Joseph-Maurice Ravel

Bolero (d. 7 Mart1875, Ciboure, Pyrénées-Atlantiques, Fransa–ö. 28 Aralık1937, Paris, Fransa), Fransız besteci ve piyanist.

İspanyol müziği tadındaki eserlerinden en tanınmışları İspanyol Rapsodisi(1908) ve Bolero (1928)’dur.

Şehrazat(1898) adlı eseri Doğu müziklerine ilgisini gösterir ancak en çok İspanyol müziğine yönelmiştir.

20. yüzyılınönemli bestecilerindendir.

Özellikle orkestrasyon konusunda çok başarılı olan Ravel’in en tanınmış eseri Bolero 'dur. Bolero kadar ünlü bir diğer çalışması, 1922’de Rus besteci Modest Musorgski’nin eseri Bir Sergiden Resimler adlı piyano eserinin orkestrasyonudur.

Uluslararası Telif Hakları Hukuku'na göre, Ravel'in eserleri 1 Ocak 2008 tarihinde birçok ülkede kamu malıhaline gelmiştir.

Ravel, Fransa’nın Bask bölgesinde, İspanyasınırında bir küçük köy olan Ciboure’da dünyaya geldi, Paris’te büyüdü.

Bayanların bir çoğunun bir Bolero takıntısı vardır.

Bir çok romantik filmde de müzik olarak kullanılmıştır.

Bolero aşk müziği gibidir.

Yumuşacık başlar, sonra tırmanır adeta. Güzel müziktir…

Ben çok genç yaşlarımda Bolero dinlemiş ve etkilenmiştim. O dönemlerde moda olan bir çok şarkıyı da sevmiştim. Moda olan diyorum ya aynen öyle olmuştu, modası geçen hafsalamdan da geçip gitti. Bazı birkaç eserler varki, tabi klasikler öylece kaldı. İlk günkü güzelliği, ilk günkü heyecanı ile yıllara meydan okudu.

Ravel’in Bolero’su aynen öyle yaptı.

O hiçbir yere gitmedi…

Çok yakın bir zamanda, kulaklarımda müthiş bir ziyafetle çalışma masama, klavyemin tuşları ile ben hesaplaşırken yanıma geldi.

Ne yorgunluğum kaldı, ne bilmezliğim. Arkama yaslandım. Yıllar sanki film şeridi olmuş, gözlerimin önünden bir Bolero süresince geldi geçti.

Müzik bitti, romantizm gitti, ışıklar yandı, klavyenin tuşları bana baktı. Gülümsedim.

Yazıya devam ettim.

Daha güçlenmiş, daha duyarlı olarak.

Müzik böyle bir şey! Size verdikleri çok şey var. Çok fazla…

Beni bu kadar etkileyen müziğin yaratıcısı kim haydi onu hep birlikte okuyalım…

Joseph-Maurice Ravel- Annesi Bask, babası ise İsviçreli bir sanayiciydi.

Müzik yeteneğini ve detaylara düşkünlüğünü babasından aldı.

Detaycılığı nedeniyle besteci Stravinskyonu müziğin İsviçre saati yapımcısı diye nitelemiştir.

Bestelerinde, bir saatin parçaları gibi küçük müzik blokları yaratıp, onları birleştirerek daha karmaşık yapılar oluşturmaktaydı.

7 yaşında piyano dersleri almaya ve 5–6 yıl sonra beste yapmaya başladı.

Paris Konservatuvarı’nda piyano eğitimi aldı.

Konservatuvar yıllarında kendilerini Apaches diye adlandıran ve düzenledikleri içkili eğlencelerle tanınan genç sanatçılar grubuna katıldı.

Konservatuvarda 14 yıl boyunca dönemin en ünlü müzik eğitimcilerinden Gabriel Fauréile çalıştı.

Okulun verdiği prestijli Roma Ödülü’nü almayı defalarca denedi ama başaramadı. Ödülün favorisi olarak gösterildiği yıl ilk aşamada elenmesi bir skandala dönüştü ve okulu bıraktı.

Olay, konservatuvar müdürünün de istifasına yol açmıştı.

Ravel ve Claude Debussykarşılıklı olarak birbirlerinden etkilenmişlerdir.

Bu nedenle müzik tarihinde adları genellikle birlikte anılır.

İkisi de empresyonist ressam Claude Monet’nin resimlerinden ilham almaktaydı.

Ravel, Amerikan Cazı, Asya müziği, Avrupa halk şarkıları gibi dünya müziklerinden de etkileniyordu.

1910-1920yıllarında Paris’te bulunan Rus besteci Stravinskive Rus Balesi Topluluğu bestelerini etkiledi.

Daha geleneksel bir tarza yöneldi ve neo-klasik eserler verdi.

1.Dünya Savaşı'nda yaşı ve sağlık sorunları nedeniyle orduya alınmadı, ancak ambulans şoförlüğü yaptı.

Savaştan sonra orkestra şefi olarak seyahat etti.

Özellikle ABD’de ilgi gördü, burada tanıştığı Amerikan caz müziğinin etkileri daha sonraki eserlerinde hissedilir.

Ravel 1921’de Fransız hükümetinin Légion d'Honneur ödülünü reddetti, 1931’de Oxford Üniversitesi’nin verdiği onursal doktorayı ise kabul etti.

Az sayıda öğrenci yetiştirdi.

Belli başlı öğrencileri Vaughan Williamsve Maurice Delage idi.

Ravel, 1927’de bazı nörolojik problemler yaşamaya başladı.

Birkaç yıl sonra kas problemleri ve afazi (söz yitimi) problemi ile karşılaştı.

Zamanla bunama belirtileri oluştu ve 1932’de geçirdiği trafik kazası ile durumu ağırlaştı.

Bu rahatsızlıklar nedeniyle eser veremez oldu.

1937’de geçirdiği başarısız beyin ameliyatı sonucu hayatını kaybetti.

Eserleri

Ravel’in müzikal-komedi niteliğinde iki operası vardır. L'heure espagnole ve L'enfant et les sortilèges.

Birincisi, 18. yüzyıl İspanya’sında bir saat üreticisinin sadakatsiz eşinin bir gününü anlatır; ilk defa 1911’de Paris’te sahnelenmiştir.

İkincisinin librettosunu romancı Colletteyazmıştır. Yaramaz bir çocuğun çevresindeki hayvanlar ve mobilyalar tarafından cezalandırılması anlatılır. İlk defa 1925’te Monte Carlo’da sahnelenmiştir.

Ravel, Daphnis et Chloé balesini Rus opera yöneticisi Dyagilev’in siparişi üzerine bestelemiştir.

Koreografik senfoni olarak tanımlanan eser Helenistik bir romana dayanır. Ma mère l'oye, Valses nobles et sentimentales ve koreografik şiir La Valse piyano düeti olarak bestelenmiş, bale müziği olarak uyarlanmıştır.

Bestelediği son bale müziği ise Bolero’dur.

Ravel’in en bilinen orkestra eseri İspanyol Rapsodisi’dir.

İki piyano konçertosundan ilkini savaşta sağ kolunu yitiren piyanist Paul Wittgenstein’ın isteği üzerine 1930’da sadece sol el için bestelemiştir.

1931’de tamamlanan ikinci piyano konçertosu ise iki el içindir.

Vokal eserleri arasında en göze çarpanı Şehrazat’tır.

Bu eser, mezzo-soprano ve orkestra için yazılmıştır. Don Quichotte à Dulcinée ise film müziği olarak bestelenmiştir.

Kendisi de iyi bir piyanist olan Ravel çok sayıda piyano eseri ve birkaç oda müziği eseri bestelemiştir. (alıntı)

Nazan Şara Şatana

http://www.facebook.com/#!/profile.php?id=100002892442552

https://twitter.com/#!/nazansarasatana