Eyüp- Bir Semte Gönül Vermek. Şener Türkmenoğlu

Metin Türmenoğlu Eyüp’te fotoğraf dendiğinde onun adı gelir. Eski kaleci, çeşitli gazetelerin muhabirliğini yapmış gerçek Eyüp’lü, işte oğlu Şener Türkmenoğlu benimde daha çocukluğundan bildiğim oda baba mesleği foto muhabirliği yapmaktadır.( Bir gazetenin Fenerbahçe foto muhabirliğini yapıyor)

Şener Türkmenoğlu'nun hazırladığı Eyüp kapağındaki ad : Fotoğraflar Biriktirir Anıları- Eyüp- Bir Semte Gönül Vermek.

Türkmenoğlu böyle bir kitaba babasından, dostlarından, ailelerden aldığı fotoğrafları koymuş. 1890'lardan başlayan fotoğraflar, Eyüp'ün insan coğrafyasını bütün ayrıntısıyla veriyor.

Semtleri insansız düşünemediğimden, Eyüp kitabını belki de biraz bu gerkçe ile seviliyor. Eyüp’ten yetişmiş tüm ünlüler, tarih, sanat, sinema, devlet, sanayici daha birçok kişiyi tanıtıyor. İlk Eyüp resimlerinden günümüze kadar eçen sürede tarihi resimler eşliğinde, tarihi bir belge olarak okuyucusuna sunuyor. Eyüp'ün insan coğrafyasını bütün ayrıntısıyla veriyor.

Semtler insansız düşünülmeyeceği için bu kitap beklide bundan seviliyor. İnsanı semtin kuruluşuyla birlikte tarihi resimlerle birlikte sunuyor.Güzel olan bu işte, yoksa sadece manzara resmi çeker gibi fotoğraflarla bu iş olmaz. Semtleri semt yapan, tarihte hep o semtlerde yaşayan insanlar olmuştur.

Kitabın Sunuş'unda Şener Türkmenoğlu'nun yazdıkları, kitabın özelliğini, amacını anlatması yönünden ilgi çekici geldi bana:

‘Aile albümlerini açarak içindeki hayatı anlattılar. Fotoğrafın görüntüsünü sözün anlatımıyla buluşturmak istedim.'

Bazı semtlerin kendie has çağrışımları vardır.O şeylerle ünlenmiştir. Eyüp'ünkiler nelerdir?..

Eyüp Sultan camii her cuma Türkiye’nin her yerinden gelenlerle yollar taşar, namaza duran insanlarla. Ramazan ayında sabahlara kadar sürer ziyartaler ve ibadetler, sabahla akşam karışır, Eyüp Sultan’da göğe açılan eller yaradana dualar eder..

Piyer Loti kahvehanesinin geçirdiği değişimleri fotoğraflardan, yazılardan izleyebilirsiniz. Dünden bugüne orayı tanıyanlar için ilgi çekici bir tarihçe.Turistlerin uğrak kapsı, İstanbul’u birde Piyer Loti den seyretmek istiyor, turistler. Hele yeni yapılan Telefirikle Eyüp’ten Piyer Loti’ye çıkmak çok daha kolay…

Eyüp oyuncakları, güvercinler, leylekler...

Mimari değerlerimizi önemsemiyoruz. Eyüp kitabında; Sivil Mimari Yok Olan Yapılar sayfasındaki fotoğrafları gördüğümde, koruma kavramını ne kadar geç kavradığımızı yeniden fark ediyorum.

Ya kahvehaneler...

Buluşma, konuşma, danışma kültürümüzün şimdi kenar mahallerde kalmış mahzun mekánları. Böyle mekanlar kaldımı ki, şimdi kağıt oyunları, siğara dumanı, yok eski sohpetler.

Kahvehaneler bölümü, o semtin yaşantısının alçakgönüllü tarihi. 1921 tarihli fotoğrafta İbrahim Sarım Bey ve arkadaşlarını görüyorum. Dönemin kıyafeti ve yüzlerdeki ciddi ifadeyle. Kahvehaneler baktığınızda zaman onlarıda nasıl büyük bir değişim gösterdiğini izliyorsunuz.

Hasan Pala'nın Kahvehanesi'ne dikkat edin, sahibinin fotoğrafına baktığınızda (1943) dönemin Türk filmlerinden bir jönle karşılaştığınızı sanabilirsiniz. Tam bir jön..sanki kahvenin öünde film çekiyor…

Eyüp ve kültür, özellikle musikide birlikte anılır. Türk müziğinin birçok ünlü bestecisi bu semtten yetişmiştir, orada yaşayanlar da onlara vefalarını musikiyi yaşatarak gösteriyorlar.

Yıkılan yerleri, mesire yerlerini, karakolları gördükten, öğrendikten sonra, kitapta, Aileler, Portler, Çarşı esnafı, o zamanın özel kıyafetli Taksicileri, yine bence kitabın en ilgi çekici sayfaları inanın anlatmakla olmuyor. Her sayfası tarih kokan resimlere bakyıça, okudukça tarihin içine dalacakmış gibi olan bu eseri okumak, resimleri görmek lazım.

Şener Türkmenoğlu şimdide Atatürk’ün Fenerbahçe’den sonra ziyaret ettiği Eyüp Spor Kulübü’nün kuruluşundan (bir amacıda kurtuluş savaşında anadoluya haliçten silah kaçırmak olan) günümüze binlerce resim ve belge ile Eyüp Spor Tarihi kitabını bitirdi..Basım aşamasında piyasaya çıkmasına az kaldı. Bu eserde Eyüp Spor’un ve Türk futbolunun tarihine ışık tutacaktır.

Böyle güzel eserleri kazandıran Şener Türkmenoğlu’na teşekkürler..