Hayvani özelliklerimizi koruyacak mıyız ?

“Bazı türler bir tehditle karşılaştıklarını sezdikleri zaman tedirginleşirler; hızlıdırlar ve hemen kaçmaya programlanmışlardır… Kapalı bir yere kondukları zaman ya telaşa kapılırlar ya bu büyük sarsıntının etkisiyle ölür ya da kaçıp kurtulmak isterken çite çarpa çarpa hırpalanırlar. Örneğin; Bereketli Hilal (Mezopotamya)’in bazı yörelerinde binlerce yıl en sık avlanan hayvan türü olan ceylanlar böyledir. O bölgedeki ilk yerleşik halklar için en kolay evcilleştirilebilir memeli türü ceylanlardı. Ama hiçbir şey ceylan türü evcilleştirilemedi. Birden fırlayan, körlemesine duvarlara saldırıp çarpan, neredeyse 10 mt havaya sıçrayabilen, saatte 75km hızla koşan bir hayvanı gütmeye çalıştığınızı düşünün bir kez!” Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond

Yukarıdaki açıklamada ceylan kelimesini çıkartıp bir insanın ismini koysanız çok da farketmezsiniz, bir hayvandan mı yoksa insan da mı bahsedildiğini.

Filler başka bir örnek; zeka ve hafıza yetenekleri ile ünlüdürler. Fil hafızası; bir şeyi kolay kolay unutmadıkları için konulmuş bir deyimdir. Balık hafızası ise tersine, kısa sürede unutanlardır. Bu nedenle balıklar akvaryumda yaşayabilirler, çünkü bir geçtikleri yeri bir daha hatırlamazlar.

Kedi sinsi,

Köpek sadık,

Akrep laf sokan,

Kuğu narin,

Serçe ürkek,

Kurt koruyucu,

Keçi inatçı,

Aslan lider,

Atlar asil,

Baykuş, gece görüşü ve başını 270 derece döndürerek geniş bir alanı görebildikleri için bilgedir. Ve liste böyle devam eder gider.

Insanın hayvanlarla ortak yönleri var olduğunu uzun zamandan beri biliyoruz. Ama soru şu, hayvani özelliklerimizi koruyacak mıyız?

Elbetteki hayır, çünkü biz insanız. Çok şükür ki bizim zekamız var. Kendi irade ve zekamızla hayvani eğilimlerimizi insani düzleme çıkartabiliriz.

Kimileri diyebilir ki, iyi özellikler de var.

Hayvanların bilinci yok, yani bireysel olarak kendilerini geliştirme kapasitesine sahip değildir, yorumlama becerileri yoktur. Bir kedi, bir film izlediğinde onun mesajını algılayamaz. Dolayısıyla hayvanlardan ilham alınabilir ama kendi farkındalığımızla, yeteneklerimizi geliştirebiliriz.

Burada aktarmak istediğim, içimizde kimileri iyi kimileri kötü hayvani özellikleri tanımlamak, seçmek, bilinçle onları yönetmek gerekliliğidir. Aksi taktirde bu özellikler bizleri ileriye doğru değil, geriye doğru götürür.

Kant, eğilimlerimizin bizi hayvani kılacağını ama ancak zeka ve irade ile insan özelliklerimizi geliştirebileceğimizden bahseder. Bu hafta gözlemleyelim, bakalım bizde hangi hayvanın etkileri var ve biz bu etkiyi nasıl yönetiyoruz?

Yoksa o mu bizi yönetiyor?