Dostoyevsky büyük sayılar kuramına nasıl uyar?

Bir okurumdan, metinlerimden birinden yola çıkarak, böyle bir soru geldi.

Birincisi şu:

Kundera’nın dediği gibi:

Okunuyoruz, çünkü yanlış anlaşılıyoruz.

En azından internet metinlerimde tarama yaptım. İlintili bir metin bulamadım.

Onun yerine böyle bir şey varsa, nasıl olabilir, onu irdeleyeyim:

Dostoyevsky, göreli olarak normatif bir yazardır, yani istatisteklere ve normlara uyar.

Nerelerde mi?

Gençken radikal düşüncelere takılıp, yaşlanınca ve kuyruğu titretmeye yaklaşınca, giderayak Hristiyan olur. Yani, yaşlanınca normale varma, büyük sayılar kuramına uyar. Bu bir.

Artı, müthiş tuhaf bir tez-antitez ikilisinin başlatıcısı olur.

Tez / Bir: Tümüyle yanlış anlatma olarak, Rus anarşistlerini irdelediği romanına ‘Possesed’ / ‘Mülklüler’ adını verir veya İngilizce’ye böylesine acaip bir çeviri yapılır.

Antitez / İki: Rus-erkek-naturalist olan Dostoyevsky’ye burada da antitez olan, Yanki-kadın-bilimkurgucu Ursula K. Le Guin, bir taoist-anarşist roman olan kitabına, ‘Mülksüzler’ / ‘Dispossesesd’ adını verir.

Her ikisi de limite varır, çünkü devletlilik-devletsizlik ikilemi, birçok çözü ve çözümsüzlük yolları varken, reel sosyalizm ve neo-liberal kapitalizm tarafından devletin tasfiyesi biçiminde / yoluyla geçersizleştirilir.

Ki bu, büyük sayılar kuramı ile bir limite / asimptota / tarihsel menzile varmaktır. Bu iki.

Tuhaf bir biçimde, Türk düşmanıdır. Burada, Troçki’den kendisine uzanan bir tümleşik Rus yazarlar silsilesi içinde, bu norma, yani panslavizme / slavofiliye limit varır böylelikle. Bu üç.

İyi-kötü ikileminde, 21. Yüzyıl praksisi gözönüne alınırsa, ne yazık ki limite varamaz. Kötülük yapan iyi biri olarak kalır yalnızca. 20. Yüzyıl’ın post-modern iyi-kötü gri’leşmesini ve 21. Yüzyıl’ın hepsinin harmanlayan / melezleyen, ‘iyinin ve kötünün ötesinde’ (meta-aksiyoloji / meta-etik) aşamasına gelemez ama dönemdaşları içinde, bunu yapabilen de yoktur zaten, Nietzsche dahil. Bu üç buçuk.