Dil yanlışları - 13

109) “Yukarıda Allah var ben de şahidim sen iyi bir insansın.”
(Canım Ailem (tekrar) ATV 18 Kasım 2009, 03.30 )
Bilgi: Allah zaman ve mekânla sınırlandırılamayacağı için bu ifadenin kullanılması doğru değildir.
Doğrusu: Allah var, ben de şahidim sen iyi bir insansın. 

110) “Bir daha bana tekrar karşı gelmeye kalkmasın.”
(Gyorgy Thurzo, Kontes filmi 2009)
Doğrusu: Bir daha bana karşı gelmeye kalkmasın. 

111) “O zaman beni de tavladı.”
(Show TV, Bu Kalp Seni Unutur mu, 28.08.2009, 10.04)
tavlamak :
1)İşlenilecek bir nesneye gereken ısıyı veya nemi sağlamak, tav vermek
2)(Argo) Kandırıp elde etmek. (TDK)
Tespit: Bu kullanım argoya yakındır.
Doğrusu: … beni de ikna etti. b) … benim de aklımı çeldi.

112) “Yaz kış uygulaması bilmez. İlber Ortaylı, ellemiyor saatine.”
(Fatih Altaylı, Haber Türk, 23.11.2009, 00.28)
Eleştiri: karıştırmak, dokunmak, ilişmek, kurcalamak… gibi anlamlara gelen bir kelime. Birçok kelime yerine sâdece “ellemek” kelimesini kullanmak Türkçe’nin söz dağarcığını daraltır.
Doğrusu: İlber Ortaylı saatini ayarlamıyor. 

113) “Gülü Susuz mu yapalım, Başın Öne Eğilmesin mi yapalım?”
(Umut Akyürek, TRT1, Eğlence Pazarı -tekrarı- 5 Ekim 2009, 04.20)
Eleştiri: “İki bira yapalım.” basitliğinde bir ifade.
Doğrusu: “Gülü Susuz eserini mi söyleyeyim yoksa “Başın Öne Eğilmesin”i mi? 

114) “1965'e kadar Devranî, 1967'ye kadar Yananî, ondan sonra da Çobanoğlu takma adını kullandı.”
(http://www.turkuler.com/ozan/murtacoban.asp)
Kısa bilgi: “Mahlas” şairlerin, yazarların eserlerinde kullandıkları addır. Bu adı kendileri alırlar. Bir edebiyat terimidir. Bir başkası “takmaz.” Günlük konuşmadaki “takma adlar” başkası tarafından konulur.
Doğrusu: “1965'e kadar Devranî, 1967'ye kadar Yananî, ondan sonra da Çobanoğlu mahlasını kullandı.” 

115) “Sanki bir yakınınız ölüm döşeğinde gibi bir bakış ifadesi taşıyorsunuz.”
(Flash TV, Her Cevhere Altın, 12 Kasım 2009, 05.02)
Doğrusu: “Bir yakınınız ölüm döşeğindeymiş gibi bir bakışınız var. 

116) “H1N1 virüsü taşıyanların sayısı 3 bini aştı.”
(Eylül Han Yılmaz, Haber Türk, 12 Kasım 2009 18.14 )
Tespit ve eleştiri: Bir telâffuz hatası. Sunucu Haş1 N 1, diye seslendiriyor kelimeyi. “H” harfini yabancı dildeki şekliyle telâffuz ediyor da “N”’yi Türkçe… 

117) “Kaybettiğimiz önemli bir kaliteydi. “
(ATV Anahaber, 12 Kasım 2009, 19.15 Elbruz’un arkadaşlarından biri)
Bir tespit: “Kalite” kelimesi özellikle son yıllarda söz dağarcığımızı daraltan tarzda kullanılıyor. “Kaliteli” kelimesinin yerine yanlış kullanımı da cabası. Kelimenin değerli, sağlam, kaliteli… gibi nüansları da yok oluyor.
Doğrusu: a) Kaybettiğimiz insan çok kaliteliydi. b) Kaybettiğimiz kaliteli bir insandı. c) Kaybettiğimiz önemli bir insandı.