Hasankeyf'in son günleri mi?

Tarihte bir yolculuk yapmak, ilk çağ ve öncesini görmek, o çağdaki insanların yaşadığı yerleri, yaşamlarını devam ettirebilmek ve kendilerini korumak için neler yaptıklarını görmek istermiydiniz? Uzaklara gitmeye gerek yok; Hasankeyf hemen yanıbaşımızda. Dicle üzerinde yapılan Ilısu barajı bittikten sonra, su tutulmaya başlanacak ve binlerce yıllık tarih ve kültür hazinesi sular altında kalacak. Yörede tesbit edilen 4000 den fazla mağara sular altında kalacak. Asur kralı Banibal'ın kütüphanesinden elimize geçen kil tabletlerden Hasankeyf, Kofa veya Kayfa olarak bahsedildiği deşifre edilmiştir.

Antik çağda Anadolu'nun Kuzey Mezopotamya'ya açılan kapısında bekçilik görevini üstlenen Hasankeyf, süryani piskoposluğunu üstlenerek dinsel, askeri olarak da stratejik bir konumda idi. Hasankeyf 638 yılında Halid Bin velid'in orduları tarafından fethedilmiştir. Daha sonra Abbasiler, Hamdaniler ve Mervanilerin egemenliği altına giren Hasankeyf, 1071 yılında Malazgirt meydan muharebesinden sonra Selçukluların bir kolu olan Artuk Oğullarının egemenliğine girmiş ve 450 yıl kadar süren Anadolu Beylikleri döneminde Artuk Oğullarına başkentlik yapmıştır. Daha sonra Eyyubi idaresi ve Moğol istilasını yaşayan Hasankeyf 1514 yılındaki Çaldıran Meydan Savaşından sonra, Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlılara bağlanmıştır.

Kalkerli bir arazi yapısına sahip olan yörede, kalenin konumu, insan yapımı mağaralar, nehire ulaşmak için yapılan yollar ve gizli geçitler görülmeye değer. Tarihin karanlık çağlarından beri insanların barınma yerleri olan kışın sıcak, yazın serin olan mağaralar günümüze kadar aynen korunmuştur.

İlçedeki tarihi yerler Hasankeyf Kalesi, kaledeki Ulu Cami, Büyük ve Küçük Saraylar, 1416 yılında yapılan Kale Kapısı, Şab Vadisi, Darphane, El-Rızk Cami, Zeynel Bey Türbesi, Sultan Süleyman Camisi, Eyyubiler'den kalan Taş Köprü ve Hasankeyf Şelalesi görülmeye değer nadir eserlerimizden.

Hasankeyf'e ulaştığınızda sizi etrafı tanıtmak ve bilgilendirmek istiyen onlarca çocuk bulacaksınız. Amaçları okul harçlıklarını çıkarmak olan çocukların anlattığı hikayeler de ilginizi çekebilir. Tepeye doğru tırmanırken yorulduğunuzu hissettiğiniz an kahvehanedeki çay her zaman taze. Biraz soluklanırken tarih kokan yöreyi izleyip, demli çayı yudumlamak insana zevk veriyor.