşturularak rakibinin üzerine sürülmeleriyle güreş başlıyor. Daha güçlü olan rakibinin boynuna basarak onu çökertiyor ve baskı altına ayırıyor. Kızgınlığın yükseldiği bu andan sonra develeri birbirinden ayırmak mesele haline geliyor.

İki baştan halat oyunu oynayan ki ayrı erkek dizisi develerin yularlarını çekiştiriyorlar. Güreşi yüksek sesle sunan/yorumlayan kişi (cazgır?) develerin sürelerini tamamladıklarını, güreşi berabere bitirdiklerini duyuruyor. Güreşmeyi bekleyen 30-40 devenin arasından geçerek, geldiğimiz yoldan geri döndük. Geleneği yaşatanlar, en güçlü deveye sahip olmanın kıvancı içinde olsa gerek. Birbirlerine zarar vermemeleri, İspanyolların boğa güreşlerindeki, Uzakdoğu’daki köpek dövüşlerindeki ya da horoz dövüşündeki vahşeti düşününce bizleri çok etkiledi. Futbol karşılaşmalarında görülen çirkinliklere bakarak Deve Güreşi’nin doğada yapılan güzel bir spor olduğunu söylemeliyiz.