Konu yeni anayasa zemini mi?

Tarihi okul hayatında sevmeme rağmen sonraki yıllarda yaşımın da ilerlemesiyle tarihe karşı ilgi duyup birçok kitap okudum. Özellikle Osmanlı dönemini inceledim, Türk tarihine göz attım. Bir uzman olmasam da bilgi sahibi olmaya çalıştım. En azından farkında olmak, konuşulanları yazılanları belli bir alt yapıyla dinlemek önemli idi. Osmanlı imparatorluğunu anlamak, özümsemek ve yorum yapmak basit bir şey değil. Hele imparatorluğun padişahlarını anlamak, tanımak kolay değil. Osmanlı padişahlarının büyük bir çoğunluğu çok iyi yetişmiş, iyi tahsil görmüş, çağın ilerisinde olmuşlar. Bir Fatih Sultan Mehmet, bir Yavuz Sultan Selim, bir Kanuni Sultan Süleyman, bir II. Mahmut, bir Abdülmecit, bir Abdülhamit. Kısacası bütün padişahlar, Osmanlı imparatorluğuna yakışır hanedanlık yapmışlar. Hepsinin hayatlarını detaylı biçimde okumalıyız, öğrenmeliyiz.

Ne yazık ki her imparatorluk gibi Osmanlı imparatorluğu da tarih sahnesinden çekilmek zorunda kaldı. Türk tarihinde Hunlar başlayan bayrak yarışı bugün Türkiye Cumhuriyeti ile devam ediyor. Türkiye Cumhuriyeti bayrağı Osmanlı’dan aldı. Bu cumhuriyeti kuran Mustafa Kemal, bir Osmanlı padişahının subayı idi. Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyeti kurarken padişahlık misyonunun bittiğini, çağdaşlığın demokrasi ile olacağını görmüştü. Halk tabanında bu tür bir beklenti olmamasına rağmen Türk tarihinin devamı, çağdaş olabilmesi için bu gerekli idi.

Sevgili okurlar, bu günlerde Sultan Abdülmecid’in 150. ölüm yıldönümü kutlanıyor. Başta da belirttiğim gibi atalarımıza saygımız sonsuzdur. Padişahlarımızı toplumca anlamak, bilmek önemlidir. Bunun için organizasyonlar da yapılabilir. Ama bunun dozajını iyi ayarlamak gerekir. Otuz küsur padişahımızın doğum günü, ölüm yıldönümü diye başlarsak bütün bir yılı bu tür anmalarla geçiririz. Bugün biliyoruz ki yeni bir anayasa için ortak bir zemin aranıyor. Abdülmecid dönemi bu açıdan önemli, özellikle babası II. Mahmud, Osmanlı imparatorluğunun en reformcu padişahlarından. Bu konuların bilinmesinde elbette fayda var. Ama o dönemden yüzyıl sonra Atatürk dönemini de bilmekte fayda var. Bugün yeni bir anayasa yapılacaksa daha yakın bir tarihten ders almalıyız. Kaldı ki bu tür yeni yapılanmalar, yaşanan çağa uymalı, bir önceki düzeyi aşmalıdır.

Atalarımızı örnek göstererek halkın gözünde beğeni kazanma, bir bölgemiz veya toplumumuzun bir kesiminin geçmişteki talihsiz anılarından oy kazanma iğrençliği ne yazık ki bizleri kuşkulu bir havaya sokmakta. Gönülden inanmak isteriz, siyasetin bu görüntüsü ne yazık ki ikilemde bırakıyor.

Özetle bilinçli bir halk, bilinçli bir toplum yoksa alınan reformlar tabana yayılamıyor. Bunu son iki yüz yıldan beri görüyoruz. Toplum yeni bir anayasa istiyor mu? Bu anlayışı oturtmak istiyorsak ve Abdülmecid döneminden başlıyorsak sanırım epey bir süreye ihtiyaç var. O da olursa…