Hayat sigortası kapsamında ödenen gelir vergisinin iadesi

Hayat sigortası kapsamında 3 yıl prim ödemenin ardından poliçe istek üzerine sonlandırılabilir. Bunun üzerine sigorta şirketi tarafından kişinin 3 yıl boyunca ödediği anapara ve getirisinin iade edilecektir. Ancak ödeme yapılırken uygulamada anapara ve getiriden oluşan toplam tutar üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 15/a bendi uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapıldığı görülmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Menkul Sermaye İradı Başlıklı 75 inci maddesinin ilk fıkrasında sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkül sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratların menkul sermaye iradı olduğu, aynı maddenin 15/a bendinde ise tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından on yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemelerin menkul sermaye iradı sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun yukarıda belirtilen 75 inci maddesinin ilk fıkrasında menkul sermaye iradının tanımı yapılmış ve açıkça nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde edilen kar payı, faiz, kira ve benzeri iratların menkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir. Buna göre KİŞİNİN SİGORTA ŞİRKETİNE ÜÇ YIL BOYUNCA NAKDEN YAPTIĞI ÖDEMELER DOLAYISIYLA ELDE ETTİĞİ GELİR, MENKUL SERMAYE İRADI SAYILACAĞINDAN, SİGORTA ŞİRKETİNCE YAPILAN ÖDEMELERİN TAMAMI DEĞİL BU ÖDEMENİN ANA PARA DIŞINDA KALAN KISMI MENKUL SERMAYE İRADI NİTELİĞİNDEDİR. Bu nedenle iade edilen toplam ödeme üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 15/a bendi uyarınca yapılan tevkifatta hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Yukarıda açıkladığım sebeplerle; hayat sigortası poliçesi kapsamında 3 yıl süreyle ödenen ve poliçenin sonlandırılması üzerine kişiye iade edilen tutar üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin 15/a bendi ve 94 üncü maddesinin 15/a bendi uyarınca yapılan gelir vergisi tevkifatının, ödenen prim tutarına isabet eden kısmının yasal faiziyle iadesi talep edilebilir.
 

Av. Gökhan ARICAN