İş Yaşamında Odaklanamamak ve Stres

Stres, günlük yaşantımızın ayrılmaz bir parçası artık. Trafikte, evde ya da iş yerinde karşılaştığımız birçok olayda baş ağrısı, mide ağrısı ya da farklı şekillerde de etkisini hissettiren stresin birçok kaynağı bulunmaktadır. Bu kaynaklar gürültü, şiddet, hastalık gibi fiziksel kaynaklar olabileceği gibi sosyal, ekonomik, politik, ailevi ya da çevre ilişkilerinden de kaynaklanabilmektedir.

Bu kaynakların hepsi ayrı ayrı önem taşımaktadır. Ancak ben burada iş hayatında yaşadığımız stres üzerine odaklanmak istiyorum. Yetiştirmek zorunda olduğumuz işlerden tutunda üst yönetimle yaşadığımız sorunlara kadar ya da mesai saatleri, rekabet, terfi sorunları gibi birçok kaynak stresi ortaya çıkarabilmektedir.

Çalışma hayatımızda karşılaştığımız aşırı stres, fiziksel ve zihinsel sistemimizi bozmaktadır. Amerika’da ve İngiltere’de yapılan araştırmalarda hastalıkların %75’i yönetilemeyen stres nedeniyle ortaya çıktığı gerçeğine ulaşılmıştır. Uluslararası raporlarda iş stresi ile ilgili maliyetlerin yükseldiği belirtilmektedir.  Birleşik Devletlerde, iş stresi ile bağlantılı ekonomik kayıpların yıllık 150 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir (*Okutan ve Tengilimoğlu, 2002, s.23).

Stresin yarattığı en önemli etkilerden birisi de işe odaklanmayı engellemesidir. Ancak kişi işine odaklanamadıkça da strese girecektir. Bir süre sonra stres ve odaklanamama birbirini besleyen bir döngü olacaktır. Hatta bazı durumlarda odaklanamama başlı başına stresin kaynağı olabilmektedir.

Özellikle zamanla yarıştığımız günümüz ekonomilerinde işleri zaten yetiştirmekte güçlük yaşayan kişiler bir de işlerine odaklanamadıklarında ortaya büyük problemler çıkmaktadır.

Peki, iş yerinde odaklanmamızı engelleyen gizli ya da açık tehlikeler neler?

Aynı anda takip ettiğiniz işlerden kurtulun

Eş zamanlı olarak yürüttüğünüz işler hem zaman yönetimi açısından hem de yarattığı stres açısından önemli bir sorundur. Aynı anda birden çok işi yapmaya çalışmak diğer bir değişle bir koltukta birden fazla karpuz taşımak sizi hem yoracak hem de strese sokacaktır. Öncelikle işleri öncelik ve en çabuk bitme durumlarına göre sıraya sokmalısınız. Sonrasında ise o an hangi iş önünüzde ise o işe odaklanmalı ve işi tamamlamalısınız. Birini bitirmeden diğeri üzerinde düşünmeye başladığınız anda stres harekete geçecektir.

Çerezler

Teknolojinin gelişmesiyle internet uygulamaları facebook, twitter gibi sosyal ağlar, cep telefonu mesajları vs. derken yaptığınız işi bölen ve dikkatinizi dağıtan bir çok farklı uygulamanın hayatımıza girdiğini görüyoruz. Bu uygulamaları kullanıyor ya da takip edebiliyor olabilirsiniz. Ancak bunların işinizi bölmesine izin vermeyin. Dikkatiniz dağıldıkça yaptığınız işin süresi uzayacaktır.

Mola verin, nefes alın

Dinlenmek bir iştir. Eğer soluksuz çalışıyorsanız bir süre sonra verimliliğiniz düşecek ve normalde 5 dakika içinde tamamlayabileceğiniz bir işi yarım saatten önce bitiremediğinizi göreceksiniz. Kendinizi dinlendirmek için gerektiğinde mola vermekten düzenli aralardan kaçınmayın. Ara vermeden sürekli çalışmak, suyun altında hiç nefes almadan kalmaya benzemektedir.

Kendi planlarınızı yapın

Günlük ve diğer işlerinizin planlamasını yapın. Bu işlerle ilgili planları başkalarının sizin adınıza yapmalarını beklemeyin hatta mümkün olduğunca sizin planlarınıza uymalarını sağlayın. Bunun en iyi yolu planlarınızı yaparken ilgili kişileri de planlamalarınıza dahil edecek şekilde çalışmanızdır. İşlerinizi planlarınız dahilinde yürüttükçe o işe odaklandığınızı fark edeceksiniz. Bu aynı zamanda o işe daha az zaman ayırmanızı ve başarıyla tamamlamanızı sağlayacaktır.

Ortamınızdaki dikkat dağıtıcıları belirleyin

Yüksek sesle çalan telefon sesi, arkadaşınız dinlediği müzik, çarpan kapılar, pencerenizden vuran güneş, sizi lafa tutan arkadaşınız tüm bunlar periyodik bir şekilde günün belli saatlerinde sizi rahatsız edebiliyor olabilirler. Bunları geçiştirmeyin çok basit çözümlerle tedbirlerinizi alın.

Ve son olarak…

Yukarıda sayılan birçok sebep işinize odaklanmanızda size engel yaratabiliyor olabilir. Ama tüm bunların ötesinde sizin işinizle ilgili duyduğunuz motivasyonun dozu odaklanmanızın ana kaynağını oluşturmaktadır. Eğer işinizi yapmak konusunda yeterince istekli değilseniz ve bu konuda endişe duymuyorsanız o zaman “diğer seslere” kulak vererek odaklanamamaya başlarsınız. Dolayısıyla odaklanamama sorununa her şeyden önce işiniz konusundaki istekliliğinizi sorgulayarak başlamak en doğrusu olacaktır. Bu sayede odaklanamamaktan kaynaklanan stresi de en aza indirmiş olacaksınız demektedir.

• Okutan, Mustafa ve D. Tengilimoğlu, 2002, “İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yönetemleri: Bir Alan Uygulaması”, G.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı. 3, ss.15-42