Grafik sanatı

Kadıköy'den Eminönü'ne geçmek için vapura binenler sabah saatlerinde uzun beyaz saçlı, orta boylu, her zaman şık ve şıklığını tamamlayan kravatlı bir kişiyi görürler. Ben, o uzun beyaz saçlı adama bakanlara bakarım. Çoğu onun ilgi çeken saçlarına bakar. Yan yana otururlar. Uzun beyaz saçlı adam kitabını çıkarır ve vapur Eminönü iskelesine yanaşana kadar okur.

Ne yanında oturan kişiler, ne de vapurda onunla karşılaşanlar onun kim olduğunu bilmez. Oysa o uzun beyaz saçlı kişi Türkiye'nin yetiştirdiği çok önemli bir grafikerdir. Bugün yaşayan en önemli grafikerimiz Sait Maden'dir o kişi.

Türk grafik sanatı yıllardır çok önemli sanatçılar yetiştirmiştir. Fakat ne yazık ki bizim grafik sanatlarına olan ilgimiz yoktur. Çünkü, grafik sanatı dediğimiz şey aslında hep elimizin altında olan sanat eserlerinden başka bir şey değildir.

Düşünün, bir kitap okuyorsunuz bu kitabın kapak grafiğini Sait Maden gibi çok önemli bir sanatçımız yapmış. Ama, umurumuzda değil. Bir çırpıda kapağı çevirip kitabın içine dalıveriyoruz. Oysa inanın birçok kitap kapağı içinden daha da önemlidir.

Bakınız, grafik tasarım ustamız Münif Fehim Özarman'ı (1899-1983) mesleğin dışındaki insanlar tanımaz. Ancak, Münif Fehim öyle bir ekol geliştirmiştir ki, aradan bunca zaman geçmesine karşın adını bilmeyenler bile onu bilir. O, bir çok dergi kapağı resmederken, aynı zamanda bir çok reklam grafiğine de imzasını atmıştır.

Ya İhap Hulusi Görey'i bilmeyenimiz var mıdır? Dikkat edin onu tanımazsınız ama bilmeden de bilirsiniz. Bu ne demek? diyorsunuz değil mi?

Büyük grafik ustamız İhap Hulusi aslında hepimizin gündelik yaşamındadır. Örnek: Çok ünlü bir kurukahvecimizin çok bilinen ve sevilen amblemini İhap Hulusi 1933 yılında çizmiştir. Kuyruğa girip yüz gram taze kahve aldığımızda kese kağıdının üzerindeki amblem İhap Hulusi'ye aittir. Fakat, bu önemli yaratıya saygısı olmayan kurukahveci internet sitesindeki tanıtımında İhap Hulusi'den hiç söz etmemektedir. Ben de bu nedenle ünlü kurukahveci ve mahdumlarının adını anmak istemedim.

İhap Hulusi'yi tanıtan bir başka eserler de Ziraat Bankası'nın eski afişleri ve Milli Piyango biletlerine çizdiği grafiklerdir.

Grafik sanatında büyük isim yapmış üç ustayı size yazdım. Bu üç ustanın ortak özelliği kendilerine özgün çizimleridir. Hele İhap Hulusi'nin bir üçgen imzası vardır ki, eserlerinden daha öne çıkmıştır.

Genellikle sanat dünyasında ve sanat tarihinde unutulan grafik sanatımıza kısa bir giriş yapmak istedim. Bundan sonraki yazılarımda grafik sanatına ve sanatçılarına daha fazla yer vererek sizlere tanıtmaya çalışacağım. Çünkü, yukarıda saydığım üç ustanın anlatımı bitmedi. Çağdaş grafik sanatçıları ise henüz anılmadı bile.

Grafik sanatı diğer sanat dalları gibi görsel malzemeyle beslenmek zorundadır. Umarım bu konuda yayınladığım görsel malzemeler yararlı olacaktır.