Doğum kontrol hapları

Doğum kontrol hapları nedir?
Yüksek güvenirliği ve etkisi nedeni ile en çok tercih edilen korunma yollarından bir tanesi olan “doğum kontrol hapları” içerisinde bulunan hormonlar (östrojen ve progesteron) sayesinde kadının yumurtlama sürecinin geçici olarak durdurmasını sağlamaktadır.


Doğum kontrol hapları nasıl korur?
Bu hapların içerisinde bulunan östrojen hormonları yumurtalığı tamamen çevreler, vücudun hormon kontrolünü ele geçirerek yumurtalığa ulaşan spremlerin yumurtayı döllemesini engellenmiş olur. Böylece spermin dölleyebileceği yumurta olmadığından hamilelik meydana gelememektedir.


Doğum kontrol hapları ilk birkaç ay neden etkisiz oluyor
Vücudun kontrol altına alınması ve yumurtlamanın durduruIması biraz zaman alabiliyor. Bir kadında yumurtlamayı sağlayan hormonların günbegün kesinlikle bilinmesi zor olduğu için, ilk birkaç ay prezervatif veya diyafram kullanılması makul ve tedbirli bir yaklaşımdır.


Kontrol haplarının güvenirliliği ne kadardır?
Tüm tıbbi ürünler gibi, doğum kontrol hapları da belli koşul­lardaki belli insanlar için güvenlidir. En fazla, 30 yaş altında hiç sigara içmemiş kadınlar için güvenlidir. Öte yandan, çoğu hekim geçmişinde kanser, kalp hastalığı, felç ve anormal vajinal kana­ması olan kadınlara bu hapları vermez.

Zamanımızda çeşitli bileşimler ve farklı hormon düzeyleri içe­ren ağızdan alınan çok sayıda doğum kontrol hapı mevcuttur. Herkadın tek başına değerlendirilmeli ve bu hapları güvenle kullan.ı bilecek milyonlarca kadından biri olup olmadığını öğrenmelidir.

Doğum kontrol haplarının bazı avantajları vardır. Adet kanamasının süresini ve şiddetini azaltması, akneleri iyileştirmesi, yumurtlama ağrısını ortadan kaldırması ve cinsel yoldan bulaşan birçok hastalığın rahme ve tüplere geçmesini önlemesi bu avantajlara dahildir. Gerçekten de, yapılan çalışmalar, ağızdan alınan doğum kontrol haplarının pelvisin iltihaplı hastalık riskini azalı tığını gösteriyor. Öte yandan, aldığınız herhangi bir antibiyotiğin (cinsel yoldan bulaşan bir hastalığı tedavi etmek için alınanlar dahil) etkisini de azaltabilirler. Ayrıca, yüksek düzeyde östrojen içeren haplar mantar enfeksiyonlarına yatkınlığınızı artırabilir. İstatistiki verilere göre, yine de ortalama bir kadın için hamilelik ve çocuk doğurmak, doğum kontrol hapı kullanımından daha yüksek bir sağlık riski taşıyor.


Doğum kontrol haplarını kullanmak için adetin ilk günü belenir. Adetin başladığı ilk gün bu ilaç içilmeye başlanır. 21 gün boyunca devam eder. Yani 21 gün boyunca bu ilaçtan alırsınız ve ilaç bittiğinde 21 gün dolduğunda 7 gün ara verirsiniz. Daha sonra kullanmak istediğinizde tekrar başlarsınız. Genel olarak koruma açısından oldukça başarılı olan doğum kontrol hapları, doğru markalardan alınmalıdır. Yani sağlığınızı düşünmeniz ve kaliteli markaları almanız çok büyük önem taşımaktadır.

Doğum kontrol hapı kullanımının bırakılması gereken durumlar nelerdir?
Özellikle haplar ilk kullanılmaya başlandığında ortaya çıkan bazı şikayetler veya durumlar hapların hemen bırakılmasını gerektirmektedir. Şiddetli baş ağrısı, migren nöbetleri, görme bozuklukları, göğüs ağrısı, şiddetli bacak ağrısı, ani sarılık gelişmesi gibi durumların yanı sıra ağır kazalar sonrası ve büyük ameliyatlar öncesinde ilaç kullanımına son verilmelidir.
 

Doğum kontrol hapı kullanımında beklenen ve kabul edilebilir yan etkiler nelerdir?
Özellikle hap kullanımının ilk aylarında lekelenme tarzında ara kanama beklenebilir. Bu durum birçok kadını rahatsız edebilir, ancak hapı bırakmayı gerektirmez. Bu kanamalar ilk 2-3 kutudan sonra kendiliğinden geçecektir. Geçmediği taktirde veya şiddetli bir kanama olması durumunda doktora başvurmak gerekmektedir. Aynı şekilde çok şiddetli olmayan mide bulantısı durumlarında hap kullanımına devam edilmelidir. Bazı kadınlarda kilo alma şikayeti olabilir. Bu da, daha düşük dozlu hapların kullanımı ile önlenebilir. Doğum kontrol hapları kullanıldıkları sürece adet kanamasının miktarını ve süresini azaltacaktır.
 

Doğum kontrol hapları hangi durumlarda kullanılmamalıdır?

• Gebelik veya gebelik şüphesi olanlar
• Önceden geçirilmiş veya mevcut damar tıkanıklıkları olanlar
• Kontrolsüz yüksek tansiyon ve şeker hastalığı olanlar
• Ağır karaciğer hastalığı olanlar
• Özellikle hormon bağımlı kötü huylu tümörü olanlar
• Tanısı konmamış vaginal kanaması olanlar
• 35 yaş üzerinde olanlar ve sigara kullananlar doktor tavsiyesine göre hareket etmelidir.
   

Doğum kontrol hapları nasıl kullanılır?
İlk kullanılmaya başlanacağı zaman adetin başlaması beklenir. Adetin ilk günü bulunduğunuz güne denk düşen günün karşısındaki hapı içerek başlanır ve hergün mümkün olduğu kadar aynı saatte olmak üzere 21 gün alınır. Bu kutu bittiğinde son tabletten birkaç gün sonra adet kanaması başlayacaktır. Bir sonraki kutuya, adet kanamasına bakılmaksızın mutlaka son tabletten 7 gün sonra başlanır ve tekrar 21 gün devam edilir. Yani 21 gün ilaç, 7 gün ara. Hap kullanımı bırakılmak istendiğinde mevcut kutu bittikten sonra beklenen kanama olur ve 4-6 hafta sonra normal yumurtlamanın olduğu adet dönemleri geri döner.
 

Doğum kontrol hapı alımı unutulduğunda ne yapılır?
Hap alımının unutulması durumunda farkedildiği takdirde ilk 24 saat içinde alınmalı, sonrasındaki hap alınması gereken zamanda içilmelidir. Ancak üst üste 2 gün hap alımı unutulduğunda doğum kontrol hapının güvenirliği tam olmaz. Böyle bir durumda bir sonraki adet kanamasına kadar ek tedbirlerle korunmak gereklidir. Yani hap bir gün unutulduğunda ertesi gün 2 tane birden alınır, ancak 2 gün üst üste unutulursa koruyuculuk konusunda şüpheye düşülür.