İnsan insanın hem doktoru hem katilidir

Doktor, insanı iyi eden, sağlığına kavuşturandır.

Katil de kötü eden dünyadan bağını bağlantısını kesip onu öte tarafa gönderendir.

Niyetleri de, amelleri de farklıdır. Biri iyileştirmek, güçlendirmek için elinden geleni yapar, öteki bu dünyadaki varlığımıza son vermek için.

Programları o yöndedir.

Bazen tam tersi sonuçlar ortaya çıksa da programları o yöndedir. Yani bazen doktorun bütün iyi niyetli yaklaşımları, çabaları, emekleri hastayı iyileştirmese de, hatta kimi durumlarda hastanın zarar görmesine, bazen yaşamına yitirmesine neden olsa da niyeti iyidir.

Doktor onca yıl boyunca en ağır eğitimleri insanı iyileştirmek, sağlıklı tutmak için almıştır.

O eğitim süreçlerinde uzman hekimle sabah akşam hastaları dolaşmış, reçetelerin yazılmasını, ameliyatların yapılmasını görmüş uygulamaları kafasının, defterinin, bilgisayarının bir tarafına yazmıştır.

Ama sonuçta o da insandır ve bazen herkes gibi bazı şeyleri unutur.

Bazı yanlışları yapıp sonuçlarını gördükten sonra öğrenir.

Ama gerçekten çok iyi niyetlidir. Bütün amacı can kurtarmak, iyileştirmektir. Bazen iyi niyetli olduğu için kanamalı bir hastaya gereğinden fazla kan verir. Sağlık olsun, iyileşsin diye verir. Tam tersi olur.

Eğitim durumuna, deneyim eksikliğine bağlı olarak bazen bütün gayretiyle iyileştirmeye çalıştığı hastanın özellikleri ile ilgili küçük ayrıntıları gözden kaçırdığı için yanlış müdahale yaptığı da olur. Yanlış ilaç verir, yanlış dozda verir. Bazen kendi kişisel eksiklikleri, bazen bulunduğu sağlık kuruluşunun eksiklikleri, bazen durumun aciliyeti riskli konularda kararlar vermeye zorlar onu.

Çoğunuzun anladığını ümit ediyorum ki burada ifade edilen aslında sadece sağlığımızın mimarı, fedakâr insanlar doktorlar değildir.

Burada doktor bir metafordur.

Diğer insanları şu ya da bu şekilde iyileştirmeye çalışan herkes o anlamda doktordur.

İyi niyetle evlatlarını eğitmeye, yanlış alışkanlıklardan uzak tutmaya, onu korumaya çalışan anne baba burada doktor durumundadırlar.

Yanına çırak gelen çocuğu usta etmeye çalışırken ona yaşamı da öğretmek durumundaki usta aynı durumdadır.

Çocuklar ve gençler yetişkin oluncaya kadar onlara ders veren öğretmenlerin durumu doktorunkinden farklı değildir.

Onlar en doğru bildiklerini, en doğru bildikleri yollardan çocuklara ve gençlere aktarırlar.

Onlar doktorlar kadar yoğun eğitimden geçmemiş oldukları için doğru bildikleri yanlışları daha fazla aktarırlar.

Onlar iyi niyetle çocuğu, genci ya da yaşamın bir başka konumundaki insanı eğitirken bazen farkında olmadan rayın dışına iterler, düşmesine neden olurlar.

Yapayım derken farkında olmadan bozarlar.

Tıbbi müdahaleler esnasında işin ticari yanını düşünen sağlık malzemesi, ilaç satıcılarının hastanın, hasta yakınlarının omuzlarına düşürdükleri ağırlık diğer insan yetiştiren, insan iyileştiren kişilerin omuzlarına da şu ya da bu şekilde düşebilir.

Yani iyi niyetle insanı iyileştirme, eğitme, düzeltme derdinde olanlar da genellikle istediklerini başarıyor olsalar bile tamamen tersi sonuçlara neden olacak işlerin bir parçası da olabilirler.

Niyetleri iyi, çabaları doğru ve yeterli olduğunda da insanı çok büyük oranda iyileştirir daha sağlıklı, daha eğitimli ve verimli kılarlar.

Doktorlar hastaları iyileştirir, anne babalar ve öğretmenler eğitip iyi insan, iyi yurttaş haline getirirler.

Dostlar, yakınlar her türlü zor gününde insana destek verir, onu ayağa kaldırırlar.

*

İnsan insanın katilidir de.

Öyle olmasa yerkürenin her tarafında bunca savaş, terör, katliam olur muydu?

Kimileri ellerinde silahlar, bıçaklar, palalarla piyonluk yaparken diğer kimileri de ellerinde para, petrol ve diğer zenginliklerle usta satranç oyuncuları rolünde onları çekip çevirir miydi?

Birinci ve ikinci dünya paylaşım savaşları yaşanır mıydı?

Güçlü ülkelerin orduları, uçakları, silahları kıtalararası transfer edilip yer altı ve yer üstü zenginlikleri olan yoksul ülkelerin başına bela olur muydu?

İnsan insanın canına kasteder, plânlar ve cinayeti gerçekleştirir miydi?

Öyle olmasa, köydeki ağa su kenarındaki tarlayı da ele geçirmek için bir başka köylünün canı üzerine hesap yapar mıydı?

Bir kadını, bir erkeği paylaşamayan insanlar kıskançlık krizine girip ötekini öldürür müydü?

Borç alacak davası için, siyasi hesaplar için, makam mevki uğruna, yasal olmayan işlerin gerçekleştirilmesi esnasında insanlar birbirlerini boğazlar mıydı?

İlle öldürmek de şart değil, kimi insanlar diğerlerinin geri kalması, aç kalması, perişan olması için tuzaklar kurar, hesaplar yapar mıydı?

Din, ırk, mezhep, renk savaşları, kavgaları olur muydu?

Kiralık katillerden, cellâtlardan söz edebilir miydik?

Savaşlar esnasında başkalarının yerini yurdunu zapt etmek, gasp etmek için etnik temizlik hesaplarıyla yaşlı, çocuk demeden insanlar öldürülür müydü?

İnsanların dinleri, dilleri, yaşam tarzları yasaklanır mıydı?

Bir toplumu oluşturan insanların bir kısmı zenci sayılıp sürekli köşeye sıkıştırılır mıydı?

İnsanların bir kısmı refah içinde yaşarken ötekiler boğaz tokluğuna zor koşullarda çalıştırılıp intiharlara zorlanır mıydı?

Bütün bunlarla ilgili sistemler, düzenler, kurumlar, yapılar oluşturulur muydu?

*

İnsanın ne olduğu bir bakışta belli olmaz. Kurt postu giymiş kuzular da, kuzu postu giymiş kurtlar da vardır.

Yolda el kaldırdığımız araç bizi almaktan korkuyorsa bundan dolayıdır.

Kapılarımıza kilit üstüne kilit vuruyorsak, evlatlarımıza tembih üstüne tembih yapıyorsak bundan dolayıdır.

Birileri siyasilerin türlü gizli hesaplarla kendilerini savaşa göndereceğinden endişe ediyorsa bundan dolayıdır.

Birileri aç bıraktıkları, hakkını yedikleri, zulmettikleri insanların bir köşe başında yollarını keseceğinden endişeliyse bundan dolayıdır.

*

Ve her şey niyetlerle şekillenmektedir.

Doktorun ve doktor durumundakilerin niyeti yapmak, iyileştirmek; katilin ve katil durumundakilerin niyeti de yıkmak, yok etmektir.

Siyasilerin içinde her tür niyete sahip insan vardır.

Çok az sayıda da olsa içindeki gizli doktoru bilmeyen katiller; içindeki gizli katili bilmeyen doktorlar da vardır.

Bu eskiden de böyleydi, bugün de böyledir. Görünen o ki, yarın da böyle olacaktır.

01.10.2014 09:30