İç sesini dinlemek

Bir çok kişi iç sesini dinleyerek özellikle kriz zamanlarında doğru davranışı bulduğunu ve iç sesinin hiç yanılmadığını iddia eder. Aslında iç ses çok defa yanıltır. Çünkü iç ses denen şey kişinin çeşitli konulardaki bilinçli ve bilinçsiz fikirleri, sezgileri ve önyargılarından oluşur. Çok defa kişiye mantıklı gelen davranış biçimi yanlıştır. Çevresinden öğrendiklerinden meydana gelmiştir. Doğru davranış çok defa mantığa ters gelebilir ve tersine iç sesini dinlememekle mümkündür. Kişinin özellikle insan ilişkilerinde çeşitli durumlarda doğru davranmasının yolu iç sesini dinleyerek ona göre hareket etmek değil davranışsal psikoloji hakkında doğru kaynaklardan doğru bilgi edinip uygulaması ile mümkündür. 

İç sesin doğru olduğu zamanlar da vardır. Ama iç sesi hiç yanılmaz görmek gerçekçi değildir. İç ses te eğitilmelidir. Eğitmenin yolu psikoloji konusunda bilgi edinip uygulamaktır. Psikologlar da yanlış davranış içinde olabilirler. Çünkü bilmek yeterli değil bildiğini uygulamak gerekir. Bu da sosyal ilişkiler konusunda doğru davranış biçimlerini uygulayıp beceri geliştirmekle olur. 

İç sesin yanılmazlığını iddia edenlerden bazıları iç sesin tanrıdan gelen talimatları ilettiği için yanılmadığını öne sürerler. Bazıları da iç sesin 6ıncı his olduğunu ve olacakları önceden sezme yeteneği olduğunu öne sürer ve bu yeteneğin kendilerinde olduğunu iddia ederler. Her iki iddia da psikoloji bilmi tarafından ispatlanmamış dayanaksız gerçek dışı iddialardır. Bu yeteneklere sahip olduklarını söyleyerek iç seslerini dinlediklerini ve hiç yanılmadıklarını iddia edenler aslında bilişsel davranışsal psikolojide tanımlanan irrasyonel ( mantık dışı) inanç ve düşünce hataları ile kendilerini şartlandırmaktadırlar. İç ses diye gördükleri bu önyargı, irrasyonel inanç ve düşünce kalıplarından başka bir şey değildir. 

Bilinçli düşünme ve analiz yapma becerisi geliştiren kişi bazı olayları önceden sezme kabiliyeti geliştirebilir. Ama bu deneyime dayanan bilinçli tahmin yürütme becerisidir. Yoksa altıncı his, tanrısal iç ses vs. değildir. 

Sonuç olarak sosyal ilişkilerde özellikle kriz durumlarında duygusallığa dayanan yanlış tepki ve davranışlarda bulunmamanın yolu iç sesini dinlemek değil, çeşitli durumlarda nasıl davranacağını psikolojiden öğrenip antrenmanla alışkanlık ve otomatik hale getirmektir. Resimde bu konudaki okuyup faydalı bulduğum kitaplardan biri vardır.

Rasih Bensan

5 Temmuz 2014