Esperantistler Uluslararası Ana Dili Gününü neden kutlamaktadırlar?

21 Şubat 1952 günü Bengladeş’in başkenti Dakka’da, polis Dakka Üniversitesinde gösteri yapan bir çok öğrenciyinin üzerine ateş açarak öldürdü. Öğrencilerin gösteri konusu ana dilleri olan Bengal dilinin varlığının tanınma istekleri idi çünkü universitelerinde bu dil ülkedeki güçlü kesimin konuştuğu başka bir dil ile yer değiştirilmek isteniyordu.

Dünyanın bir çok yerinde tarih boyunca farklı şekillerde yinelenen bir mesele idi bu. Sadece Bengaldeş’te değil, bir çok Avrupa ülkesinde de, örnek olarak Hollanda’da hükümet 2015 yılında, eğitimde İngilizce dilinin pozisyonunun, yerel anadillerin aleyhine, zaman içerisinde peyder pey güçlendirilmesine yönelik bir planı onayladı.

Bunlar tekil  olaylar değildir. Hem Bengaldeş hem Hollanda’da olan bu olaylar aslında tamamen aynı mantıktan kaynaklanan “ben güçlüyüm, sus, ya da konuşmak istiyorsan benim dilimi konuş” meselesidir. Öte yandan tüm dilbilimcilerin dediği gibi “Bir dilin ölmesi, aslında çok büyük entellektüel bir zenginliğin kaybedilmesidir, bu birisinin Louvre müzesinin üzerine bomba atması gibi bir şeydir.” (Ken Hale, ABD).

Tüm bunlarla Esperanto dilinin ilgisi nedir? Aslında birbiriyle çok ilgilidirler, çünkü bu günün esas anlamı olan çok dillilik ve her insanın kendi ana dilini konuşma hakkı, aynı zamanda dünya Esperanto hareketinin de gözettiği değerlerdir. Biz Esperantistler hiç bir dilin yok olmasını istemiyoruz, istediğimiz tüm dillerin bundan böyle de yaşamaya devam etmesi, dil haklarına saygı gösterilmesi, ve dünyada dil adaletinin hüküm sürmesidir. Bu amaçla Uluslararası Esperanto Birliği (UEA) uzun yıllar boyunca bu günü ciddiyetle kutlamakta ve Esperanto’nun ekonomik ve askeri potansiyeli yüksek dillerde olduğu gibi,  diğer dilleri yok etmeye çalışmadığını vurgulamaya çalışmaktadır.

_________________ 

Uluslararası Esperanto Birliği (UEA) Bilgilendirme Bölümü
Afiş: © Peter Oliver/UEA ve dünyanın farklı kesimlerinden tercümeye yardımcı olanlar
http://www.linguistic-rights.org/21-02-2017/