Dünya Şiir Günü'nün öyküsü

Ey Şiir !..

“Bir nefes, bir su kadar kutsalsın benim için”

Bir yıldız kırılması mı dünden bugüne kalanlar?

Yazılır mı ödünç kalple ödünç sevda şiirleri ?

Nerede o eski yürek !.. Yaşanır mı o güzel günler ?

T. Ayhan ÇIKIN

   İzmir, 2001

Dünya çapında ilk şiir günü organizasyonu, 1988’de Venedik’de yapılmıştır. Bu ilk organizasyonu , “biyo-şiir” (biopoésie) taraftarı, "Poesia-2 Ottobre" Derneği’nin Kurucu-başkanı, Domenico Simi de' Burgis gerçekleştirdi.

« Poesia-2 Ottobre », Profesör Domenico SIMI DE' BURGIS tarafından , 1988’de Venedik’de kurulmuş, hümanist değerlerin yayılması ve kültürlerarası diyalogun özel vektörü olarak şiiri teşvik etmede eserler üreten, kar amacı olmayan bir dernektir.

1999’dan beri Paris « Poesia-2 Ottobre »  Derneği Başkanı sıfatıyla antropolog Giulia Bogliolo Bruna, Vededik’teki uygulamaya koşut olarak Dünya şiir gününü, Paris’te  düzenlemeye başladı. Bu organizasyonlarda İtalya Cumhur Başkanlığı ile Paris 14. Bölge Belediye Başkanları önemli katkılar sağlamıştır.

Bunun yanında Birleşmiş Milletlere bağlı önemli bir kuruluş olan UNESCO[1], Ekim ve Kasım 1999’daki  Genel Konferansı’nın 30. birleşiminde , 21 martı “Dünya Şiir Günü” olarak kutlanmasını kabul etti.

Bu günün amacı, tüm dünyada şiirin okunması, basılması, yayılması ve eğitimini teşvik etmek ve “ulusal, bölgesel ve uluslararası şiirsel hareketlere yeni bir tanıma ve dürtü vermek” olarak açıklanmıştır.

UNESCU Genel Konferansı 20. yüzyıldaki şiirin durumunu analiz ederek şu hususları vurguladı:

1. Estetik konusunda çağdaş dünyada tatmin edilmemiş ihtiyaçlar vardır. Kişilerarası toplumsal iletişimin önemli aracı olan şiir, farkındalık yaratarak bu ihtiyacın giderilmesinde önemli rol oynayabilir;
2. Son onlu yıllarda BM’e Üye Devletlerde şiirsel etkinliklerin çoğalması ve şair sayısının artması ile şiir lehine güçlü bir hareket doğmuştur;
3. Özellikle gençlerin eski kaynakları yeniden ortaya çıkarmaya itilmesi toplumsal açıdan önemlidir. Özellikle kendileri ile ve kendileri dışındaki dünya ile yüzleşmelerinde şiir önemli bir yol oluşturabilecektir;
4. Dahası şair, kişi olarak yeni bir rol üslenir, zira şiir akşamları sayesinde şairlerin bizzat kendi sesleriyle şiir okumaları sonucunda , şairler kamuoyunca daha çok takdir görebilirler;
5. Geçmişte kalan kültürel değerlerin yeniden tanınmasına fırsat yaratan bu hareket, bireyi biçimlendiren ve sosyalleştiren bir öğe olarak, sözlü geleneğe doğru bir yönelişe dönüşür;
6. Genel olarak medyada ve kamuoyunda şairi ciddiye almama eğilimi hala mevcuttur. Dünya şiir günü, bu imajın ortadan kaldırılmasına ve şiirin toplum içinde kandine haklı bir yer bulmasına yardımcı olur.

Böylece Birleşmiş Milletlerin kabul ettiği Dünya Şiir Günü , küresel düzeyde ilk kez 2000’de kutlandı . 2001’deki ikinci küresel kutlama, Delphi Kültürel Olimpiyatları ile birlikte “ırk ayrımcılığının ortadan kaldırılması” teması ile gerçekleştirildi.

Özellikle UNESCO, şiirin gündemini genişletmek ve özel olarak şiiri geliştirmek ve teşvik etmek için bazı öneriler öne sürmektedir . Bunlar şöylece özetlenebilir:

-         genç şairlerin şiirlerini yayınlayabilecek küçük editörlerin kitap piyasasına daha fazla girebilmeleri ;

-         şiirin sözel ve sahne sanatları yolu ile  daha çok insanı kendisine çekebilmesi ;

-         şiir ile diğer sanatlar(tiyatro, dans, müzik ve hatta resim gibi) ve diğer güncel konular (anti-şiddet , hoşgörü, barış kültürü,vb.. gibi) arasındaki diyalogun iyileştirilmesi;

Sözcüğe yeni bir anlam verebilmek amacıyla felsefe dahil, şiire yakın tüm sanatları, Dünya Şiir Günü vesilesiyle bir arada değerlendirebilme fırsatı ( Ünlü yazar Delacroix şöyle diyor : “Şiirsiz sanat yoktur”)

Geçmişin bir sanatı olarak şiir, kendi kimliğini olumlayarak ve yenileştirerek, poetik bir sanat olarak medyadaki ve kamuoyundaki imajını düzeltmesi…

T. Ayhan ÇIKIN

Kaynaklar :

[1]http://fr.wikipedia.org/wiki/Journ%C3%A9e_Mondiale_de_la_Po%C3%A9sie

[1] United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization

[1]http://www.journee-mondiale.com/105/journee-mondiale-de-la-poesie.htm

[1]http://www.un.org/fr/events/poetryday/proclamationunesco.shtml