Hayir demek

Hayır demeyi öğrenmek, kolay bir şey değildir. Hayir dememek icin bazen inanılmaz fedakârlıklar yapıyoruz, bazen sırf hayır dememek için acılara veya güçlüklere katlanıyoruz, hayır diyememenin, bizi kötü bir hale düşüreceğinin bilincinde olmamıza rağmen, “diyemyoruz’.

Hayir diyememe, bir algılama sorunudur. Hayır demenin sonuçlarının olumsuz olacağı ile ilgili, abartılmış ve yanlış olan algılama, insani hayır demekten kaçınmaya iter.

Hayır demek, karşımdakini incitecektir, dusuncesi yanlıştır.

Doğru bile olsa, karşımizdakine evet demediğim zaman onu kaybedeceğimiz inancını abartılı bir biçimde yaşarız. Bu dusunceler, tamamen “nesnel” ve “seçici” bir algılamadır.

Genellikle, bir ilişkinin kalitesini arttıran en önemli etkenlerden birinin “dürüstlük, açıklık” olduğunu unutma eğiliminde oluruz. O nedenle, hayır demek, cogu zaman yapılacak en iyi seçimdir.

Sadece başkasına ne olacağını, başına neler geleceğini algılamak yeterli değildir. Aynı zamanda, kendimize neler olacağını da algılamaliyiz. Bir ilişki içindeyken, başkasının bakış açısıyla algılamak eğilimimiz vardır. Burada, doğru algılama önemlidir.

Hayır diyememekten ötürü kendi kendimizi teselli ederiz, çünkü bu durum, kendi hakkımızda olumlu duygularin olusmasina neden olur: Ornegiin, hayir demedim, çünkü ben, nazik bir insanım. Benim nezaketimden yararlanmak isteyen karşımdaki kişi anlayışsızdır. Gene de nazik olmayı ve iyi bir izlenim vermeyi tercih ederim. Bu nedenle hayır demeyeceğim gibi.

Bu tutumularin yanlış olduğunu, aslında, hepimiz biliyoruz. Kendimizle ilgili olumlu bir benlik imajına sahip olmamiz gayet dogal bir ihtiyacimizdir. Her zaman evet diyerek nazik göründüğümüz de doğrudur. Fakat bu tutum, kendi kendimize karşı çok “saldırgan” bir tutumdur. Yapmayı arzu etmediğimiz şeyleri yapmaya kendi kendimizi mecbur ediyoruz.

Hayır demek için “kişi” üzerine değil, ”isteğin reddi” üzerine odaklanın. Hayır diyorsunuz, çünkü zorla evet diyemezsiniz. Dusuncelerinizi netleştirerek görevinizi yapıyorsunuz, Simdi sizi anlama görevi karşınızdakine aittir. Hayır dediğiniz zaman, Reddettiğiniz karşınızdaki kişi değildir. Reddettiğiniz sadece onun isteğidir. Karşınızdakini, isteğini yapma konusundaki yetersizliğiniz ya da gereken kaynaklara sahip olmadığınız konusunda bilgilendiriyorsunuz.

Karşınızdakinin sizin reddedişinizi anlamadığı durumlarla karsilasacaksiniz. Ona hayır demenizin gerekli olduğu ile ilgili kanıtlarınızı anlatin. Eğer hayır demenin gerekli ve uygun bir seçim olduğundan eminseniz, problem, artık sizin sorununuz değildir. Siz, kendinize ve karşınızdakine karşı doğru ve adil olduğunuzdan eminseniz, gerisi detaydır.

Problem artik karsinizdakine aittir.

Hayır demek, öğrenilebilen bir yetenektir. Konuşmaya yeni başlayan bir çocuğun adım adım konuşmasını geliştirmesi gibi gelişir. Bunu yapmakta zorlanıyorsanız, üzerinde çalışmalı ve adım adım gitmelisiniz.

Kendinizi gerektiğine inandığınız durumlarda hayır derken hayal edin. Ayrıca, ilk önce en yakın gördüğümüz kişilere hayır demeye başlayarak, alıştırma yapabilirsiniz

Hayır demeyi öğrenmek, sağlıklı ilişkiler geliştirmek ve amaçlarıniza erişmek için gereklidir. Hayır demeyi bilerek, bizi geciktirebilecek dış güçlere karşı direnebiliriz.

Selamlar,
Mustafa Ucman