Kültür nedir?

İşler gelip bir ülkenin kültürüne dayanıyor… 

 

Ben hala kültür diyorum. Arkadaşım olsaydı “Kültür” sözcüğünün yanına belki de hemen (Ekin) sözcüğünü ekleyecekti. 

 

İşte zorlama ekleme olmuyor. Ya bu ülke insanı kabul eder, yada yeni bir seçenek sözcük bulunmalıdır.

 

Bu “Kültür” sözcüğünün yanına 60 yıldır (Ekin) sözcüğünü niye ekliyoruz, Kültür’ün uydurma karşılığının “Ekin” olduğunu söylemek için.

 

Bu  biçimiyle diyoruz ki, yurttaş, “kültür” sözcüğü yabancı bir sözcüktür ; onu kullanma, sen bana bak, onun yerine Türkçe olan “ekin” sözcüğünü kullan.. “ 

 

Ama halk “ekin” sözcüğünü kullanmıyor. Niye? Çünkü halk o sözcüğün birinci anlamını çok iyi biliyor ve o anlamıyla zaten kullanıyor : Ne demek “Ekin” : “Tahılın tarlaya atıldığı andan harman oluncaya kadar aldığı durum.” , yani  “ürün “, belki ”hasat” … 

 

Türk halkına “Ekin” deyince bunları anlıyor. Halk “Ekin” deyince, “Kültür”ü aklına getiremiyor ki; getiremez.

 

Çünkü bir dilde , bir sözcüğün birinci anlamı çok güçlüyse, diğer anlamları aynı güçlükle kulanılamaz. Hele bu “kültür” yerine kullanılan “ekin” olunca… Zorlama oluyor ve 60 yıldır bu sözcük önerilmesine karşılık tutmuyor, tutmuyor. Millet de kullanmıyor… Zorla mı? 

 

Ne yapmak gerekir? “Kültür- Culture” karşılığında yeni, tutabilecek bir sözcük bulmak önermek gerekir. Başka çare yok. Yanlıştan ne kadar çabuk dönülürse o kadar iyidir.

 

Gelelim “Kültür”ün yararlarına…!?

 

Elbette bir insan da, bir toplum da kültürsüz yaşayamaz.

 

Kültür nedir?

 

Kültür, bir toplumun bize verdiği bütün maddi manevi değerlerdir. Topluma da bu değerler bir önceki yaşayan toplum tarafından aktarılır.

 

Ama kültür duruk bir şey değildir, bu ülkenin kültürüne durmadan dışardan bazı değerler girer ve çıkar…  Zaman içinde bir ülkenin kültürü yeni değerler kazanır ve bazı eski değerlerini de kaybeder.

 

Elbette kültür  bazı  önemli öğelere sahiptir:

 

Kültür, genel olarak iki alt öğeden oluşur:

 

a. Maddi Kültür Öğeleri: Binalar, her türlü araç-gereçler, giysiler vb. 

 

b. Manevi kültür, kısaca dil, din,  gelenekler, görenekler, sanat, inançlar, değerler, simgeler, normlar şeklinde tasnif edilebilir.

 

Büyük Önder Atatürk'e göre “Millet, aynı kültürden insanların oluşturduğu toplumdur”. Demek ki, “milli kültür”, bir devleti ayakta tutan öğelerin en önemlisidir.

 

Milli Kültür’ün en önemli öğesi ise “Dil”dir.  Bir ülke diline sahip çıkarsa , yaşar.. Çıkamazsa, diğer üstün kültürlerin etkisi altında kalarak kaybolup gider.

 

Türkler , tarihi boyunca  başka uygarlıkların; kültürlerin etkisi altında kalmışlardır. 

 

Özellikle Çinlilerden çok etkilenmişlerdir. O zamanlar Çinliler yerleşik bir ulustu, oysa biz Türkler hala at sırtındaydık. Çinlileri korkuttuk ama onları kültürümüzle etkileyemedik. Ama onlar bizi çok etkilediler. Hem dilleriyle, özellikle yazı diliyle ve eserleriyle…

 

Sonra Arap kültüründen fena halde etkilendik. Arap dili, Türkçe’yi kabanladı. Neredeyse uzun yolculuğumuzda dilimizi de, kimliğimizi de kaybedecektik.

 

Bereket versin sonunda Atatürk sayesinde , kendi kimliğimize ve dilimize kavuştuk.

 

Bir toplum kültürünü bir önceki kuşaktan alır . Aynı zamanda kendisine komşu olan; kendisini etkileyen üstün kültür kaynaklarından alır. Tümünün de etkileşim yolu eğitimdir. 

 

Eğitim bir bakıma insanları kültürlemedir. Eğitimin bir tanımı da budur. Niçin okula gideriz.? Atalarımızın biriktirdiği bilgi ve becerileri , kültürü almak için. Aynı zamanda dünya insanlarının sahip olduğu evrensel kültürden yararlanmak için. Dünya insanlarının değer verdiği şeyler bizim için de önemlidir. Ama ayrıca bizi biz yapan öz değerler vardır ki, onlara da dünya ülkeleri hayranlıkla bakabilir. Çünkü onlar bizimdir. Bize özgüdür.

 

Belki de Türklerin sahip olduğu en özgün şey onların dilidir: Türkçe’dir.. Türkçe gerçekten bütün dünya dilleri karşısında hayret edilecek özelliklere sahiptir.

 

Ama kültürümüzün ana öğesi sadece dil mi? Hayır . Öylesine şeylere sahibiz ki, bunların değerini belki biz göremiyoruz ve anlamıyoruz. Oysa dünya ülkelerinin insanları bunları görüyorlar ve hayranlıkla tansıklaşarak izliyorlar.

 

Bunların bir bölümünü görmek için, Gönen Pazarı’na gelin ve Türk kadınlarının elinin emeği oyaları, el işlerini görün… Ne dediğimi iyi anlarsınız. Ona varıncaya kadar daha neler var. 

 

Ama şimdi , insanlık için kültürden daha çok önemli olan bilim ve teknoloji ürünleri. İnsanlar daha çok onlara dikkat ediyor. Onları arıyor ve onları karşılaştırıyor. 

 

Teknoloji kültürün neresindedir? Belki de maddi kültürün içinde…

 

O bakımdan henüz biz nal topluyoruz. Onun için de pek hayranımız yok..

 

Ama biz öteki ülkelerin yeni teknoloji ürünlerine hayranız ve her seferinde avuç dolusu para veriyoruz.

 

İşte kültürümüz ve teknolojimiz. Kendi içimize dönüp, kendi kendimizle mi övüneceğiz; yoksa dünyaya bakıp kendimizi geliştirecek miyiz? Buna karar vermemiz gerekiyor.

 

Aslında yol belli de… Çoban nerede?