Kısmi çalışanlardan alınacak eksik gün SGK primi ve hiç çalışmayanlar

SGK 5 aralık 2012 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla bir yönetmelik yayınladı. Bu yönetmelik ile işsizlerin sağlık sigortası kapsamına alınmasını ve hiç geliri olmayanların 19 TL. prim yatırarak sigortalı olmasını sağlamaya çalışmıştır. Bu durum sosyal devlet ilkesi ile bağdaşır yanıdır. Hiçbir vatandaşın kapsam dışında kalmaması ve sağlık hizmetlerinden yararlanması arzu edilen bir durumdur.

Ancak kısmi çalışanların yatırdığı prim oldukça yüksek olmasına rağmen onlara 19 TL. yatırmış olması kabul edilmediğinden eksik kalan günler için de prim yatırmaları istenmektedir. Bekar bir çalışan için şu durum ortaya çıkar.

Oysaki 28 Aralık 2011 tarihinde resmi gazete ile yayınlanıp yürürlüğe giren; “Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar?Hakkında Yönetmelik” düşük gelirli kişiler için Madde4/7 de şu kolaylığı getirmiştir:

“Gelir testine tâbi tutulacak kişilerden, aile içinde kişi başına düşen gelirinin asgarî ücretin iki katından fazla olduğunu beyan edenler için gelir testi yapılmaksızın, beyan edilen gelir esas alınarak genel sağlık sigortası tescili yapılır”.

Gelir testi ile ailenin toplam gelirini tespiti öngören bu madde genel olarak asgari ücret ve asgari ücretin 2 katını gelir olarak kabul etmektedir.

Eğer bu madde dışına çıkıp 10 günlük kısmi çalışan iseniz, bu 10 günlük kısmi çalışma karşılığında 1500 TL. brüt gelir elde ediyor ve bunu prim kesintisi ile bordrolandırıyor iseniz size artık soru sorulmamasını ümit edebilirsiniz. Ancak öyle değil. Kısmi çalışan işçi olarak sizden kalan 20 gün için tekrar SGK ya prim yatırmanız istenmektedir.

Ama benim aylık gelirim bu 1500 TL. den oluşuyor ve daha fazla prim yatırmam gerekmiyor olmasını bekliyor olabilirsiniz SGK hayır siz 10 gün için 1500 TL. alıyorsunuz kalan 20 gün için kendi gelirinizden olmak üzere SGK müdürlüğüne başvurup prim yatırmanız lazım diyor. Bu para yatmadığı takdirde size sağlık hizmeti vermeyeceğiz diyor.

Neden benim 1500 TL. üzerinden primlerim yatmakta zaten ve bu tutar asgari ücretin 2 katı, her halükarda bunu SGK zaten kabul ediyorum demiş.

Olsun siz yinede kısmi çalışma karşılığında daha fazla gelir elde ediyormuş gibi o gelirinizin bir kısmından SGK ya prim yatırmak zorundasınız.

Bu durum bana yanlış gibi geliyor.

Ayrıca benim 30 gün çalışan olmam ve 5000 TL. brüt ücret elde etmeme ne dersiniz. Bir kısım vatandaşlar isterlerse en çok 2 asgari ücretten prim yatırıp her türlü sağlık hizmetini alırlarken SGK benden 5700 TL. ye kadar olan gelirlerimden prim kesmeye devam etmektedir. Neden bana daha çok sağlık yardımı mı yapıyor. Hayır. Daha özel hizmet mi veriyor hayır, peki aylık 1000 TL. civarına çıkan bu sağlık primi uygulamasını siz özel sağlık sigortasına yatırsanız sizi el üstünde tutarlar mı? Evet.

Devlet daha fazla sağlık hizmeti alanların prim oranlarını artırmalı mı? Evet.

Hiç sağlık hizmeti almayıp 10 sene prim ödeyenler var mıdır? Evet. Onların primleri en az düzeyden (asgari ücret) olmalı mı? Evet.

Netice olara SGK bize bir yönetmelik ile asgari ücret üzerinden prim yatırmayı öğütlüyor, diğer yandan SGK prim tavanını 6,5 katı olan 5700 TL. (yuvarlak) çıkarıyor. Ben neden bu kadar yüksek sağlık primi ödediğimi anlamış değilim. Hadi emekli maaşı için uzun vadeli sigorta kollarında bu lazım emekli maaşımın yüksek olması için olsun, ama sağlıkta eşit hizmete eşit ücret olmalı değil mi?

Yine kısmi çalışanların günahı ne? Bu insanlar en çok 2 asgari ücrete kadar boşlukları kapatsın o zaman ve onun üzerinde gelir beyanı ve eksik gün primi istenmesin. Yani aylık 220 TL. prim yatıran kişi iki asgari ücret gelirin karşılığında prim yatırmış olur 5000 TL. geliri var diye ondan 1000 TL. prim sağlık hizmeti için kesilmemeli.

Ben yaşadıklarımı ve tezatları tespite çalıştım.

Bu konuda iş dünyasında neler olup bittiğini bilmeyen bazı bürokratlar oturup mevzuat hazırlıyorlardır diye.

Muammer MURAT

İnsan Kaynakları Yönetim Danışmanı