Dijital ortam her şeye hakim

Bilişim teknolojileri başdöndürücü hızla gelişiyor. Masa ve dizüstü bilgisayarlar küçüldükçe küçüldü ve küçüldükçe kapasiteleri arttı. Bilgisayarlar cep telefonlarına sirayet etti. Cep telefonları sadece telefon olma özelliğini önce MP3 olarak, ardından fotoğraf makinesi özelliğini de kazanarak, şimdilerde bilgisayara niteliklerini de içine alarak zirveye tırmanmaya devam etti. Örneğin araştırmacı yazar ve başarılı gazeteci olmanın yolu bilgi ve haber arşivlemekten geçerdi. Bu gazete kesikleriyle ya da gazete sayfalarını biriktirmekle gerçekleştirilirdi. Mehmet Ali Güller bu konuda iki somut örnek veriyor:

“Gazeteciliğini örnek aldığım iki büyüğümden Doğu Perinçek‘i “gazete kesiklerini“ topladığı dosyalarıyla, Hasan Böğün‘ü de evinin çeşitli yerlerine yığdığı “kesilmemiş” gazeteleriyle biliyorum hep... İyi bir gazeteci, iyi bir arşivci olmalıydı çünkü.

O birikmiş gazete kesikleri, onların gruplanarak koyulduğu dosyalar, dosyaların yine gruplanıp klasörleşmesi, sonra klasörlerin raflanması kuşkusuz bu mesleğin çok önemli bir bölümü...” (Aydınlık)

Kâğıda Bağımlılık Sona Eriyor

Bu geçmişin kâğıda bağımlılık gerektiren koşullarında yapılan bir şeydi. Zaman içinde bu biriktirme işi dijital ortamda daha kolay, daha pratik ve daha az yer kaplayacak şekilde bilgisayarlarda yapılıyor artık.

“Bilgisayarların küçüldüğü, inceldiği ve dolayısıyla daha rahat taşınabilir hale geldiği yetmiyor gibi tablet bilgisayarların ortaya çıkması ve cep telefonlarının bilgisayar haline gelmesi, gençliğin tercihini köklü bir şekilde değiştiriyor.” (M. Ali Güller/ Aydınlık)

Günümüzün Telgrafçı Hamdileri Sosyal Medyada

İnsanlar şimdilerde akşamları bilgisayarlarının başına geçiyor, sosyal medyada paylaşımda bulunuyor. Haberler öylesine hızlı ve erken dolaşıyor ki, gazetelerden ertesi gün okuyup öğreneceğin haberleri sosyal medyada (facebook ya da tweeterda) akşamdan okuyabiliyorsun. Şimdi her gazetenin bir de face sayfası, tweet sayfası bulunmakta, okuyucularına oradan erkenden ulaşabiliyor. Sosyal medya AKP Hükümetini derinden korkutuyor ve sarsıyor. Son zamanlarda eylemciler sosyal medyada haberleşiyor, sosyal medyada örgütleniyor, sonra alanlara iniyor. Tunus’la başlayan Arap Baharı facebook’ta, twetter’da ve cep telefonlarındaki haberleşmelerle örgütlenerek hayata geçti. Türkiye’de de son zamanlarda birçok eyleme sosyal medya damgasını vurdu. Kurtuluş Savaşı’nın telgraf telleri gibi; Telgrafçı Hamdiler unutulmadı henüz.

Dijital arşiv kolaylığı

“2002 yılında Ulusal Kanal’da çalışmaya başladığımdan beri, hiç arşivlemek için gazete kesmedim. Bilgisayardan okuduğum gazeteleri dijital ortamda arşivlemek sadece yerden tasarruf sağlamıyor, daha önemlisi arşivlediğim haberlere daha hızlı erişmemi kolaylaştırıyor.”

“Son 2–3 senedir de, yeni nesil cep telefonları sayesinde, İstanbul’da yaşayanlar için ‘ölü zaman’ olan trafiği en verimli şekilde değerlendirebiliyorum. Evle gazete arasındaki yolda geçen zamanda, cep telefonundan en az beş gazete okuyabiliyorum. Büyük kolaylık.” (M. Ali Güller/ Aydınlık)

CHP Burdur Milletvekili Ramazan Kerim Özkan, köylerde köylülerle siyaset yaparken çektiği fotoğrafları face sayfasına bulunduğu yerden anında atabiliyor. Bizim gazeteci arkadaşlar il dışına köylere, ilçelere ya da beldelere habere gittiklerinde dağbaşından bile ellerindeki küçük laptoplarla ve Vınlarla ya da Jetlerle haberlerini ajanslarına anında geçebiliyorlar.

Bu durum, basılı ve yazılı basının kan kaybettiği gerçeğinin tezahüründen başka bir şey değil. Gazete bugün var gelecekte de mutlaka olacak; zira halkın haberalma hakkı her zaman varolacaktır bir insan hakkı olarak. Ancak gazetenin içeriği, şekli değişecek. Artık insanlar daha az kâğıt kullanır oldu. Her şey dijitale iniyor. Yazarak arşivlemek yerini kopyala yapıştır yöntemiyle dijital ortamlarda klasörleştiriyor artık.

Geleceğin Gazetesi e-gazetedir

Geleceğin gazetesinin e-gazete olacağı çok açık bir gerçektir. Gelişmenin gidişatı bu yöndedir. Şimdilerde yazılı basın mensupları internet gazeteciliğine (e-gazeteye) burun kıvırıyor, gazeteden saymadıkları her hallerinden anlaşılıyor ama ne yazık ki, gidişat bu yönde.  

M. Ali Güller’in belirttiği gibi, “dünyanın en ünlü haber dergisi Newsweek”in “baskıyı durdurması (…) artık sadece dijital platformda yayınlanıyor olması”, “Almanya’nın önemli gazetelerinden Frankfurter Rundscau’nun iflas etmesi” olgularını düşündüğümüz zaman şu sonucu görmek gerek:

Yorum, haberden ‘değerli’ olacak

“Alman gazeteleri son on yılda yüzde 25 tiraj kaybetti. Nedeni basit. Bu sabah meydana gelen bir olayı, gazeteyle yarın sabah haber alacağız en erken. Oysa bırakın interneti, cep telefonunu, bilgisayarı; televizyonla bile yarın sabaha kalmadan o habere erişiyoruz.”

Gazete ölmeyecek, ama değişecek

“Bu nedenle “gazete ölmeyecek” ama değişecek. Birincisi kâğıt yerine dijital ortamda yayın yapacak. İkincisi, geçmiş dönemlere göre gazete yorumculuğu daha önemli hale gelecek. Habere zaten hızla ulaşabilen tüketici için gazete tercihinde, haberden çok haberin nasıl yorumlandığı önem kazanacak.”

“Kimi gazeteler ‘görüntülü dijital gazeteciliğe’ geçmeye başladı bile!”