Kriz bacayı hangi sektörle sarar?

Derisini Değiştirmeyen Yılan Ölür (Nitsche)

Kriz yönetimine yeterince önem verilmediği konusunda eleştirilere hedef olan hükümetten, Bankacılık sektörünün sağlam olduğu konusunda yapılan açıklamalar yeterli görülmemektedir.

Türkiye’de Bankacılık ve Konut sektörünü sağlam görmek ülkeyi krizden ne derece uzak tutar?

Dünya’da hemen hemen her ülkeyi etkisi altına alan kriz dalgasının Türkiye’nin hangi sektörlerini etkisi altına aldığı/alacağı tartışmalarında reel sektörle iktidar arasında görüş ayrılığı yapılan açıklamalarla derinleşirken; ekonomik veriler krizin Türkiye’de de başlamış olduğunu göstermektedir.

Krizin etkisi Bankacılık sektöründe görünmese dahi piyasa da talep daralması olan konut sektöründe krizin varlığına işaret ediyor.

Finans sektör dışında borçlanan reel sektörlerde krizin etkisi hissedilmeye başlanmıştır. Dış borçlara bakıldığında 150 Milyar Dolar net dış borç birikmiş olduğu görülmektedir. Bu borcun sadece 7 Milyar doları kamuya aittir.

Borcun 90 Milyar Doları Bankacılık sektörü dışındadır. Türkiye’de ucuz kredi, ucuz döviz ve ucuz ithalat olanakları etkisini yitirmiş durumdadır. Krizin Bankacılık sektörü üzerinden yaşanacağı beklentisi çok yanlıştır.

Reel sektörde kriz şeklinde beklenilmesi gerekilen bu dalga; İşsizlik, şirket iflasları, büyüme rakamlarının düşmesi, ihracatın daralması, yatırımların gerilemesi, özel sektörde daralma, kredi borçlarında sıkıntılar şeklinde kendisini göstermeye başlamıştır. Bu dalga 2009 yılı sonuna kadar etkisini gösterecektir. Bu etki ile ülkede durgunluk yaşanılması kaçınılmazdır. Reel sektörde görülen talep ve arz kaynaklı sıkıntıların giderilmesi için ekonominin her kesmi çıkış yolu aramalıdır. Reel ve finans sektör temsilcilerine çok iş düşmektedir.

Cari açıkta sürdürülebilme imkânının olmaması ciddi önlemler almaya itecektir. Firmalarda baş gösterecek kriz nedeniyle güçlü firmalar zor durumda olanları eritecek, bileşmeler artacak, belki de kamulaştırmalar başlayacaktır.

2001 krizinin aşılmasındaki yollardan biri olan, milli gelirin %30’u kadar hazine kâğıdı ihraç etme uygulaması nedeniyle, yüksek faiz veren ekonomiye dönüşen Türkiye’de, 2008 krizinin aynı uygulamaya neden olması tekrar yüksek faizlere çevirecektir.

Kriz yönetiminde başarılı olabilme şartı; Alınan bu ekonomik kriz sinyallerini ciddiye alarak, reel sektörün feryadını duymak, alınması gerekilen önlemleri ateş bacayı sarmadan uygulamaktır.